Ποιά στρατηγική θα ακολουθήσει η Κύπρος εναντίον της Τουρκίας;

Η κρίσιμη ώρα των αποφάσεων ήρθε

Σήμερα Τρίτη και αύριο Τετάρτη το Εθνικό Συμβούλιο συνέρχεται στην πιο κρίσιμη (να ελπίσουμε και χρήσιμη;) συνεδρία του. Συγκαλείται από τον πρόεδρο Χριστόφια με στόχο την κατάθεση ιδεών, προτάσεων και εισηγήσεων από τα κόμματα πώς η Κυπριακή Δημοκρατία και ειδικά η κυβέρνηση θα χειριστεί το τρίμηνο μέχρι το Δεκέμβριο, όταν οι «27» θα κληθούν να αξιολογήσουν την ενταξιακή πορεία της Τουρκίας.
Γιατί η Κύπρος πρέπει, επιτέλους, να σοβαρευτεί, να γίνει αξιόπιστη και διεκδικητική
Η κυρίαρχη λέξη, που καλείται να μορφοποιήσει μια ολόκληρη πολιτική στοχοθεσία, είναι η λέξη «στρατηγική». Επ’ αυτής ήδη σημειώνονται καθημερινές σχεδόν αναμετρήσεις μεταξύ κυβέρνησης και κομμάτων, ειδικά της άρτι αφυπνισθείσας αντιπολίτευσης του ΔΗΣΥ. Ο Πρόεδρος του κόμματος επ’ εσχάτων κατηγορεί τον πρόεδρο Χριστόφια ότι δεν έχει στρατηγική και εξ αυτού δεν έχει ούτε και πολιτικούς στόχους.
Ο Ν. Αναστασιάδης επιμένει ότι οι ώμοι του Προέδρου δεν είναι αρκετά ισχυροί για να σηκώσουν το βάρος αναμενόμενων σημαντικών εξελίξεων. Γι’ αυτό εισηγείται να γίνονται συνεχείς συνεδρίες του Εθνικού Συμβουλίου ώστε ομόφωνα να λαμβάνονται αποφάσεις και να χαράσσονται δράσεις.
Ο Πρόεδρος του ΔΗΣΥ λησμονεί τρία πράγματα, που το ΑΚΕΛ με δηκτικότητα τού υπενθυμίζει: Πρώτον, για 18 σχεδόν μήνες στήριζε και υποστήριζε την πολιτική του Δ. Χριστόφια, ενώ συχνά επετίθετο εναντίον όσων τον επέκριναν. Δεύτερον, ο Δ. Χριστόφιας κυβερνά και οι απόψεις των Εθνικών Συμβούλων δεν είναι δεσμευτικές γι’ αυτόν. Τρίτον, λέγει το ΑΚΕΛ, ο Δ. Χριστόφιας έχει και στρατηγική και στόχους και απόδειξη είναι τα ταξίδια που έκανε στη Γαλλία και στην Ιταλία, όπως φυσικά και στη Συρία. Είναι άγνωστο τι τα κόμματα θα καταθέσουν ως εισηγήσεις για τον τρόπο χειρισμού και αντιμετώπισης των εξελίξεων στο Κυπριακό όπως και της αξιολόγησης της Τουρκίας.
Οι δύο άξονες
Το μόνο που είναι γνωστό και αποκαλύφθηκε την περ. Κυριακή από το συνάδελφο Χρύσανθο Τσουρούλλη, στη «Σ», είναι ένα έγγραφο του Υπουργείου Εξωτερικών, που στάλθηκε από τον περ. Ιούνιο στα κόμματα ως «τροφή προς σκέψη». Πέραν αυτού, δεν φαίνεται να υπάρχει κάτι χειροπιαστό. Ο γράφων και η «Σ» από πέρσι είχαν έγκαιρα προειδοποιήσει και επισημάνει και με αναλύσεις εξηγήσει γιατί ο Πρόεδρος έπρεπε να αρχίσει να σκέφτεται και να μελετά τρόπους δράσης και αντίδρασης ενόψει του ορόσημου του Δεκεμβρίου. Πέραν των εναλλακτικών σεναρίων, που υποβάλαμε από τον Απρίλιο 2008 ότι ο Πρόεδρος έπρεπε να είχε κατά νουν, για αντιμετώπιση πιθανού ναυαγίου στο Κυπριακό και των εντεύθεν επιπτώσεων, είχαμε υποδείξει ότι το ίδιο και σε πιο μεθοδικό τρόπο έπρεπε να ισχύσει για την Τουρκία.
Ποιο είναι το τοπίο σήμερα στην Ευρωπαϊκή Ένωση; Υπάρχουν δύο ισχυροί άξονες, με εξίσου ισχυρά επιχειρήματα και, βεβαίως, τρομακτικά συμφέροντα.
Ο πρώτος είναι ο γαλλογερμανικός άξονας. Ο πρόεδρος Σαρκοζί και η Καγκελάριος Μέρκελ είναι αταλάντευτοι στη θέση τους ότι, πρώτον, η Τουρκία δεν έχει θέση στην ΕΕ. Δεύτερον, δεν έχει καμία πολιτισμική, ιστορική, κοινωνική ή άλλη συνάφεια με τη γηραιά ήπειρο. Τρίτον, η πιο συμφέρουσα λύση για την ΕΕ και την Τουρκία είναι η ειδική σχέση.
Ο δεύτερος είναι ο αγγλοαμερικανικός άξονας (λέγεται και είναι αλήθεια ότι η μεγαλύτερη χώρα της ΕΕ είναι οι… ΗΠΑ, για όσους γνωρίζουν από διεθνείς σχέσεις και συμφέροντα), που τώρα συνεπικουρείται μανιωδώς (και επικερδώς) από την προεδρεύουσα της ΕΕ Σουηδία. Βρετανία και Σουηδία είναι οι πιο ένθερμοι υποστηρικτές της ένταξης της Τουρκίας στην Ένωση. Σε σημείο που ο Σουηδός υπουργός Εξωτερικών, Καρλ Μπιλντ, να επιδίδεται τους τελευταίους μήνες σε καταφανή εκστρατεία εκφοβισμού και εκβιασμού της Κυπριακής Δημοκρατίας και των Ελλήνων της Κύπρου, όπως, πρώτον, αποδεχθούν λύση του Κυπριακού μέχρι το τέλος του χρόνου, για να διευκολυνθεί η Τουρκία. Δεύτερον, υποκύψουν σε εκβιασμούς των Τούρκων, που ισχυρίζονται ότι η μικρή Κύπρος δεν μπορεί να τα βάλει με τη «γιγάντια» και «μεγάλη» Τουρκία.
Ο Πρόεδρος τι λέγει στους Ευρωπαίους εταίρους μας για την Άγκυρα;
Κοντά σε αυτά πρέπει να επισημανθεί ότι και άλλες χώρες υποστηρίζουν την ένταξη της Τουρκίας, με πρώτη την Ελλάδα που, όμως, επισημαίνει ότι η ένταξη δεν μπορεί να γίνει a la carte ούτε με τους όρους της Τουρκίας. Η Αθήνα, σε κατάσταση εκλογικού και πολιτικού πνιγμού, αφήνει την πρωτοβουλία των χειρισμών στον πρόεδρο Χριστόφια και μηρυκάζει, όπως όλοι οι ξένοι, τη βρετανικής έμπνευσης και υποβολής θέση Χριστόφια για λύση για τους Κυπρίους από τους Κυπρίους. Η Ιταλία, η Ισπανία, η Πολωνία και κάποιες πρώην κομμουνιστικές χώρες, άρτι προσδεθείσες στο αμερικανικό άρμα ασφάλειας, επίσης υποστηρίζουν την ένταξη της Τουρκίας. Δεν είναι ασφαλώς τυχαίο που αύριο, μάλλον, το τουρκικό υπουργείο Εξωτερικών θα ανακοινώσει ευρύτατη εκστρατεία διαφώτισης της ευρωπαϊκής κοινής γνώμης, με στόχο να ανατρέψει την αρνητική εικόνα που οι ευρωπαίοι έχουν για την κατοχική, της Κύπρου, χώρα. Είναι αναμενόμενο ότι θα παιχτούν μεγάλα παιγνίδια στη διάρκεια του τριμήνου. Η ΕΕ των κρατών κοιτάζει πρώτα τα εθνικά της συμφέροντα και ύστερα τα συμφέροντα της Ευρώπης. Είναι μονότονη θέση, την οποία αναλύσαμε πολλές φορές ότι ο πρόεδρος Χριστόφιας έπρεπε από πολύ νωρίς να είχε ξεκαθαρίσει την πολιτική του έναντι της ενταξιακής προσπάθειας της Τουρκίας.
Αυτήν την πολιτική έπρεπε ήδη να την είχε επεξηγήσει λεπτομερώς στους σημαντικότερους εταίρους μας. Π.χ. τι είπε στο Σαρκοζί, ορκισμένο αντίπαλο της ένταξης της Τουρκίας στην ΕΕ; Τι είπε στον Μπερλουσκόνι, ορκισμένο υποστηρικτή της Τουρκίας; Τι θα πει, αν θα πει κάποτε, στην Άγκελα Μέρκελ, που δεν θέλει να δει ζωγραφιστούς τους Τούρκους στην ΕΕ; Προ πάντων, τι λέγει στους Βρετανούς και στους Σουηδούς, στους Αμερικανούς, που γονάτισαν κυριολεκτικά πάνω του και απαιτούν να μην προβάλουμε εμπόδια στην πορεία της Τουρκίας; Τα ερωτήματα είναι εύλογα επειδή, κατά την τελετή αναγόρευσής του σε Διδάκτορα από το Πανεπιστήμιο της Περούτζια (9.9.2009), ο Πρόεδρος διακήρυξε πως η κυπριακή κυβέρνηση δεν θα συναινέσει στις σχέσεις Τουρκίας - ΕΕ όσο η Άγκυρα επιμένει στη γνωστή πολιτική της.
Συνεργασία και με Γαλλία - Γερμανία
Τι θα πράξει η ΕΕ με δεδομένη την τουρκική πολιτική, τα συμφέροντα των κρατών-μελών και με το αγκάθι του Κυπριακού, που είναι σίγουρο ότι θα αξιοποιηθεί από εταίρους μας κατά της Τουρκίας; Ο Γιώργος Κέντας, Λέκτορας στο Τμήμα Ευρωπαϊκών Σπουδών και Διεθνών Σχέσεων του Πανεπιστημίου Λευκωσίας υποστηρίζει, σε ανάλυσή του, ότι σε τέτοιες περιπτώσεις η ΕΕ ακολουθεί την εύκολη και πεπατημένη οδό: Δίνει χρόνο σε περαιτέρω σκέψεις και διαβουλεύσεις. Αυτό θα συμβεί τον ερχόμενο Δεκέμβριο; Θα φανεί. Υπάρχουν και άλλα δεδομένα, που η κυβέρνηση και τα κόμματα πρέπει να μελετήσουν ή και να δώσουν εξηγήσεις.
Με υπόδειξη της Γαλλίας συστάθηκε προ καιρού Επιτροπή της ΕΕ για να μελετήσει την Ειδική Σχέση της Ένωσης με την Τουρκία. Το Υπουργείο Εξωτερικών είναι ενήμερο; Είναι σε επαφή μαζί της; Από την άλλη: Η Λευκωσία θεωρεί τη Γαλλία ως μιαν από τις σημαντικότερες συμμάχους. Εύλογη απορία: Γιατί ο Δ. Χριστόφιας υπέγραψε πέρσι Μνημόνιο Συνεργασίας με τη Βρετανία και δεν υπέγραψε παρόμοιο Μνημόνιο Στρατηγικής Συνεργασίας και με τη Γαλλία; Ακόμα: Ο Πρόεδρος σκέφτεται να υπογράψει και ένα Μνημόνιο Συνεργασίας με τη Γερμανία; Γιατί καθυστερεί; Γαλλία και Γερμανία είναι οι σημαντικότεροι εταίροι μας. Δεν θα έπρεπε με συνεργασίες συμφερόντων να τους προσεταιριστούμε; Εκτός και αν το… απαγορεύουν οι παντεπόπτες Βρετανοί ή και οι Αμερικανοί.
Η Κύπρος ως χρήσιμο εφαλτήριο
Οι Εθνικοί Σύμβουλοι και ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας καλούνται να μελετήσουν σε βάθος και μερικά άλλα δεδομένα. Ο μ. Τάσσος δέχτηκε όπως προχωρήσουν οι ενταξιακές με την Τουρκία αν αυτή αναγνώριζε την Κυπριακή Δημοκρατία. Διαφορετικά, θα έπρεπε να ασκήσει βέτο. Η μεν Τουρκία παρασπόνδησε, ο δε Τάσσος έχασε την ευκαιρία να σταματήσει την Τουρκία. Σήμερα, η επίσημη πολιτική εστιάζεται στη θέση ότι η ΕΕ πρέπει να πιέσει την Τουρκία να υλοποιήσει, επιτέλους, τις αναληφθείσες έναντι της Ένωσης και της Κυπριακής Δημοκρατίας δεσμεύσεις της. Το ερώτημα, όμως, που παραμένει αναπάντητο και από τον Πρόεδρο και από τα κόμματα, είναι: Γιατί μέχρι σήμερα η Λευκωσία δεν απαίτησε να ισχύσει και σ' εμάς η κοινοτική αλληλεγγύη; Κι αν απαιτήθηκε, δεν εξηγήθηκε ποτέ γιατί δεν ίσχυσε.
Τέλος, τα μέλη του Εθνικού Συμβουλίου καλούνται να κατανοήσουν πως η αντίδραση της Γαλλίας και της Γερμανίας κατά της Τουρκίας δεν γίνεται μόνο για τους λόγους που προαναφέραμε. Η ουσία της αντίδρασής τους βρίσκεται στα μεγάλα γεωπολιτικά παιγνίδια, που παίζονται στην περιοχή της Μέσης Ανατολής, στην οποία Γαλλία και Γερμανία επιδιώκουν να αντισταθμίσουν τον κυρίαρχο ρόλο των Αμερικανών. Και φυσικά, να ανακόψουν τα νεο-οθωμανικά σχέδια της Τουρκίας που θέλει να εμφανίζεται ως περιφερειακή δύναμη, δίπλα από το πανίσχυρο Ισραήλ.
Τους επόμενους μήνες και χρόνια το παιγνίδι θα χοντραίνει και η Κύπρος, αν αξιοποιήσει επιτέλους σωστά τη θέση της, θα μπορεί να αποτελέσει χρήσιμο, κρίσιμο και επικερδές -πολλαπλώς- εφαλτήριο για εμάς και τους ισχυρούς. Υπό την αίρεση ότι θα είναι σοβαρή, αξιόπιστη, συνεπής, διεκδικητική, με συγκεκριμένους στόχους και στρατηγική μακράς πνοής.

Νεότερη ανάρτηση Παλαιότερη Ανάρτηση