Επίδειξη ενότητας κατά Ρωσίας

Δεκάδες Ρώσοι διπλωμάτες απελάθηκαν από 22 χώρες

Δεν γνωρίζουμε αν η Τερέζα Μέι έπεισε τους ηγέτες των «27» για την ενοχή της Ρωσίας στην πολύκροτη υπόθεση Σκριπάλ. Αλλά δεν έχει και μεγάλη σημασία. Εκείνο που έχει πολιτική σημασία είναι ότι οι Ευρωπαίοι ηγέτες εμφανίστηκαν, στην τελευταία Σύνοδο Κορυφής της Ενωσης, σε κοινό μέτωπο με τη Βρετανία, στη διένεξή της με τη Ρωσία. Αν βάλει κανείς στην εικόνα και τον Ντόναλντ Τραμπ, ο οποίος αποτελεί αντικείμενο έρευνας του FBI με την υποψία ότι βοηθήθηκε να κερδίσει τις εκλογές από τον Βλαντιμίρ Πούτιν, η εξέλιξη είναι αναμφίβολα θεαματική.

Με τις απελάσεις δεκάδων Ρώσων διπλωματών από 22 χώρες, συμπεριλαμβανομένων των ΗΠΑ και 14 κρατών-μελών της Ε.Ε., η ευρωατλαντική ενότητα εμφανίζεται, σε πρώτη ματιά, να θριαμβεύει. Τα αναμενόμενα αντίμετρα που ανακοίνωσε η Μόσχα την Παρασκευή ολοκληρώνουν την εικόνα υποτροπής της ψυχροπολεμικής ατμόσφαιρας στα πρότυπα της δεκαετίας του 1960. Ωστόσο η πραγματικότητα είναι, ενδεχομένως, περισσότερο σύνθετη από ό,τι θα καταλάβαινε κανείς αν αρκούνταν να σερφάρει τους τίτλους της επικαιρότητας.

Είναι μάλλον προφανές ότι η Ρωσία λειτούργησε ως το αντίπαλον δέος (κατ’ άλλους ως ο αποδιοπομπαίος τράγος) για μια επίδειξη ενότητας της Δύσης, τη στιγμή που τα ρήγματα στο εσωτερικό της τείνουν να αποκτήσουν απειλητικές διαστάσεις. Από αυτή την άποψη, η υπόθεση Σκριπάλ ήταν μια «ουρανόπεμπτη» ευκαιρία για τον εξαγνισμό της προεδρίας Τραμπ και της Βρετανίας που οδεύει προς το Brexit, δηλαδή των δύο «μαύρων προβάτων» στα μάτια όσων υπερασπίζονται την όσο γίνεται περισσότερο σφιχτή ευρωατλαντική συνοχή. Το ερώτημα είναι αν πρόκειται για μονιμότερη τάση ή απλώς για πρόσκαιρες εντυπώσεις.

Την περασμένη Τρίτη και ενώ ο νέος Ψυχρός Πόλεμος κυριαρχούσε στην επικαιρότητα, μία άλλη είδηση δεν βρήκε τη σημασία που της έπρεπε. Το υπουργείο Ναυτιλίας της Γερμανίας ανακοίνωσε ότι έδωσε την τελική άδεια για την κατασκευή του αγωγού Nord Stream 2, που θα μεταφέρει ρωσικό φυσικό αέριο στην Ευρώπη, παρακάμπτοντας την Ουκρανία. Τα οικονομικά οφέλη για τη Γερμανία –σε μικρότερο βαθμό και για τις άλλες τρεις χώρες που εμπλέκονται, δηλαδή τη Φινλανδία, τη Σουηδία και τη Δανία– είναι προφανή. Η γεωπολιτική διάσταση του έργου, επίσης. Εκείνο που δεν είναι καθόλου καθαρό είναι πώς συμβιβάζεται αυτή η απόφαση με το υποτιθέμενο ενιαίο μέτωπο κατά της Ρωσίας (στο οποίο, ας μην το ξεχνάμε, δεν είχαν συμμετάσχει ούτως ή άλλως 13 χώρες-μέλη της Ε.Ε., συμπεριλαμβανομένης της Ελλάδας).

Θυμίζουμε ότι πρόεδρος του κονσόρτσιουμ για τον Nord Stream 2, που κατασκευάζεται από τη ρωσική Gazprom, είναι ο πρώην καγκελάριος της Γερμανίας, Γκέρχαρντ Σρέντερ, ο οποίος πρόσφατα αναβαθμίστηκε αναλαμβάνοντας και καθήκοντα προέδρου στο Δ.Σ. της Rosneft, του ρωσικού πετρελαϊκού μεγαθηρίου.

Δύο ημέρες αργότερα, ο Γάλλος υπουργός Εξωτερικών, Ζαν-Ιβ λε Ντριάν, επιβεβαίωσε ότι ο Γάλλος πρόεδρος Εμανουέλ Μακρόν θα συναντηθεί με τον Βλαντιμίρ Πούτιν στη Μόσχα τον Μάιο, οπότε θα επισκεφθεί και το Διεθνές Οικονομικό Φόρουμ της Αγίας Πετρούπολης. Αλλά και ο Ντόναλντ Τραμπ τηλεφώνησε στον ισχυρό άνδρα της Ρωσίας για να τον συγχαρεί για την πρόσφατη εκλογική νίκη του, προκαλώντας δυσφορία σε πολλούς συμμάχους του.

Εν ολίγοις, παρά τις αναμφίβολες εντάσεις στις σχέσεις Δύσης - Ρωσίας, οι ισχυρότερες Δυτικές δημοκρατίες εμφανίζουν έντονη ταλάντευση και αμφιθυμία έναντι της Μόσχας. Η «μπίλια» στις μεταξύ τους σχέσεις απλούστατα δεν έχει «κάτσει» ακόμα.

Πέτρος Παπακωνσταντίνου
Καθημερινή


Οι απόψεις του ιστολογίου μπορεί να μην συμπίπτουν με τα περιεχόμενα του άρθρου

Νεότερη ανάρτηση Παλαιότερη Ανάρτηση