Κακός σύμβουλος η απόγνωση για τον Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν

Την Τετάρτη (02.09.20) ενημερωθήκαμε για το δημοσίευμα της έγκριτης γερμανικής εφημερίδας Die Welt, που αναφερόταν στην εκφρασμένη επιθυμία του Προέδρου της Τουρκικής Δημοκρατίας για απόλυτη σύγκρουση με την Ελλάδα στη θάλασσα ή τον αέρα, χωρίς θύματα (sic). Δεν θα σχολιάσω τη στρατιωτική ωριμότητα του Τούρκου Προέδρου ούτε την ακρίβεια των αναφορών του άρθρου. Αξία για την ανάλυση της κατάστασης απόγνωσης του κ. Ερντογάν έχουν δύο σημαντικά γεγονότα.

1. Ποιο Τουρκικό κράτος (βαθύ ή ισλαμικό) διέρρευσε τη συνομιλία του τούρκου Προέδρου με τους αρχηγούς των Ενόπλων Δυνάμεων;

2. Η άρνηση των αρχηγών να εκτελέσουν την εντολή σε καθεστώς κατάστασης έκτακτης ανάγκης στο οποίο έχει περιέλθει η Τουρκία μετά το πραξικόπημα.

Η εσωτερική σύγκρουση, που εξελίσσεται στην Τουρκία από τη στιγμή που ο Πρόεδρος Ερντογάν αποφάσισε να καταστεί μονοκράτωρ και απόλυτος δεσπότης της χώρας του, βαθαίνει συνεχώς. Χαρακτηριστικό δείγμα της Κεμαλικής αντίστασης αναδεικνύει καθημερινά η Τουρκική τηλεόραση η οποία μεταδίδοντας εικόνες από Υπουργεία και κυρίως από το Υπουργείο Εξωτερικών παρουσιάζει τον Υπουργό Εξωτερικών της Τουρκίας να απευθύνεται σε δημοσιογράφους ή να απειλεί την Ελλάδα, τη Γαλλία, την Ευρώπη κάτω από το καταγάλανο αυστηρό βλέμμα του Κεμάλ Ατατούρκ.


Με αυτή την εσωτερική πραγματικότητα πολεμά ο Τούρκος Πρόεδρος και εξαντλεί τη χώρα χωρίς να μπορεί να νικήσει τον Κεμάλ. Ήταν σίγουρος ότι είχε πείσει τον δυτικό κόσμο για το νέο κοσμικό Ισλάμ που θα προσέφερε ως λύση για τη Μέση Ανατολή και τον κόσμο των μουσουλμάνων. Αισθάνθηκε ότι μπορούσε να ηγηθεί στο Ισλάμ αδιαφορώντας για το ρόλο της Σαουδικής Αραβίας και πιστεύοντας ότι ο μέντοράς του και θρησκευτικός καθοδηγητής του Φετουλάχ Γκιουλέν ήταν πλέον άχρηστος συνεταίρος στην απόλυτη εξουσία του. Το πολιτικό Ισλάμ του κ. Ερντογάν αντιγράφει πλέον το Ιράν. Τη στιγμή απόγνωσης και πολιτικής απελπισίας του πολιτικού αντιπάλου στόχος δεν είναι η περαιτέρω ταπείνωσή του ή ο εξευτελισμός του. Επιδίωξη κάθε δημοκρατικού κράτους και διεθνούς οργανισμού είναι η εκτόνωση της έντασης.

Οι κυβερνήσεις των δημοκρατικών χωρών λαμβάνουν λαϊκή εντολή να εργασθούν με κάθε τρόπο για την πρόοδο, την ευημερία, την ανάπτυξη, τη διεθνή παρουσία και την σταθερότητα που ενισχύει όρους καταλαγής, ειρηνικής συνύπαρξης και αμοιβαίας κατανόησης. Αυτό το δύσκολο έργο οι ελληνικές κυβερνήσεις το εκπληρώνουν μέσα στο ιδεολογικό τους πλαίσιο, με διαφοροποιήσεις, αποκλίσεις ή και διαφορετική, μερικές φορές ασυνήθιστη, μεθοδολογία. Η συνολική όμως διαδρομή φαίνεται αποτελεσματική έστω και αν η πολιτική και κοινωνική συζήτηση σε όλη τη διαδρομή έχει εξάρσεις, αιχμές και δυστυχώς προσωπικές προσβολές. Η δημοκρατική διακυβέρνηση έχει νόμους και ανοχές, που διανοίγουν νέους δρόμους, ώστε οι κοινωνίες μέσα από τη μοναδική ύψιστη λειτουργία του δημοκρατικού πολιτεύματος να λαμβάνουν σημαντικές αποφάσεις σε πολύ δύσκολες στιγμές προκλήσεων.

Δουλεύουμε σε πολύ δύσκολες συνθήκες, επειδή όμως η Δημοκρατία είναι σταθερή στη χώρα μας σήμερα μπορούμε να μιλάμε όλοι για αντιμετώπιση της κρίσης και η Ελλάδα να συμβάλλει ουσιαστικά στις προσπάθειες σταθερότητας και ισορροπίας των διεθνών συσχετισμών. Όλα αυτά θα ήταν αδύνατα αν είχαμε "κλωτσήσει" την ένταξή μας στην Ευρώπη, αν δεν είχαμε βελτιώσει ουσιαστικά τις σχέσεις μας στη Βαλκανική, αν δεν είχαμε εξελίξει στο υψηλό επίπεδο που βρίσκονται σήμερα τις σχέσεις μας με χώρες της Ανατολικής Μεσογείου, της Μέσης Ανατολής, του Κόλπου, της Βόρειας Αφρικής και βεβαίως με την Κίνα.

Πολύ πιο σημαντικό όμως σε όλη αυτή τη διαδρομή είναι η ενδυνάμωση των σχέσεων μας με τις ΗΠΑ, την ΕΕ και η επιλογή μας να σεβασθούμε τους κανόνες των ευρύτερων γεωστρατηγικών εξελίξεων πολιτικών, οικονομικών και θεσμικών. Δεν αφήσαμε τίποτε στην τύχη. Η επιτυχία διήλθε μέσα από ατραπούς πολιτικής έντασης, αλλά το αποτέλεσμα φαίνεται σήμερα. Πολλοί δικαιούνται να αμφισβητούν τα καλά επιτεύγματά μας, αλλά και αυτό είναι δημιουργικό στις Δημοκρατίες, επειδή προσφέρουν μία άλλη οπτική στα θέματα με αποτέλεσμα να διευρύνεται η συμμετοχή της κοινωνίας των πολιτών και των πολιτικών κομμάτων σε μία συζήτηση που απαιτητικά οδηγεί μάλλον σε πιο επεξεργασμένα αποτελέσματα, τα οποία περιλαμβάνουν τις απαιτήσεις τις κοινωνίας των πολιτών σε μία διαδικασία όσμωσης με τις επιδιώξεις, ιδεολογικές και πολιτικές, των κομμάτων.

Αυτές οι δημοκρατικές και θεσμικές λειτουργίες, ανεφάρμοστες στη γειτονική μας Τουρκία, οδηγούν σε μία διαδρομή που χαράσσει ο απογοητευμένος ηγέτης που δεν κατόρθωσε ποτέ να γίνει Σουλτάνος ή να διαγράψει τον Κεμάλ. Σε καθεστώς απόγνωσης ο ηγέτης, σε καθεστώς απόγνωσης και η χώρα που διαπιστώνει ότι ο Πρόεδρος της δεν είναι τίποτε περισσότερο από ένα καλό μουσουλμάνο, με θρησκευτική βαθιά προσήλωση, και κοινωνική ευαισθησία. Ένας μουσουλμάνος, που θα μπορούσε απλώς να είναι ο ιμάμης τους, αναδείχθηκε σε Πρόεδρό της Τουρκίας με μικρό ποσοστό εμπιστοσύνης ( λίγο περισσότερο από 52%).

Οι στρατηγοί που ανέλυσαν με όρους στρατιωτικού ορθολογισμού την απόρριψη της προεδρικής απαίτησης για επεισόδιο με την Ελλάδα, κυρίως ναυτικό και αεροπορία, ανδρώθηκαν στον Κεμαλισμό, είναι συνάδελφοι αυτών που ταπεινώθηκαν με αφορμή τη "Βαριοπούλα" και το πραξικόπημα, κάποιοι είναι θαυμαστές των ηγετών τους που έγιναν θύματα της σύγκρουσης ισλαμιστών και κεμαλιστών που εισήγαγε ο κ. Ερντογάν. Αυτός είναι ο σημερινός αντίπαλός μας. Καθυβρίζει και ξευτιλίζει τις Ένοπλες Δυνάμεις του στις οποίες προστρέχει "ταπεινωμένος" χωρίς να νοιώθει ότι είναι υπόλογος απέναντί τους για κάθε προσβολή, για κάθε απώλεια στις αποστολές στα πεδία μαχών εκτός Τουρκίας.

Ως απόλυτος δυνάστης αλλά και καλός γνώστης του κορανίου γνωρίζει ότι η θρησκευτική ευαισθησία του λαού του και ο χαρακτηρισμός του μάρτυρα παρέχει εύκολη διέξοδο για την ανθρώπινη απώλεια την οποία η κοινωνία του ευκολότερα αποδέχεται όταν ακολουθήσει και οικονομική στήριξη, η οποία εξασφαλίζεται από τα ταμεία κοινωνικής στήριξης της ισλαμικής αλληλεγγύης των αδελφών μουσουλμάνων, στενών υποστηρικτών της Τουρκίας. Ο Τούρκος ηγέτης αυτοαπομονώνεται καταγγέλλοντας ότι δυο δυνάμεις τις περιοχής, που τις υποτίμησε, δημιουργούν αυτή την κατάσταση. Η Ελλάδα και η Κύπρος. Έτσι βεβαίως αναγνωρίζει ότι δύναμη (power) δεν είναι μόνο τα καταμετρημένα όπλα ή "η δύναμη πυρός", αλλά και οι σημαντικές πολιτικές επιλογές πλήρους ένταξης στην ΕΕ καθώς και οι τριμερείς, τετεραμερείς και περιφερειακές συνεργασίες που δεν αποβλέπουν σε αποκλεισμούς, αλλά στον αμοιβαίο σεβασμό της κυριαρχίας των γειτόνων με εφαρμογή του διεθνούς δικαίου.

Η απόγνωση αποτελεί κακό σύμβουλο για τον ηγέτη κυρίως όταν μόνος του, αδικώντας τη χώρα του και την εμπιστοσύνη του λαού του, επιλέγει τη γενικευμένη πρόκληση που τον θέτει σε οιονεί διεθνή απομόνωση.

Θεόδωρος Ι. Θεοδώρου
Έθνος


Οι απόψεις του ιστολογίου μπορεί να μην συμπίπτουν με τα περιεχόμενα του άρθρου

Νεότερη ανάρτηση Παλαιότερη Ανάρτηση