Τι περιμένουν οι Ευρωπαίοι

Του Παναγιώτη Γκλαβίνη

Το χρηματιστήριο βρίσκεται όπου ακριβώς βρισκόταν δέκα μήνες πριν. Τους τελευταίους τρεις μήνες, μάλιστα, η πορεία του μοιάζει με καρδιογράφημα ασθενούς μετά το μοιραίο: μια ευθεία γραμμή γύρω στις 550 μονάδες, παρά το ηλεκτροσόκ που υπέστη με την ολοκλήρωση της πρώτης αξιολόγησης.

Αυτό πίστευαν, τουλάχιστο, όσοι επέτρεψαν την ολοκλήρωσή της, αποδεχόμενοι τους σφαγιαστικούς φόρους και τις εξοντωτικές εισφορές που επέβαλλε η κυβέρνηση, αρκεί μόνο να προέβλεπε έναν κόφτη σε περίπτωση που δεν επιτυγχάνονταν τα συμφωνημένα πλεονάσματα. Το αν αυτά θα επιτυγχάνονταν σε περιβάλλον ύφεσης άραγε δεν τους ένοιαζε;

Τους ένοιαζε, πλην όμως προσδοκούσαν ότι η ολοκλήρωση της πρώτης αξιολόγησης θα επενεργούσε θετικά πάνω στο σώμα της ελληνικής οικονομίας και θα το συντάραζε σαν ηλεκτροσόκ, με αποτέλεσμα να σηκωθεί ξανά στα πόδια της και ν’ αρχίσει να τρέχει, να πληρώνει φόρους, να σηκώνει βάρη και ν’ ανεβαίνει δυο-δυο τα σκαλιά της ανάκαμψης.

Λάθος υπολογισμός. Η ολοκλήρωση της πρώτης αξιολόγησης δεν έφερε το επιθυμητό αποτέλεσμα, παρά τις προσδοκίες της κυβέρνησης και των Ευρωπαίων εταίρων μας. Άραγε, θα το φέρει η δεύτερη, τη στιγμή που όλα δείχνουν πως έρχεται μπόρα στην παγκόσμια οικονομία;

Μια μεγάλη διόρθωση στα χρηματιστήρια θα έχει ως αποτέλεσμα να βυθιστεί ο κόσμος ξανά στην ύφεση για πρώτη φορά μετά το 2009, χρονιά μεγάλης ύφεσης μετά την παγκόσμια χρηματοπιστωτική κρίση που ξέσπασε το 2008. Θα έχουμε συμπληρώσει επτά χρόνια ανάπτυξης, αν και όχι πάντα σφριγηλής, τα δε τελευταία χρόνια μάλλον τεχνητής, χάρη στις πολιτικές ποσοτικής χαλάρωσης και αρνητικών επιτοκίων των κεντρικών τραπεζών.

Αν, λοιπόν, το 2017 ο κόσμος βυθιστεί σε ύφεση, δεν πρόκειται ούτε εμείς να γυρίσουμε σε θετικούς ρυθμούς ανάκαμψης, όπως αναμένει η κυβέρνηση, συνεπικουρούμενη στο σημείο αυτό από τους Ευρωπαίους εταίρους μας. Μάλιστα, όλοι αυτοί προέβλεπαν ανάκαμψη ήδη από το τρέχον εξάμηνο. Τώρα, όλοι υποψιάζονται πως η ανάκαμψη δεν θα 'ρθεί το εξάμηνο αυτό, πλην όμως εξακολουθούν να ελπίζουν πως μια γρήγορη ολοκλήρωση της δεύτερης αξιολόγησης θα πετύχει ό,τι δεν πέτυχε η πρώτη.

Εγώ να καταλάβω πως η κυβέρνηση δεν έχει επίγνωση της κατάστασης. Ποτέ δεν είχε. Άρα, λοιπόν, το να βλέπει ανάκαμψη, και μάλιστα το τρέχον εξάμηνο, δεν έχει καμιά σημασία. Αυτό που δεν μπορώ να καταλάβω είναι πώς είναι δυνατόν να μην έχουν επίγνωση της κατάστασής μας οι Ευρωπαίοι. Σταμάτησαν να έχουν; Διότι πάντα είχαν, αν εξαιρέσουμε τον χρόνο μετά το πρώτο μνημόνιο, όταν πράγματι δεν μας ήξεραν και πίστευαν, όπως οι ίδιοι το ομολόγησαν στη συνέχεια, ότι ήμασταν ένα αναπτυγμένο κράτος και μπορούσαμε να σωθούμε με συνταγές αναπτυγμένης οικονομίας… Τι έγινε, λοιπόν, τώρα ξαφνικά και πάψανε να μας γνωρίζουν;

Οι Ευρωπαίοι δεν έπαψαν να μας γνωρίζουν καλά. Σε αντίθεση με το ΔΝΤ, μπορεί να υπερτίμησαν το θετικό σοκ που πίστεψαν πως θα επέφερε στην ελληνική οικονομία η ολοκλήρωση της πρώτης αξιολόγησης. Γι’ αυτό και πήραν το ρίσκο να προχωρήσουν χωρίς το ΔΝΤ και παρά τις διαφωνίες του, οι οποίες δεν περιορίζονταν μόνο στο χρέος. Επεκτείνονταν και στις δαπάνες, τις οποίες οι Ευρωπαίοι άφησαν ανέπαφες μέχρι να ενεργοποιηθεί ο κόφτης, όταν όμως είτε θα είναι αργά για δάκρυα, είτε η ενεργοποίησή του θα παρατείνει την ύφεση. Δεν το ξέρουν αυτό οι Ευρωπαίοι;

Το ξέρουν. Απλά, αυτό που τους ενδιαφέρει είναι να κερδίζουν χρόνο. Όχι μέχρι τις γερμανικές εκλογές, όπως ορισμένοι αφελείς πιστεύουν, αλλά μέχρι να πάρουν το Υπερταμείο. Δεν τους νοιάζει τίποτε άλλο. Αμέσως μόλις αυτό καταστεί πλήρως λειτουργικό, τότε θα μάθουμε και τις πραγματικές προθέσεις τους. Όσο η κυβέρνηση, μόνη αυτή απ’ όλες τις άλλες κυβερνήσεις της κρίσης που προηγήθηκαν, τους κάνει τα χατίρια με το Υπερταμείο, θα την στηρίζουν. Γνωρίζουν ότι καμιά άλλη κυβέρνηση δεν επρόκειτο να τους το δώσει. Όπως και δεν τους το έδωσε τελικά. Η μόνη κυβέρνηση που τους το έδωσε ήταν η πρώτη φορά Αριστερά. Η οποία, όμως, δεν τους το δίνει ακόμη ολοσχερώς. Διότι ξέρει ότι με τον τρόπο αυτό οι Ευρωπαίοι την κρατάνε στη ζωή. Μέχρι να πάρουν αυτό που θέλουν. Κι αυτό μπορούν να το πάρουν μόνον από αυτήν. Μέχρι να το πάρουν, όμως, θα την στηρίζουν.

Ε, λοιπόν, θα την στηρίζουν για πολύ ακόμη!

Cher Monsieur Moscovici, avec Monsieur Tsipras, vous n’êtes pas sortis de l’auberge…

* Ο κ. Παναγιώτης Γκλαβίνης είναι αν. καθηγητής διεθνούς οικονομικού δικαίου της Νομικής Σχολής του ΑΠΘ
Πηγή Liberal

Οι απόψεις του ιστολογίου μπορεί να μην συμπίπτουν με τα περιεχόμενα του άρθρου

 

Νεότερη ανάρτηση Παλαιότερη Ανάρτηση