Σε κρίση οι σχέσεις ΗΠΑ και Ισραήλ

Τι πρόκειται να κάνει ο Ομπάμα;

Αμέσως μετά την εκλογή του νέου προέδρου των ΗΠΑ, ακούστηκαν πολλά για μία μεγάλη κρίση την οποία θα αντιμετωπίζει ο κύριος Ομπάμα. Μία κρίση που παρόμοια δεν είχε γνωρίσει αμερικανός πρόεδρος και χαρακτηρίζονταν ως η μεγαλύτερη πρόκληση που θα συναντούσαν οι ΗΠΑ, μεγαλύτερη ακόμη και από την οικονομική κρίση η οποία ήδη σάρωνε την οικονομία της υπερδύναμης.
Σήμερα, έναν σχεδόν χρόνο μετά, όλα δείχνουν πως αυτή η κρίση είναι προ των πυλών. Ο κύριος Νετανιάχου, προ ημερών είχε πολύωρη επίσκεψη στα κεντρικά της Mossad (μυστική υπηρεσία πληροφοριών του Ισραήλ, που έχει επιφορτισθεί με την παρακολούθηση όλων των πιθανών εχθρών του Ισραήλ και η οποία έχει ιδιαίτερη ανάπτυξη σε χώρες όπως η Σαουδική Αραβία, το Ιράκ και το Ιράν), αμέσως μετά επισκέφθηκε τη Μόσχα όπου συνάντησε τον Ρώσο πρόεδρο, ενώ λίγες ημέρες πριν οι ΗΠΑ είχαν δώσει διορία μέχρι το τέλος του Σεπτεμβρίου στο Ιράν να δώσει στοιχεία για το πυρηνικό του πρόγραμμα. Όλα έδειχναν πως το Ισραήλ είχε αποφασίσει να «χτυπήσει» το Ιράν και είχε περάσει στο στάδιο της διπλωματικής ενημέρωσης των δύο μεγάλων δυνάμεων…
Τις αμέσως επόμενες ημέρες, ο πανέξυπνος Νταβούτογλου ακύρωσε προγραμματισμένο ταξίδι που είχε στο Ισραήλ, κρατώντας σαφέστατα αποστάσεις από την κυβέρνηση του Τελ Αβίβ, προσδοκώντας να εκμεταλλευτεί την ενδιάμεση θέση του ανάμεσα στις ΗΠΑ και το σύμμαχο Ισραήλ και τα Ισλαμικά κράτη.
Αυτά ίσχυαν μέχρις ότου το Ιράν αποφάσισε να ενημερώσει σχετικά με την πορεία του πυρηνικού του προγράμματος…
Αυτή τη στιγμή και σύμφωνα με δημοσίευμα των "New York Times", οι υπηρεσίες πληροφοριών των ΗΠΑ έχουν καταλήξει στο συμπέρασμα ότι το Ιράν έχει ήδη εμπλουτίσει την απαιτούμενη ποσότητα ουρανίου για την ανάπτυξη πυρηνικού όπλου. Ωστόσο, νέες εκθέσεις που παραδόθηκαν πρόσφατα στον Λευκό Οίκο αναφέρουν ότι η ιρανική κυβέρνηση απέφυγε εσκεμμένα να κάνει τα τελευταία απαραίτητα βήματα προκειμένου να αποκτήσει το όπλο. Εξ ου και ο Αμερικανός πρέσβης στο συμβούλιο της Διεθνούς Επιτροπής για την Ατομική Ενέργεια (ΙΑΕΑ) Glen Davies έσπευσε προχθές να προειδοποιήσει ότι το Ιράν ενδέχεται να διαθέτει ήδη τη δυνατότητα παραγωγής πυρηνικών όπλων.
Το 2007 η αμερικανική κυβέρνηση είχε συγκεντρώσει στοιχεία ότι το Ιράν επεξεργάστηκε στο πρόσφατο παρελθόν σχέδια για την ανάπτυξη πυρηνικών κεφαλών. Οι υπηρεσίες πληροφοριών των ΗΠΑ, πάντως, είχαν τότε υπογραμμίσει πως το σχετικό πρόγραμμα της Τεχεράνης τερματίστηκε στα τέλη του 2003 (βλ. Εθνική Εκτίμηση Πληροφοριών με βάση αναφορές του συνόλου των 16 αμερικανικών υπηρεσιών πληροφοριών). Σήμερα, η κυβέρνηση Ομπάμα δεν διαθέτει αδιάσειστα στοιχεία ότι οι Ιρανοί αναβίωσαν το εν λόγω πρόγραμμα. Προς το παρόν, επίσης, παραμένει αδιευκρίνιστο πόσα χρόνια θα απαιτηθούν προκειμένου το Ιράν να αναπτύξει την πυρηνική κεφαλή που θα τοποθετηθεί στους πυραύλους μεγάλου βεληνεκούς τους οποίους ήδη διαθέτει. Πρόκειται, άλλωστε, για το καίριο ερώτημα που αποτελεί σημείο τριβής μεταξύ Αμερικανών και Ισραηλινών.
Η Ουάσιγκτον θεωρεί ότι εφόσον, τελικά, το Ιράν αποφασίσει να αξιοποιήσει τα διαρκώς αυξανόμενα αποθέματα εμπλουτισμένου ουρανίου που διαθέτει για την παραγωγή πυρηνικών όπλων, θα υπάρξει επαρκής χρόνος για να αντιδράσει έγκαιρα. Επιπλέον, οι Αμερικανοί δεν αμφιβάλλουν ότι στόχος της Τεχεράνης είναι η ανάπτυξη πυρηνικών όπλων.
Στον αντίποδα, οι Ισραηλινοί ερμηνεύουν διαφορετικά τα ίδια ακριβώς στοιχεία. Πρόσφατα, αξιωματούχοι των ισραηλινών μυστικών υπηρεσιών ενημέρωσαν τους Αμερικανούς συναδέλφους τους ότι το πρόγραμμα ανάπτυξης πυρηνικών κεφαλών αναβίωσε το 2005 κατόπιν διαταγής του αγιατολάχ Αli Khamenei. Οι Αμερικανοί, ωστόσο, κάνουν λόγο για ενδείξεις και όχι στοιχεία, ενώ επισημαίνουν ότι οι Ισραηλινοί δεν τους προσκόμισαν αντίγραφο της σχετικής διαταγής του πνευματικού ηγέτη του Ιράν. Παράλληλα, οι Ισραηλινοί επιμένουν ότι διαθέτουν στοιχεία που αποδεικνύουν την ύπαρξη των προγραμμάτων 110 και 111 του Ιρανού ακαδημαϊκού Mohsen Fakhrizadeh.
Αυτή η διαφορετική ερμηνεία του Ισραήλ, φέρνει και μία περίοδο «σύγκρουσης συμφερόντων» ανάμεσα στο Τελ Αβίβ και την Ουάσιγκτον. Είναι σαφές πως το Ισραήλ αισθάνεται άβολα με μία πυρηνική υπερδύναμη σε απόσταση βολής από τα εδάφη του Ισραήλ, αλλά σαφέστερο είναι και το γεγονός πως οι ΗΠΑ δεν είναι σε θέση να στηρίξουν οποιοδήποτε εγχείρημα του Ισραήλ, τουλάχιστον αυτή τη στιγμή, λόγω της δύσκολης θέσης στην οποία έχουν περιέλθει τα αμερικανικά στρατεύματα στο Αφγανιστάν, όπου η λέξη κόλαση ίσως και να μην είναι αρκετή για να περιγραφεί η καθημερινότητα των αμερικανών στρατιωτών. Πρώτο μέλημα του αμερικανού προέδρου είναι η ασφαλής και με ψηλά το κεφάλι αποχώρηση των αμερικανών, με τις λιγότερες δυνατές απώλειες. Εξάλλου, ένας λόγος που αναβιβάστηκε η Τουρκία ως περιφερειακή υπερδύναμη, ήταν και η παροχή βοήθειας στα αμερικανικά στρατεύματα σε έναν πιθανό δρόμο διαφυγής από το Αφγανιστάν…
Τι μέλλει γενέσθαι στις ΗΠΑ; Το Ισραήλ κρατά κλειστά τα χαρτιά του, αλλά θεωρείται βέβαιο πως πολύ σύντομα θα εκφράσει τον θυμό του προς τον αμερικανό πρόεδρο. Και η εβραϊκή κοινότητα στις ΗΠΑ, με υψηλή οικονομική δραστηριότητα, είναι σαφές πως μπορεί να πλήξει πάρα πολύ δυνατά την κυβέρνηση του κυρίου Ομπάμα και δεν είναι λίγοι εκείνοι που ισχυρίζονται πως το Ισραήλ είναι σε θέση να προκαλέσει μέχρι και οικονομική κατάρρευση της υπερδύναμης που ονομάζεται ΗΠΑ.
Ο κύριος Ομπάμα και το επιτελείο του γνωρίζουν πολύ καλά πως κάτι τέτοιο είναι απολύτως εφικτό και βρίσκονται μπροστά σε ένα ανυπέρβλητο εμπόδιο ή σε ένα πρωτοφανές δίλλημα, έχοντας να επιλέξουν που θα δώσουν άμεση προτεραιότητα και βαρύτητα: στους αμερικανούς στρατιώτες που κινδυνεύουν άμεσα στο Αφγανιστάν (και θα κινδυνεύσουν πολύ περισσότερο εάν χτυπηθεί το Ιράν) ή στους φίλους και συνεργάτες Ισραηλινούς που θέλουν να σβήσουν οποιαδήποτε πιθανότητα ανάπτυξης πυρηνικών όπλων από την πλευρά του προαιώνιου εχθρού τους, του Ιράν;
Βρισκόμαστε εν όψει μίας μεγάλης –και ίσως παγκόσμιας- κρίσης ή εν όψει της έναρξης μίας μεγάλης –και ίσως παγκόσμιας- στρατιωτικής σύγκρουσης;
Τον πρώτο αλλά και τον τελευταίο λόγο σε οποιαδήποτε εξέλιξη τον έχει το Ισραήλ ή ο αμερικανός πρόεδρος Ομπάμα; Και δεν τίθεται θέμα «πρεστίζ», αλλά θέμα επιβίωσης τόσο για τις ΗΠΑ, όσο και για το Ισραήλ, που δείχνει να μην πολυσκέφτεται τις συνέπειες μίας στρατιωτικής επίθεσης κατά της Τεχεράνης και των Ιρανικών πυρηνικών εγκαταστάσεων…

Νεότερη ανάρτηση Παλαιότερη Ανάρτηση