Το ανιστόρητο και το ιδιοτελές των Τσυριζο-μπαχαλάκηδων

Το σύμβολο και το γεγονός

Η Athens Voice (φυλλάδα που κινείται κάπου μεταξύ τσυριζο-αριστερομπαχαλάκηδων και αντιχριστιανών "εκσυγχρονιστών" σε φόντο Life Style) δημοσίευσε άρθρο δημοσιογράφου "τινός" επ' ονόματι Δημήτρη Φύσσα (εδώ) το οποίο εκόμιζε γλαύκα εις Αθήνας, πληροφορώντας μας ότι στις 25 Μαρτίου του 1821 δεν συνέβη απολύτως τίποτα. Προφανώς ο κύριος Φύσσας μόλις ανακάλυψε την Αμερική. Τα συγχαρητήριά μας επί τη ανακαλύψει του!
Ωραία, δεν έγινε τίποτα στις 25 Μαρτίου 1821, πασίγνωστο αυτό, επειδή η επανάσταση άρχισε στα Καλάβρυτα λίγες μέρες νωρίτερα και επειδή στην Πάτρα η επανάσταση κηρύχτηκε από τον Παλαιών Πατρών Γερμανό στις 24 Μαρτίου, και επειδή και επειδή... Ε και λοιπόν;

Προφανώς ο ασθμαίνων ιστοριοδίφης Δημήτρης Φύσσας αδυνατεί να κατανοήσει τη διάκριση μεταξύ γεγονότος και συμβόλου.
Μία εθνική επέτειος έχει πρώτιστα συμβολικό χαρακτήρα. Η Επανάσταση του '21 είχε προσδιοριστεί, όπως φαίνεται από το σωζόμενο αρχειακό υλικό, να αρχίσει γύρω στις 25 Μαρτίου, προφανώς επειδή ο πανηγυρικός χαρακτήρας της ημέρας θα διευκόλυνε τα πράγματα και θα έκανε λιγότερο εμφανείς στις οθωμανικές αρχές τις προετοιμασίες.
Έχω όμως και μία άλλη γνώμη πάνω σ' αυτό: Στις παραδοσιακές αγροτικές κοινωνίες, που συνέχιζαν να ζουν σύμφωνα με τα μεσαιωνικά χρονικά ορόσημα, οι χριστιανικές γιορτές ήταν και ορόσημα του κύκλου της ζωής και των δραστηριοτήτων της. Για παράδειγμα, του Αγίου Δημητρίου ήταν το ορόσημο για τη σπορά, η ανακομιδή των λειψάνων του αγίου Γεωργίου (3 Νοεμβρίου) ήταν η μέρα που άνοιγαν το καινούριο κρασί, της Μεταμορφώσεως πρωτοέτρωγαν σταφύλι, της Αναλήψεως έκαναν στα παραθαλάσσια μέρη το πρώτο μπάνιο, κ.ά. Ήταν επόμενο να επιλεγεί μία θρησκευτική γιορτή ως ορόσημο για το μεγάλο γεγονός του ξεσηκωμού.
Πέρα από αυτό, ο συσχετισμός του ξεσηκωμού με την 25η Μαρτίου ήταν προφανής και λόγω του εξέχοντος συμβολισμού της ημέρας: Το χαρούμενο άγγελμα της λύτρωσης του ανθρώπινου γένους από τη μια, το χαρούμενο άγγελμα της λύτρωσης του Γένους από την άλλη. Και αν λάβουμε υπ' όψη το ότι η εύρεση της θαυματουργής εικόνας του Ευαγγελισμού της Τήνου συνέβη το 1822 και θεωρήθηκε ως καλός οιωνός για την Επανάσταση, ο συμβολισμός γίνεται ακόμα προφανέστερος. Τί πιο φυσικό από το να θεσπιστεί η 25η Μαρτίου ως εθνική γιορτή;
Και ακόμα παραπέρα αν πάμε, όπως είπα και στην αρχή, το συμβολικό δεν είναι απαραίτητο να συνάδει με μία στενή ιστορικιστική, πραγματιστική θεώρηση του γεγονότος. Υπερβαίνει, όχι το γεγονός αυτό καθεαυτό, αλλά τη στενή, πραγματιστική του θεώρηση. Η Βαστίλλη ήταν μία ποινική φυλακή το 1789 και η άλωσή της δεν σημανε παρά την απελευθέρωση μερικών ποινικών καταδίκων, τίποτα παραπάνω. Στη Γαλλική Επανάσταση υπήρξαν απείρως σημαντικότερες στιγμές-ορόσημα (όποια στάση και να υιοθετεί κανείς απέναντί της). Η 14η Ιουλίου 1789, όμως, απέκτησε, καλώς ή κακώς, χαρακτήρα συμβόλου και κανείς Γάλλος δεν διανοείται να προτείνει κατάργηση της εθνικής γιορτής της πατρίδας του λόγω του γεγονότος της "ασημαντότητας" της συγκεκριμένης ημερομηνίας.
Θα ήταν όμως υπερβολικό να ζητήσω από έναν ασήμαντο δημοσιογραφίσκο μίας ασήμαντης φυλλάδας που μοιράζεται τζάμπα να κατανοήσει τη διαφορά μεταξύ του σημαντικού, που είναι το γεγονός αυτό καθεαυτό, και του ασήμαντου που είναι η ημερομηνία. Ο συμβολισμός της 25ης Μαρτίου προσδίδει μία χροιά "μύθου" στο γεγονός της Επανάστασης και κάτι αντίστοιχο κάνουν άλλωστε όλες οι εθνικές επέτειοι, όλων των χωρών. Πού έγκειται λοιπόν το πρόβλημα για την Athens Voice;

YΓ 1. Δεν είμαι αφελής, γνωρίζω καλά ότι το πρόβλημά του κ. Δ. Φύσσα - και των ομοϊδεατών του - δεν είναι η ημερομηνία, αλλά το σύμβολο αυτό καθεαυτό, δηλαδή η ύπαρξη της εθνικής επετείου, της οποιασδήποτε εθνικής επετείου. Γι' αυτό και κάθε χρόνο το ίδιο τροπάριο, με διαφορετικούς ψάλτες...Στο συγκεκριμένο άρθρο ο δημοσιογράφος της Athens Voice τα βάζει σώνει και καλά με την ημερομηνία, σαν να μην ξέρουμε τί τον πονάει...Δεν είμαι εθνικιστής, ούτε λάτρης των επετείων, ξέρω όμως να αναγνωρίζω την αξία των συμβόλων, έστω και μόνο για λόγους που έχουν σχέση με την ανθρώπινη ψυχολογία.
Ε τί να κάνουμε φίλε, οι άνθρωποι τότε, χωρίς να είναι δα και αγγελουδάκια, πίστευαν στον Χριστό. Και ανάλογα επέλεξαν και την εθνική τους επέτειο. Σήμερα εσύ και πολλοί άλλοι συμπολίτες μας - που επίσης δεν είστε αγγελουδάκια - πιστεύετε στα "ανθρώπινα δικαιώματα", στα "δικαιώματα των gay και των transexual", στην "πολυπολιτισμικότητα", στην "οικολογία", στο "δικαίωμα της γυναίκας να διαθέτει ελεύθερα το σώμα της", στο "δικαίωμα σε αξιοπρεπή θάνατο", στο "πολιτικώς ορθό", στον "αντιρατσισμό", στον "αντιχριστιανισμό", στη "θετική και αρνητική ενέργεια", στο "κάρμα" και τη "μετενσάρκωση" και δεν ξέρω σε τί άλλο.
Δεν αντιλέγω, δικαίωμά σας να έχετε όποια θρησκευτική πίστη θέλετε, γιατί τα παραπάνω θέση θρησκείας επέχουν στη μεταχριστιανική κοινωνία της Δύσης (πολύ χρήσιμο το βιβλιαράκι του George Steiner, Νοσταλγία του Απόλυτου). Δεν μπορείτε όμως, λόγω της θρησκευτικής σας πίστης, να επιβάλετε στην κοινωνία έναν ριζικό αναθεωρητισμό, βασιζόμενοι μάλιστα στα ΜΜΕ που ελέγχετε. Και το γεγονός ότι η αντίδραση δεν σας έρχεται μόνο από την άκρα δεξιά και από τον εθνικιστικό χώρο σας ξεβολεύει πάρα πολύ.
ΥΓ 2: Αυτό που δεν ξέρουν οι wannabe "ιστορικοί" της τζάμπα φυλλάδας του κυρίου Τσαγκαρουσιάνου είναι ότι και η 24η Μαρτίου - επίσημη έναρξη της Επανάστασης στην Πάτρα - είναι αφιερωμένη στον Ευαγγελισμό στο εκκλησιαστικό ημερολόγιο: Είναι τα Προεόρτια του Ευαγγελισμού και όλη η υμνογραφία της ημέρας αναφέρεται στην εορτή του Ευαγγελισμού. Μια ματιά στο Μηναίον του Μαρτίου θα τους πείσει (αν κατανοούν την ελληνιστική Κοινή φυσικά, που είναι η γλώσσα της εκκλησιαστικής υμνογραφίας). Εν ολίγοις, ό,τι και να κάνουν, δεν θα ξεφύγουν από το εκκλησιαστικό εορτολόγιο...
YΓ 3: Επειδή ενημέρωσα τον δημοσιογράφο κ. Δημήτρη Φύσσα για την απάντησή μου στο άρθρο του, μου επεσήμανε ότι ο Στάθης Τσαγκαρουσιάνος είναι ο εκδότης του Lifo. Ορθόν, ο εκδότης της Athens Voice είναι ο Φώτης Γεωργελές. Μην πολυψάξετε για ιδεολογικές διαφορές μεταξύ των δύο εντύπων, θα δυσκολευθείτε να τις βρείτε...(στο Lifo δουλεύει και ο γνωστός Πιτσιρίκος, απλά το λέω εις επίρρωσιν του προλεχθέντος).
Από το Α-Εργώδες

Νεότερη ανάρτηση Παλαιότερη Ανάρτηση