Προπαγάνδα κατασκευασμένη στην Τουρκία

Το TRT Deutsch στην υπηρεσία του Ταγίπ Ερντογάν

Δημοσίευμα με τίτλο «Το μεγάφωνο του Erdoğan» και υπότιτλο «Ο τουρκικός κρατικός τηλεοπτικός σταθμός TRT διαχειρίζεται εδώ και έναν χρόνο μια ειδησεογραφική πύλη στα γερμανικά. Πρόκειται για δημοσιογραφία ή προπαγάνδα;», παρουσιάζει η εφημερίδα Süddeutsche Zeitung.

Το ρεπορτάζ της δημοσιογράφου Simon Groß αναφέρει, μεταξύ άλλων:

Οι συγκρίσεις με τον Εθνικοσοσιαλισμό είναι ακατάλληλες, αλλά ακούγονταν από το κτίριο της Ομοσπονδιακής Συνέντευξης Τύπου στο Βερολίνο. Η συντακτική ομάδα του TRT Deutsch, της γερμανικής θυγατρικής του τουρκικού κρατικού τηλεοπτικού σταθμού, μετακόμισε σε γραφείο του κτιρίου τον Ιανουάριο του 2020.

Σε διαδικτυακό της άρθρο, η ειδησεογραφική πύλη συνέκρινε την τρέχουσα κατάσταση των μουσουλμάνων στην Ευρώπη με αυτήν των Εβραίων κατά τη διάρκεια του Εθνικοσοσιαλισμού στη Γερμανία. Όπως και οι Εβραίοι κατά το παρελθόν, έτσι και οι μουσουλμάνοι στην Ευρώπη θα πρέπει τώρα να αγωνιστούν εναντίον του αποκλεισμού και της προκατάληψης, αναφέρεται στο βίντεο, το οποίο είναι διαθέσιμο και στο YouTube. 

Στο βίντεο παρουσιάζεται και μία ασπρόμαυρη φωτογραφία που δείχνει βιτρίνα, πάνω στην οποία κάποιος έχει γράψει την λέξη «Εβραίος» και έχει ζωγραφίσει το αστέρι του Δαβίδ. Κάτω από την ανάρτηση στο Facebook, τα σχόλια «πήραν φωτιά»: Εικόνες της Merkel ως ναζί, του Macron ως σκύλου, ύβρεις. Τα σχόλια ανήλθαν συνολικά σε 2.500 και η ανάρτηση κοινοποιήθηκε σχεδόν 1.500 φορές. Οι συντάκτες της ανάρτησης γνωρίζουν πώς να προσελκύουν την προσοχή στην Γερμανία.

Εδώ και πάνω από ένα χρόνο, η ειδησεογραφική πύλη TRT Deutsch παράγει τα δικά της άρθρα και τα δικά της βίντεο με σύντομες ειδήσεις, τα οποία αναρτώνται στον ιστότοπό της και στα Μέσα Κοινωνικής Δικτύωσης. Σε αντίθεση με την Τουρκία, οι ειδήσεις δεν προβάλλονται τηλεοπτικά, όπου το TRT είναι κάτι σαν το ARD, ένας δημόσιος ραδιοτηλεοπτικός οργανισμός με ποικίλα προγράμματα.

Τα τελευταία χρόνια, το TRT δημοσίευε στο Διαδίκτυο και άρθρα στα γερμανικά. Αλλά με την ίδρυση της Σύνταξης του Βερολίνου, ο τουρκικός ραδιοτηλεοπτικός οργανισμός έχει πλέον ενισχύσει την παρουσία του και της έχει προσδώσει μια πιο επαγγελματική εμφάνιση. Το TRT Deutsch διατηρεί πλέον κανάλια σε Facebook, Instagram, YouTube και Twitter και έχει συγκεντρώσει πάνω από 160.000 ακολούθους. Σε ποιον επιδιώκει να απευθυνθεί η τουρκική ειδησεογραφική πύλη;

Το TRT Deutsch καλύπτει την ανάγκη ανθρώπων τουρκικής καταγωγής σε χώρες όπως η Γερμανία, η Αυστρία ή η Ελβετία για ειδήσεις στα γερμανικά, γράφει ο αρχισυντάκτης Kaan Elbir κατόπιν σχετικού ερωτήματος. Αλλά στόχοι αποτελούν και άλλες μειονότητες και η πλειοψηφική κοινωνία των Γερμανών.

Εκτός από τα βασικά θέματα του ακροδεξιού εξτρεμισμού και της ισλαμοφοβίας, η συντακτική ομάδα ασχολείται επίσης με πολλούς άλλους τομείς που δεν ενδιαφέρουν μόνο τους τουρκικής καταγωγής ανθρώπους, υποστηρίζει ο Elbir. Στον ιστότοπο γίνεται σαφές:

Πρόκειται κυρίως για ειδήσεις και απόψεις για τη γερμανική και διεθνή Πολιτική και την Οικονομία. Ωστόσο, η τουρκική Εσωτερική Πολιτική δεν συγκαταλέγεται στα ενδιαφέροντα του TRT Deutsch: Ούτε η φυλάκιση πολιτικών της αντιπολίτευσης ούτε η νομισματική κρίση στην Τουρκία προβάλλονται ως θέματα.

Το αντίθετο συμβαίνει με τα γεγονότα και τις συγκρούσεις Εξωτερικής Πολιτικής, στις οποίες εμπλέκεται η Τουρκία. Για παράδειγμα, ο πόλεμος μεταξύ του Αζερμπαϊτζάν και της Αρμενίας για την περιοχή Ναγκόρνο-Καραμπάχ, στον οποίο η Τουρκία συμμετείχε στο πλευρό της κυβέρνησης του Αζερμπαϊτζάν.

Η στενή σχέση με την τουρκόφωνη γειτονική χώρα αντικατοπτρίζεται στην ειδησεογραφία του TRT Deutsch, η οποία αναπαράγει κατά κύριο λόγο την οπτική γωνία του Αζερμπαϊτζάν, σε βάρος της δημοσιογραφικής ανεξαρτησίας.

Όταν το TRT Deutsch ξεκίνησε τον Ιανουάριο του 2020, κάποια ΜΜΕ προέβησαν σε παραλληλισμούς με το γερμανικό παρακλάδι του ρωσικού κρατικού ραδιοτηλεοπτικού οργανισμού Russia Today (RT). Όχι τόσο σε επίπεδο περιεχομένου, καθώς το Russia Today επικεντρώνεται περισσότερο σε ζητήματα που ενδιαφέρουν το δεξιό πολιτικό φάσμα και, ως εκ τούτου, προσομοιάζει στο ψηφιακό περιβάλλον που σχετίζεται με το AfD. Ωστόσο, και στην περίπτωση του τουρκικού ΜΜΕ οι επικριτές εκτιμούσαν ότι θα προέβαλλε μια δεδομένη πολιτική ατζέντα, έστω και διαφορετική. 

Ο Yunus Ulusoy, ερευνητής στο Κέντρο Τουρκικών Σπουδών και Έρευνας της Ενσωμάτωσης στο Πανεπιστήμιο του Duisburg-Essen, θεωρεί πως ένα χρόνο μετά την ίδρυση του TRT Deutsch αυτή η εκτίμηση επιβεβαιώνεται. «Όταν κοιτάζω την επιλογή των ειδήσεων, διαπιστώνω ότι το ζητούμενο είναι η κατασκευή μιας αντίθετης πραγματικότητας, η δημιουργία ενός καθρέφτη που θα δείχνει αυτό που θέλουν να βλέπουν οι υπεύθυνοι».

Και ο Steven Stalinsky έχει την άποψη ότι η Τουρκία ακολουθεί το παράδειγμα της Ρωσίας και προσπαθεί να αποκτήσει διεθνώς τον έλεγχο της νοηματοδότησης της πραγματικότητας. Στο τέλος του περασμένου έτους, ο παρατηρητής των ΜΜΕ της Μέσης Ανατολής προειδοποίησε τους Αμερικανούς επιστήμονες στην Washington Post να μην εμφανίζονται στο διεθνές κανάλι του τουρκικού ραδιοτηλεοπτικού οργανισμού TRT World, υποστηρίζοντας ως εκ τούτου το «μεγάφωνο του Erdoğan».

Ο Stalinsky επέκρινε το TRT World για την εγγύτητά του προς την τουρκική κυβέρνηση το οποίο, για παράδειγμα, μετέδωσε ειδήσεις εμποτισμένες με ενθουσιασμό και πατριωτισμό για την τουρκική στρατιωτική επίθεση το περασμένο φθινόπωρο στη Βόρεια Συρία. Ταυτόχρονα οι επικριτές φιμώνονται στην Τουρκία.

Το συμπέρασμα του Stalinsky: Η τουρκική κυβέρνηση εκμεταλλεύεται την ελευθερία του Τύπου στο εξωτερικό, ενώ την καταστέλλει βάναυσα στο εσωτερικό. Στον τρέχουσα κατάταξη των Δημοσιογράφων Χωρίς Σύνορα σε σχέση με την ελευθερία του Τύπου, η Τουρκία βρίσκεται στην 154η θέση από τις 180 χώρες, μία θέση πίσω από τη Λευκορωσία και μία μπροστά από τη Ρουάντα.

Η Σύνταξη του TRT στο Βερολίνο έχει εντελώς διαφορετική άποψη: Ο αρχισυντάκτης Elbir αρνείται ότι υπάρχει μονομέρεια και θεωρεί πως και η σύγκριση με το Russia Today είναι αδικαιολόγητη.

«Θέλουμε να ενημερώνουμε, να διαφωτίζουμε και να αποκαλύπτουμε», δήλωσε ο Elbir, ο οποίος είχε στο παρελθόν εργαστεί για την την διεθνή έκδοση της Daily Sabah, μιας γνωστής τουρκικής φιλοκυβερνητικής εφημερίδας. Κατά την άποψή του, όλα όσα λέγονται εναντίον του TRT Deutsch αποτελούν μια μεγάλη παρανόηση. Πόλωση;

Αντίθετα, η προσπάθεια είναι να δοθεί προσοχή στα προβλήματα, από τα οποία προκαλείται η πόλωση. Η σύγκριση με τη μοίρα των Γερμανών Εβραίων; Αναφερόταν στους μηχανισμούς πίσω από τον αποκλεισμό των κοινωνικών ομάδων, η ανάρτηση θα πρέπει να νοηθεί ως προειδοποίηση «πού μπορούν όλα αυτά να οδηγήσουν», γράφει ο Elbir.

Ο ερευνητής σε θέματα Μετανάστευσης Ulusoy, από την άλλη πλευρά, θεωρεί το TRT Deutsch ως ένα από τα πολλά πολιτικά εργαλεία. Εκτός από το TRT, υπάρχουν στην Τουρκία φιλοκυβερνητικοί ιδιωτικοί ραδιοτηλεοπτικοί σταθμοί και πολλές εφημερίδες που ακολουθούν τη γραμμή του Erdoğan. Αλλά σε αντίθεση με πριν από λίγα χρόνια, δεν έχουν απήχηση στις νεότερες γενεές. Ειδικά στην Γερμανία, καθώς πολλοί Γερμανοί τουρκικής καταγωγής δεν ομιλούν πλέον αρκετά καλά Τουρκικά για να μπορούν να παρακολουθούν τις ειδήσεις από την χώρα καταγωγής τους. Το TRT επιχειρεί να καλύψει αυτό το κενό -ψηφιακά και στα γερμανικά.

Μέχρι τώρα οι νεαροί υποστηρικτές του Erdoğan στη Γερμανία λάμβαναν κυρίως δημοσιεύσεις από bloggers, Youtubers ή Influencers που δεν ήταν σε καμία περίπτωση ανεξάρτητοι. Στο μέλλον, οι αναρτήσεις του TRT Deutsch ενδεχομένως να προσεγγίσουν ακριβώς αυτό το κοινό. Ο Ulusoy συμβουλεύει, ωστόσο, να μην υπερεκτιμάται η επίδραση του TRT Deutsch στις πολιτικές αντιλήψεις των Γερμανών τουρκικής καταγωγής.

Η δημοτικότητα του Erdoğan οφείλεται κυρίως στο γεγονός ότι δίνει στους Γερμανούς τουρκικής καταγωγής την αίσθηση ότι ανήκουν χωρίς όρους στην Τουρκία. Αντίθετα, οι άνθρωποι τουρκικής καταγωγής στη Γερμανία -συμπεριλαμβανομένων εκείνων που γεννήθηκαν σε γερμανικό έδαφος- επανειλημμένα είχαν βρεθεί αντιμέτωποι με την απόρριψη λόγω της γλώσσας, της θρησκείας ή της εμφάνισής τους.

«Πρόκειται για έναν διαγωνισμό για τις καρδιές των Γερμανών τουρκικής καταγωγής. Και η Τουρκία έχει το προβάδισμα». Με ή χωρίς το TRT Deutsch.

Süddeutsche Zeitung
HellasJournal

Οι απόψεις του ιστολογίου μπορεί να μην συμπίπτουν με τα περιεχόμενα του άρθρου

Νεότερη ανάρτηση Παλαιότερη Ανάρτηση