Τα αποτελέσματα των παραβιάσεων στα "απαγορευμένα" της πολιτικής

Συνήθως, όταν έχουμε απροσδόκητα γεγονότα-καμπές, όπως η πρόσφατη συντριβή της ΝΔ στις εκλογές της 4ης Οκτωβρίου, τείνουμε να αναζητήσουμε τα «βαθύτερα σφάλματα», τις πιο «μακροχρόνιες αδυναμίες» που ήλθαν ξαφνικά στην επιφάνεια.
Κι όσο πιο απροσδόκητο είναι το γεγονός που εξετάζουμε, τόσο πιο βαθιά στο παρελθόν πάει η ανάλυσή μας, τόσο πιο αφηρημένη γίνεται η προσέγγισή μας. Τόσο πιο γενικόλογα τα συμπεράσματά μας.
Όμως, πολλές φορές «ο διάολος είναι στη λεπτομέρεια». Όχι στο γενικό, αλλά στο συγκεκριμένο. Όχι στο «βαθύ», αλλά στο προφανές. Όχι στο αφηρημένο, αλλά στο συγκεκριμένο.
Βέβαια, στην περίπτωσή μας τα αίτια της τόσο βαριάς ήττας είναι πολλά. Αλλά ας αρχίσουμε με αυτά που είναι πιο «χειροπιαστά», πιο άμεσα, πιο εμφανή, πιο αδικαιολόγητα. Και πιο κραυγαλέα σφάλματα…
Η Νέα Δημοκρατία παραβίασε λοιπόν και τα τρία ΔΕΝ της Πολιτικής:
Πρώτο: Ποτέ δεν αποφασίζεις να κάνεις εκλογές όταν βρίσκεσαι πολύ πίσω στις δημοσκοπήσεις. Ποτέ δεν αποφασίζεις εκλογές για να τις χάσεις. Και ποτέ δεν δίνεις στους ψηφοφόρους σου την εντύπωση ότι «παραδίδεις» την εξουσία. Οι ψηφοφόροι δεν επιθυμούν να ταυτιστούν με ένα οικειοθελώς παραιτημένο…
Δεύτερο: Ποτέ δεν κάνεις εκλογές στο χειρότερο σημείο μιας διεθνούς κρίσης, τουλάχιστον αν μπορείς να τις αποφύγεις.
Η πρώτη πετρελαϊκή κρίση της δεκαετίας του ’70 αποσταθεροποίησε τη χούντα…
Η δεύτερη πετρελαϊκή κρίση αποσταθεροποίησε τη Νέα Δημοκρατία του Κωνσταντίνου Καραμανλή…
Η (μέτρια) διεθνής κρίση των αρχών της δεκαετίας του ’90, σε συνδυασμό με τις νομισματικές αναταραχές στην Ευρώπη εν όψει δημιουργίας του ευρώ, το 1992, αποσταθεροποίησαν την κυβέρνηση Μητσοτάκη.
Η διεθνής χρηματιστηριακή κρίση 2000-2002 αποσταθεροποίησαν τελικώς και την κυβέρνηση Σημίτη.
Στην Ελλάδα όλες οι μεγάλες πολιτικές αλλαγές συνέπεσαν με διεθνείς οικονομικές κρίσεις. Αλλά ποτέ δεν έγιναν με οικειοθελή παραίτηση των κυβερνώντων…
Τρίτο: Ποτέ δεν κάνεις εκλογές τάζοντας «δάκρυα και αίμα».
«Δάκρυα και αίμα» έταξε ο Τσόρτσιλ, αλλά για να κερδίσει τον Πόλεμο μακροχρόνια, όχι για να κερδίσει τις… επόμενες εκλογές! Στον Πόλεμο ο λαός παλεύει με την απελπισία. Στις εκλογές ο λαός «αγοράζει ελπίδα»…
Το πρόβλημα στην πολιτική δεν είναι η «αντίθεση» ανάμεσα στην ειλικρίνεια και το ψέμα. Το πρόβλημα είναι πως παρουσιάζεις την άποψή σου, ώστε να γίνει αποδεκτή από τον πληθυσμό. Ο πολιτικός πράγματι, οφείλει να είναι ειλικρινής, οφείλει να είναι έντιμος, οφείλει να είναι υπεύθυνος. Αλλά πάνω απ’ όλα οφείλει να είναι Πολιτικός, να πείθει την κοινωνία, να τη συσπειρώνει, να εξασφαλίζει τη συναίνεσή της στα εύκολα και στα δύσκολα. Κυρίως στα δύσκολα…
Στα εύκολα δεν είναι ανάγκη να είναι Πολιτικός. Τα «εύκολα» και τα «ευχάριστα» οποιοσδήποτε μπορεί να τα «πουλήσει».
Ο Πολιτικός χρειάζεται στα δύσκολα. Κι εκεί η υπεύθυνη πρόταση Καραμανλή δεν παρουσιάστηκε ως πολιτική. Παρουσιάστηκε ως καθαρτικό. Οι λαοί όμως ποτέ δεν ψηφίζουν… ρετσινόλαδο.
Τέλος, εκείνο το βαρύγδουπο «βάζουμε το εθνικό συμφέρον πάνω από το κομματικό όφελος» ήταν σαν να συνομιλούσε η ΝΔ με την… Ιστορία, όχι με τον ελληνικό λαό.
Κανείς όμως στα ανώτατα κλιμάκια της ηγεσίας της ΝΔ δεν σκέφτηκε:
Κι αν τις έχανε τις εκλογές η ΝΔ και τις κέρδιζε το ΠΑΣΟΚ (όπως και συνέβη) εξυπηρετούνταν το «εθνικό συμφέρον»;
Αν η πρόταση ΠΑΣΟΚ ήταν τόσο «ανεύθυνη και επικίνδυνη», τότε αυτός που έφερνε το ΠΑΣΟΚ στην εξουσία πως εξυπηρετούσε το εθνικό συμφέρον;
Ακόμα, το επιχείρημα της «διαχειρίσιμης ήττας» (τις κάνουμε τις εκλογές τώρα, κι ας χάσουμε, γιατί αργότερα θα χάσουμε χειρότερα) ανατράπηκε στην πράξη. Δύσκολα να φανταστεί κανείς χειρότερη ήττα από εκείνη με 10,4 ποσοστιαίες μονάδες…
Τέλος, το επιχείρημα ότι «δεν ήταν αντιστρεπτή η κατάσταση πλέον», είναι ανοησία. Διότι στην Πολιτική δεν χαρίζεις ούτε μια μέρα. Γιατί υπάρχουν θεαματικές αλλαγές τάσης, ανέλπιστες και σε ελάχιστο χρόνο: Απόδειξη, ο Γιώργος Παπανδρέου, που μέσα σε λίγους μήνες (Φλεβάρης-Σεπτέμβρης 2008), από αμφισβητούμενος ηγέτης ενός εύθραυστου κόμματος βρέθηκε μπροστά στις δημοσκοπήσεις…
Στην πολιτική όσα φέρνει η ώρα δεν τα φέρνει ο χρόνος. Ή για να το πούμε αλλιώς, ο πολιτικός χρόνος σε κρίσιμες καμπές είναι «συμπυκνωμένος». Γι’ αυτό δεν χαρίζεις ποτέ ούτε μία μέρα…
Λίγες ώρες πριν εξαγγελθούν οι πρόωρες εκλογές, όλοι γνώριζαν ότι μία τέτοια απόφαση ισοδυναμούσε «είτε με παράδοση είτε μα αυτοκτονία» (Ο Καραμανλής θα κάνει εκλογές μόνο αν θέλει να αυτοκτονήσει πολιτικά)
Τελικά ήταν και τα δύο…
Γιατί έγιναν τόσα πολλά λάθη μαζεμένα;
Γιατί ο Καραμανλής, ο οποίος έδειξε στο παρελθόν πολιτικές αρετές, ξαφνικά έπαψε να λειτουργεί πολιτικά;
Γιατί η ΝΔ έδειξε τόσο διαλυμένη σε εκλογές που η ίδια προκάλεσε;
Σ’ αυτά τα ερωτήματα θα χρειαστεί να επανέλθουμε, πηγαίνοντας την ανάλυση πολλά βήματα πιο πέρα…
Θ.Κ.
Η "περίπτωση" Καραμανλή
Το κακό είναι ότι ολοι κατάλαβαν ότι ΔΕΝ ήθελε να κερδίσει τις εκλογές (αφού παραβίασε και τα τρία ΔΕΝ – και πολλά άλλα, βέβαια).
Το κατάλαβαν κι αυτοί που ΔΕΝ πήγαν να ψηφίσουν. Κι αυτοί που τον ψήφισαν (σαν να πίνουν ρετσινόλαδο).
Παραδίδοντας την εξουσία και αυτοκτονώντας ταυτόχρονα – και κάνοντάς τα σε δημόσια θέα – ταπείνωσε μιαν ολόκληρη παράταξη και τον εαυτό του. Και η μεν παράταξη θα μπορέσει ίσως να συνέλθει. Αλλά ο ίδιος δύσκολο. Πολύ δύσκολο…
Το ακόμα χειρότερο είναι ότι ΔΕΝ προσπάθησε καν να αλλάξει το κλίμα. Δεν έκανε τίποτε μετά την ήττα στις ευρωεκλογές. Δεν έκανε ανασχηματισμό, δεν έκανε μια σύντομη συζήτηση μέσα στο κόμμα του (αν μη τι άλλο για να εκτονώσει την εσωστρέφεια και να ανασυγκροτήσει την ενότητά του), δεν έκανε κάποια αλλαγή προφίλ. Δεν πήρε κάποιες πρωτοβουλίες.
Τον Ιούνιο είχε μπροστά του οκτώ μήνες (μέχρι τον επόμενο Μάρτιο). Ακριβώς όσο χρειάστηκε το ΠΑΣΟΚ του Γιώργου να ανατρέψει το κλίμα από τον απόλυτο διασυρμό (τον Φλεβάρη του 2008) ως την ανατροπή του κλιματος (τον Σεπτέμβριο του 2008).
Τι θα πεί “διαχειρίσιμη ήττα”
Στην στρατιωτική Τέχνη η συντεταγμενη υποχώρηση είναι ο πιο δύσκολος ελιγμός. Πολύ πιο δύσκολο από την “επίθεση” (για την κατάληψη θέσεως). Πολύ πιο δύσκολο από την “άμυνα” (για την υπεράσπιση θέσεως).
Και στην άμυνα και στην επίθεση προϋποτίθεται υψηλό ηθικό δυνάμεων. Στην υποχώρηση καταρρέει το ηθικό.
Και η συντεταγμένη υποχώρηση σημαίνει ότι διατηρούμε τον έλεγχο των δυνάμεών μας την ώρα που καταρρέει το ηθικό τους.
Αυτό στην Πολιτική ισχύει κατά μείζονα λόγο. Διότι στον Πόλεμο αν κατά τη διάρκεια της υποχώρησης καταφέρεις να διατηρήσεις τον πυρήνα των δυνάμεών σου συντεταγμένο, τότε μπορει να επιτύχει η συντεταγμένη υποχώρηση.
Στην Πολιτική, αν ένα μέρος των δυνάμεων σου διαλυθεί και σε εγκαταλείψει, τότε καταρρέεις εντελώς, ακόμα και στα μάτια αυτών που παρέμειναν γύρω σου.
Την ώρα της υποχώρησης στην διάρκεια της μάχης, αυτό που διατηρεί τις δυνάμεις συγκροτημένες γύρω απο τον ηγέτη είναι ο φόβος για τη ζωή τους. Παραμένουν ενωμένοι γιατί φοβούνται ότι αν σκορπίσουν θα αποδεκατιστούν. Στην Πολιτική, αν διαπιστώσουν οι δυνάμεις σου ότι παραδίδεσαι, πρώτοι εκείνοι θα σε εγκαταλείψουν και είτε θα προσχωρήσουν στον αντίπαλο είτε θα αρνηθούν να δώσουν τη μάχη δίπλα σου.
Στον Πόλεμο είναι πολύ δύσκολη η συντεταγμένη υποχώρηση.
Στην Πολιτική δεν υπάρχει συντεταγμένη υποχώρηση…
Αυτά όλα τα περιγράφει (σχετικά με τον Πόλεμο) ο Κλαούζεβιτς στο Τέταρτο (νομίζω) μέρος του βιβλίου του (περί Αμυντικού Πολέμου).
Αντίστοιχα περιγράφει και ο Σουν Τσού στο έργο του (περί υποχώρησης). Πολλοί σύγχρονοι αναλυτές, στοχαστές και πολιτικοί έχουν γράψει αντίστοιχα (στα απομνημονεύματά τους αυτοί οι τελευταίοι). Αλλά σε μας ο… Λούλης δεν τα ήξερε. Κι ο άλλος δεν τα καταλάβαινε (καλά και οι απέναντι δεν πάνε πίσω από ασχετοσύνη).
Μεγάλο το έλλειμμα πολιτικής παιδείας στην Ελλάδα αδέλφια…
Στα κόλπα στις κομπίνες και στη λαμογιά είμαστε πρώτοι. Στα μεγάλα, στα δύσκολα στα σπουδαία, εκεί που φαίνεται η στόφα του πολιτικού, το ηγετικό ανάστημα, το ήθος, ο χαρακτήρας και η ευφυία του, δηλαδή τα εξαιρετικά χαρακτηριστικά που κάνουν τον ηγέτη, αφήστε τα καλύτερα…
Αν πεις δε γι όσους “συμβούλεψαν” τον Καραμανλή να κάνει πρόωρες εκλογές, απελπισία και ντροπή. Ή μάλλον απελπισία λόγω ντροπής. Για το κατάντημα των “ηγετικών στελεχών” της χώρας. Και της παράταξης…
Κάποια συγκρίνουν τις εκλογές του 2009 με τις “μοιραίες” εκλογές του 1919.
Κάνουν λάθος. Το 1919 ο Βενιζέλος έκανε τις εκλογές για να τις κερδίσει. Και τις έχασε με μικρή σχετικά διαφορά. Το 2009 ο Καραμανλής έκανε τις εκλογές χωρίς καμία πιθανότητα να τις κερδίσει. Ελπίζοντας μόνο να τις χάσει “με μικρή διαφορά”. Και τις έχασε με τεράστια διαφορά.
Το 1919 ο Βενιζέλος είχε βάσιμες ελπίδες να πιστεύει ότι θα νικήσει. Είχε μόλις κερδίσει σε όλα τα μέτωπα (στρατιωτικά και διπλωματικά, 3-4 μήνες μετά τη Συνθήκη των Σεβρών).
Το 2009 ο Καραμανλής πήγε για να χάσει. Έκανε ό,τι μπορούσε να χάσει. Πάλευε σαν να ήθελε να κερδίσει και παραβίαζε όλους τους κανόνες της Πολιτικής λές και ήθελε να χάσει.
Διέσυρε την παράταξή του κι αυτοδιασύρθηκε ο ίδιος…
Κι όποιος λέει ότι αυτά τα έκανε “βάσει προδιαγεγραμμένου σχεδίο” κοροϊδεύει τον εαυτό του…
Πηγή

Νεότερη ανάρτηση Παλαιότερη Ανάρτηση