Ερντογάν εναντίον Πούτιν;

Ο σουλτάνος θέλει να εισχωρήσει στο Ναγκόρνο Καραμπάχ για να πλήξει το κύρος του Κρεμλίνου

Η κατάσταση στη Μέση Ανατολή γίνεται ολοένα πιο ασταθής και εκρηκτική. Το Ευρωκοινοβούλιο ζήτησε να επιβληθούν άμεσα σκληρές οικονομικές κυρώσεις εναντίον της Τουρκίας.

Αφορμή στην πραγματικότητα αποτέλεσαν οι νεοοθωμανικές φιλοδοξίες της τουρκικής ηγεσίας: στην απόφαση του Ευρωκοινοβουλίου γίνεται λόγος για ενέργειες της Άγκυρας στη Λιβύη, στη Συρία και στο Ναγκόρνο Καραμπάχ (άμεση στρατιωτική υποστήριξη του Αζερμπαϊτζάν), καθώς και στην ανατολική περιοχή της Μεσογείου (σεισμικές έρευνες στην υφαλοκρηπίδα των ελληνικών νησιών και της Κύπρου).

Δημοσίευμα στην ιστοσελίδα Svobodnaya Pressa («Ελεύθερος Τύπος») του Αντόν Τσάμπλιν, αναφέρει τα εξής:
Τίτλος: «Ο Ερντογάν επιθυμεί να εισχωρήσει στο Ναγκόρνο Καραμπάχ, κάτι που θα πλήξει σοβαρά το κύρος του Κρεμλίνου». Υπότιτλος: «Οι νεοοθωμανικές φιλοδοξίες της Άγκυρας επιδεινώνουν τις σχέσεις της με τη Μόσχα»

Εκτός τούτου, οι Ευρωπαίοι γραφειοκράτες δηλώνουν ότι οι σχέσεις μεταξύ Ε.Ε.- Τουρκίας (η οποία, υπενθυμίζουμε, προσπαθεί να γίνει μέλος της Ε.Ε. από το 1996) έφτασαν σε “ιστορικό μίνιμουμ”.

Την κατάσταση στη Μέση Ανατολή, σε συνέντευξή του στον “Ελεύθερο Τύπο” αναλύει ο ανώτερος επιστημονικός συνεργάτης του Επιστημονικού Ινστιτούτου Στρατηγικών Ερευνών, καθηγητής Ντενίς Μίργκοροντ. 

Ερώτηση: Ντενίς Αλεξάντροβιτς, τον τελευταίο καιρό είμαστε αναγκασμένοι να ακούμε όλο και πιο συχνά για τις νεοοθωμανικές φιλοδοξίες της Τουρκίας. Πόσο μακριά, κατά τη γνώμη σας, είναι έτοιμη να φτάσει η Άγκυρα για να ικανοποιήσει αυτές τις φιλοδοξίες;

Ντενίς Μίργκοροντ: Η πολιτική του νεοοθωμανισμού και του παντουρκισμού έχει γίνει από καιρό μία από τις κυρίαρχες στην εξωτερική πολιτική της Τουρκίας. Τα τελευταία, όμως, γεγονότα στη Λιβύη και στο Ναγκόρνο Καραμπάχ το μόνο που κάνουν είναι να πιστοποιούν τις εθνικιστικές διαθέσεις, που κυριαρχούν στη σημερινή τουρκική ηγεσία. Είναι ένα δεδομένο, που καθορίζει την όψη της σύγχρονης Τουρκίας, η οποία προσπαθεί να συμπεριφέρεται ως υπερδύναμη στην περιοχή. Δημιουργείται η εντύπωση ότι η Άγκυρα με κάθε νέο βήμα ελέγχει το όριο του επιτρεπτού των ενεργειών της. 

Ερώτηση: Στο μεταξύ, το τουρκικό ΥΠΕΞ ήδη το 2008 ενέκρινε τη στρατηγική “των μηδενικών προβλημάτων με γείτονες”. Δηλαδή, στην πραγματικότητα, αυτή ήδη δεν υφίσταται;

Ντενίς Μίργκοροντ: Για μένα είναι προφανές ότι η αντίληψη “των μηδενικών προβλημάτων με τους γείτονες” ήταν αποκλειστικά και μόνο ένα ωραίο σύνθημα, το οποίο με κανένα τρόπο δεν αντιστοιχούσε στις πραγματικές διεκδικήσεις της Άγκυρας στην εξωτερική πολιτική.

Αφού, ο εμπνευστής αυτής της ιδέας (Αχμέτ Νταβότογλου, πρώην εταίρος του Ερντογάν) παράλληλα με “την χωρίς προβλήματα συνύπαρξη με τους γείτονες” προωθούσε και άλλες σκέψεις, που παρουσιάστηκαν, συγκεκριμένα, στο πόνημά του “Στρατηγικό βάθος. Η θέση της Τουρκίας διεθνώς”, όπου ο ρόλος της τελευταίας στη διεθνή σκηνή δεν συνδέεται εντελώς ξεκάθαρα με την ειρηνική γειτνίαση.

Η Τουρκία, προφανώς, διεκδικεί κάποιο μεγάλο ρόλο σε διάφορες περιοχές του κόσμου και αυτό, σίγουρα, προϋποθέτει τη διασταύρωση των συμφερόντων της με τα συμφέροντα άλλων κρατών. Έτσι, η αρχή “των μηδενικών προβλημάτων με τους γείτονες” δεν αποτελεί τίποτε άλλο, παρά ένα ωραίο και λαϊκίστικο σύνθημα. 

Ερώτηση: Τον τελευταίο καιρό η Τουρκία κατάφερε να χαλάσει τις σχέσεις της όχι μόνο με την ευρωπαϊκή γραφειοκρατία, αλλά και με πολλές αραβικές μοναρχίες. Κατά πόσο, σε αυτή την περίπτωση, είναι ορατός ο κίνδυνος της επανέναρξης πραγματικών στρατιωτικών συγκρούσεων, όπως, για παράδειγμα, στη Λιβύη;

Ντενίς Μίργκοροντ: Οι σχέσεις της Τουρκίας με τις αραβικές μοναρχίες είναι ανομοιογενείς και διαφέρουν από χώρα σε χώρα. Γενικά, οι σχέσεις αυτές δεν μπορούν να ονομαστούν εποικοδομητικές, λόγω της ύπαρξης μεγάλου αριθμού αντιθέσεων όσον αφορά στα σημαντικά ζητήματα της περιφερειακής και διεθνούς ατζέντας.

Η μοναδική αραβική μοναρχία, η οποία σχεδόν αποκλειστικά υποστηρίζει την Τουρκία στις προσπάθειές της, είναι το Κατάρ, το οποίο συμμερίζεται τις απόψεις της Άγκυρας στον χώρο της Μέσης Ανατολής. Θεωρώ, ότι πολλές χώρες της περιοχής, όχι μόνο οι αραβικές μοναρχίες, τηρούν απέναντι στην Τουρκία στάση αναμονής, βασιζόμενες στην αοριστία του πολιτικού μέλλοντος του Ερντογάν και του κόμματός του, που έχουν ολοένα μεγαλύτερα προβλήματα ως προς την προσέλκυση εκλογικών ψήφων. 

Ερώτηση: Οι σχέσεις Ρωσίας και Τουρκίας στη Μέση Ανατολή ολοένα και περισσότερα θυμίζουν την παροιμία “δύο αρκούδες σε μια φωλιά”. Και ήδη υπήρξε κάποιες φορές ο πραγματικός κίνδυνος μιας άμεσης στρατιωτικής σύγκρουσης, ας πούμε, στο προάστιο της Ιντλίμπ στη Συρία και στη Λιβύη.

Ντενίς Μίργκοροντ: Νομίζω, ότι στην εποχή της σημερινής τουρκικής ηγεσίας, βρισκόμαστε στην κατάσταση του “ψυχρού πολέμου”. Υπήρξε η ελπίδα ότι εγγύηση για τις καλές εταιρικές μας σχέσεις θα μπορούσε να είναι η ενεργή συνεργασία στον ενεργειακό τομέα, καθώς και μια σε σημαντικό βαθμό αλληλόδραση στον στρατιωτικό τομέα. Ωστόσο, αυτή η βάση προς το παρόν σχεδόν δεν υπάρχει.

Η Τουρκία προσπαθεί να προβάλει τις πρωτοβουλίες της σε σχέση με τη Συρία, τη Λιβύη, τη Υεμένη, το Ναγκόρνο Καραμπάχ. Δεν μπορούμε παρά να αντιδράσουμε στις ενέργειες της Άγκυρας. Παράλληλα, οι τουρκικές αρχές συνειδητοποιούν ξεκάθαρα ότι μια μεγάλης κλίμακας σύγκρουση με τη Ρωσία είναι αδύνατη, κάτι που επιτρέπει να μιλάμε για τη διατήρηση ενός status quo στις διμερείς μας σχέσεις. 

Ερώτηση: Η πρώτη ερώτηση της ατζέντας, που αφορά στις χώρες της πρώην Σοβιετικής Ένωσης σήμερα αποτελεί, αναμφίβολα, το μέλλον του Ναγκόρνο Καραμπάχ. Πώς το βλέπετε;

Ντενίς Μίργκοροντ: Η κατάσταση είναι πολύ ασταθής. Πιστεύω ότι η εξέλιξή της εξαρτάται από το Αζερμπαϊτζάν, το οποίο μπορεί να επιτρέψει την ύπαρξη, ήδη στο δικό του τμήμα του Ναγκόρνο Καραμπάχ, των Τούρκων στρατιωτών, γεγονός, που, αναμφίβολα, θα πλήξει το κύρος της Ρωσίας και θα περιπλέξει τη δουλειά των ειρηνευτικών μας δυνάμεων.

Παράλληλα, διαθέτουμε την εμπειρία της συνεργασίας με την Τουρκία στη Συρία, άλλοτε επιτυχή, και άλλοτε όχι και τόσο επιτυχή. Έτσι, στις δημιουργηθείσες πραγματικότητες όλες οι διπλωματικές μας προσπάθειες θα πρέπει να κατευθυνθούν προς το Αζερμπαϊτζάν για να αποτραπεί η εμφάνιση νέων απωλειών για τη Ρωσία, λόγω της σύγκρουσης στο Ναγκόρνο Καραμπάχ.

Svobodnaya Pressa («Ελεύθερος Τύπος»), Αντόν Τσάμπλιν
HellasJournal

 

Οι απόψεις του ιστολογίου μπορεί να μην συμπίπτουν με τα περιεχόμενα του άρθρου

Νεότερη ανάρτηση Παλαιότερη Ανάρτηση