Η αναδυόμενη Τουρκική απειλή μετά το 2020 και ο υβριδικός πόλεμος κατά της Ελλάδας

Ο υπερθετικά αυξανόμενος Τουρκικός κίνδυνος αποτελεί μία βέβαιη συνθήκη. Όπως έχει καταστεί πλήρως κατανοητό, η Τουρκία δεν εμπαίζει απλώς με την χώρα μας και ούτε ενδιαφέρεται για τις εντυπώσεις. Η Τουρκική απειλή βρίσκεται προ των πυλών, αναβαθμισμένη και πλήρως καταρτισμένη.

Η Ελλάδα από την πλευρά της οφείλει να αναγνώσει, με ευφυή τρόπο, τις Τουρκικές ενέργειες τόσο στο Αιγαίο όσο στον Έβρο αλλά και στην Κύπρο. Ξεκινώντας λοιπόν, θα απαριθμήσω τις εξοπλιστικές ενέργειες, εκείνες που θεωρώ κρίσιμες, για την Ελληνοτουρκική διένεξη και οι οποίες δυνητικά θα ανατρέψουν τον συσχετισμό δυνάμεων και την ισορροπία ισχύος στο Αιγαίο αλλά και εν συνόλω στην Ανατολική Μεσόγειο:

Α) Εκτόξευση τηλεσκοπικού-κατασκοπευτικού πυραύλου στο Διάστημα, χαρτογράφηση της Ελληνικής επικράτειας επί 24ωρης βάσης (2017) και προετοιμασία για έναν ακόμη μεγαλύτερο πύραυλο που θα εκτοξευθεί την επόμενη δεκαετία (2020-).

Β) Ένταξη μη επανδρωμένων-αυτόνομων αεροσκαφών UAV ΑΝΚΑ-1 και ANKA-2 (drones) στην επιχειρησιακή δράση με σκοπό τον αργό θάνατο των Ελληνικών αεροσκαφών (2018-).

Γ) Δέσμευση για προμήθεια εκατό (100) αεροσκαφών f35 χαμηλής παρατηρησιμότητας τύπου Stealth (2023).

Δ) Παραγγελία τεσσάρων (4) συστοιχιών του Ρωσικού αντιπυραυλικού υπερόπλου s400 που θα μαρκάρει το 80% της Ελληνικής επικράτειας (πριν το 2020).

Ε) Αναμονή για παραλαβή έξι (6) υποβρυχίων Τ-214 χαμηλής παρατηρησιμότητας (λεγόμενα αθόρυβα) κλάσης‘’Παπανικολής’’ (παραλαβή από το 2020-).

Ζ) Ναυπήγηση αεροπλανοφόρου (2024).

Η) Παραγωγή πυρηνικής ενέργειας και ανάπτυξη κρυφών πυρηνικών όπλων (2025-).

Αυτήν την στιγμή, η Ελλάδα υπερτερεί στα στρατηγικά όπλα, τα οποία αποτελούν σοβαρό αποτρεπτικό παράγοντα έναντι των πολεμικών διαθέσεων της Τουρκίας. Ουσιωδώς, είναι αυτά που προκαλούν το κρίσιμο ερέθισμα της αβεβαιότητας στην άλλη πλευρά, με αποτέλεσμα να μην επιδιώκει την λογική του «πρώτου πλήγματος».

Τουρκικό όραμα και Πυρηνικά όπλα

Όπως καθίσταται σαφές, η υλοποίηση, αν όχι όλου αλλά έστω μέρους, των εξοπλιστικών σχεδιασμών της Τουρκίας θα σημάνει την πλήρη ανατροπή του δόγματος ισορροπίας στο Αιγαίο.

Ευθύς αμέσως, θα προσπαθήσω να ερμηνεύσω τον στρατηγικό σχεδιασμό της Τουρκίας, για την επόμενη δεκαετία. Ο νέος στρατηγικός σχεδιασμός της Τουρκίας, προβλέπει υπεροχή σε όλα τα πεδία και απόκτηση σημαντικής επιρροής στο παγκόσμιο γίγνεσθαι. Εν ολίγοις, ο βασικός στόχος της Τουρκίας είναι να ενταχθεί στο κλειστό κλάμπ των «Πυρηνικών Δυνάμεων». Για να καταφέρει την ένταξη της σε αυτό, προσπαθεί να εκμαιεύσει-αποκτήσει εναλλακτικούς συμμάχους, χωρίς ωστόσο να απομακρυνθεί πλήρως από την ΕΕ και τις ΗΠΑ. Από την μία, θα παραλαμβάνει όπλα και οπλικά συστήματα για την Άμυνα της και από την άλλη θα συναλλάσσεται με χώρες όπως την Ρωσία, το Ιράν, το Πακιστάν και την Ιαπωνία με σκοπό την απόκτηση πυρηνικών όπλων αλλά και την προστασία σε ενδεχόμενο προληπτικό πλήγμα από άλλα κράτη (π.χ. Ισραήλ). Μόλις, καταφέρει να πετύχει την αυτονομία στην προμήθεια οπλικών συστημάτων, θα ανακοινώσει την κτήση-κατοχή των πυρηνικών όπλων. Άλλωστε, δεν είναι καθόλου τυχαία η διαρκής κινητικότητα, των τελευταίων ετών, στην Πολεμική και Διαστημική Βιομηχανία της Τουρκίας (συμπαραγωγές οπλικών συστημάτων, ανάπτυξη Τουρκικών προγραμμάτων κλπ.).

Ημι-υβριδικός πόλεμος Ελλάδας-Τουρκίας

Από πλευράς ελληνικού ενδιαφέροντος, αποτελεί βέβαιη πια συγκυρία, ότι η Τουρκία έχει κηρύξει μίας μορφής ημι-υβριδικού πολέμου στην Ελλάδα (αν μπορεί να χαρακτηρισθεί κατά τούτο). Οι αδιάλειπτες τουρκικές παραβιάσεις στο Αιγαίο, οι προκλήσεις Ερντογάν στην Θράκη, ο εμβολισμός του «Γαύδος», τα «καουμπολίκια» στην Κυπριακή ΑΟΖ και η σύλληψη (;) των δύο Ελλήνων στρατιωτικών στον Έβρο, δεν αποτελούν τυχαίες συγκυρίες αλλά προσχεδιασμένες ενέργειες στο πλαίσιο του ημι-υβριδικού πολέμου.  Στα ανωτέρω, περιλαμβάνεται ένα σχέδιο ψυχολογικής αλλά και υλικής φθοράς των Ελληνικών Ενόπλων Δυνάμεων. Δεν αποτελούν τυχαίες, οι προσπάθειες πρόκλησης ατυχημάτων με την αιχμή του δόρατος του Ελληνικού Λιμενικού. Στην ίδια βαθμίδα, υπάγεται και η ένταξη των μη επανδρωμένων αεροσκαφών και οι αλλεπάλληλες παραβιάσεις της ελληνικής κυριαρχίας στο Αιγαίο. 

Στο σημείο αυτό, είναι σημαντικό να επισημανθεί ότι τα UAV, μπορούν να αποτελέσουν τον θάνατο των Ελληνικών αεροσκαφών της ΠΑ καθώς: 

α) Πετάνε με ελάχιστο κόστος, 

β) φέρουν αυτονομία έως και 24 ωρών χωρίς προσγείωση και 

γ) έχουν εν γένει κατασκοπευτική αποστολή. Κάθε αναχαίτιση των Τουρκικών UAV (drones) από τα Ελληνικά F16, θα έχει ως αντίκτυπο περίπου μερικές δεκάδες χιλιάδες ευρώ και την σημαντική φθορά αυτών (επιχειρήσεις αυξημένου κόστους).

- Η Ελληνική ηγεσία οφείλει να αναζητήσει άμεσα εναλλακτικούς τρόπους αναχαίτησης των Τουρκικών UAV. Ίσως, θα πρέπει να εξετασθεί το ενδεχόμενο των ηλεκτρονικών παρεμβολών ή της επανεκκίνησης του αντίστοιχου Ελληνικού προγράμματος UAV.

Εξοπλισμοί αυξημένου κινδύνου για την Ελλάδα

Δυστυχώς, παρατηρώ ότι επικρατεί μία αδικαιολόγητη χαλαρότητα για δύο εξοπλιστικές ενέργειες της Τουρκίας: α) Το -υπό ναυπήγηση- αεροπλανοφόρο και β) τα αντιπυραυλικά συστήματα s400. Και επεξηγώ, αναφέροντας, ότι πολλοί έχουν προβεί βεβιασμένα στην υποτίμηση της σημασίας του -υπό ναυπήγηση- αεροπλανοφόρου καθώς το θεωρούν «ως μη αποδοτικό για το Αιγαίο» και εύκολος στόχος για τα Ελληνικά υποβρύχια T-214. Ακριβώς, εκεί, έγκειται το σπουδαίο διολίσθημα στο οποίο εκπέφτουν. Εκτιμώ, ότι η Τουρκία δεν θα ναυπηγήσει το αεροπλανοφόρο για την κλειστή λεκάνη του Αιγαίου αλλά για να καταστρέψει το Αμυντικό αποτρεπτικό δόγμα της Ελλάδας. Τοποθετώντας δυνητικά το φερόμενο αεροπλανοφόρο στην ανοιχτή θάλασσα, έξω από το Ιόνιο ή στην δυτική Μεσόγειο, ο εξ’ ανατολών κίνδυνος θα αναδυθεί και στα δυτικά και στα νότια (;). Η Τουρκία, κατά αυτόν τον τρόπο, θα βάλει δακτύλιο και στην δυτική πλευρά της χώρας, δημιουργώντας έναν ασύμμετρο κίνδυνο -που μπορεί να αποβεί μοιραίος. 

Η Ελλάδα θα κληθεί, είτε να μεταφέρει ορισμένα αεροσκάφη στις υπάρχουσες αεροπορικές βάσεις στα δυτικά της χώρας (μειώνοντας την δύναμη στο Αιγαίο), είτε να προμηθευτεί νέα πολεμικά αεροσκάφη (αρκετά δύσκολο). Το αεροπλανοφόρο παρότι θα ήταν ένας σχετικά εύκολος στόχος για τα Ελληνικά υποβρύχια και δεν θα είχε την ανάλογη υποστήριξη στα δυτικά, ωστόσο, η Τουρκία γνωρίζοντας ότι η Ελλάδα δεν θα προέβαινε σε προληπτικό πλήγμα, θα θελήσει να δημιουργήσει έναν νέο πονοκέφαλο στις Ελληνικές Ένοπλες Δυνάμεις. Άλλωστε, οι σχέσεις Αλβανίας-Τουρκίας είναι ένθερμες και η στάθμευση Τουρκικών υποβρυχίων στα Αλβανικά παράλια αποτελεί συχνό φαινόμενο.

Σε παρόμοιο πλαίσιο, κυμαίνεται και η προμήθεια των s400. Το Ρωσικό αντιπυραυλικό σύστημα, θα προσφέρει μία πλήρης, απελευθερωμένη πρωτοβουλία κινήσεων και ευελιξία στις Τουρκικές διεκδικήσεις στο Αιγαίο. Βάσει των πλαστών τουρκικών θέσεων, τα Ίμια «αποτελούν» Τουρκικό έδαφος. Η πάγια πρακτική της χώρας μας είναι η αναχαίτιση των Τουρκικών αεροσκαφών, που παραβιάζουν τον Ελληνικό εναέριο χώρο (συμπεριλαμβανομένων και των Ιμίων). Η προμήθεια των s400 (εμβέλεια 400 χιλιομέτρων) και η τοποθέτηση μέρος αυτών κοντά στα Τουρκικά παράλια (έξω από το βεληνεκές του Ελληνικού πυροβολικού), θα αποτελέσει σαφή απειλή για τα Ελληνικά αεροσκάφη. Η Τουρκία θα μπορεί, ανά πάσα στιγμή, να πλήττει τα παρατηρήσιμα (ορατά) αεροσκάφη 3ης (f16) και 4ης (f16V) γενιάς της ΠΑ, με το επιχείρημα ότι «παραβίασαν την Τουρκική κυριαρχία». Ακριβώς, όπως έγινε και με την υπόθεση της κατάρριψης του Ρωσικού Sukhoi-24, προ δύο ετών, στα Τουρκοσυριακά σύνορα. Σε αυτήν την περίπτωση, τα Ελληνικά αεροσκάφη, από τις μέχρι πρότινος αναχαιτήσεις ρουτίνας, θα εκτελούν επιχειρήσεις άμεσου κινδύνου. Εν ολίγοις, η προάσπιση της εδαφικής ακεραιότητας θα καθίσταται αρκετά δύσκολη στο Αιγαίο.

- Σχετικά με την ορατή απειλή των f35, η Ελλάδα θα μπορούσε να τα αντιμετωπίσει με ένα λογικό κόστος: Πρόταση μου είναι η προμήθεια 10 ή 12 αεροσκαφών f35 και η δημιουργία μίας μοίρας ειδικών αποστολών στο κεντροανατολικό Αιγαίο. Κατά τούτο, η Ελλάδα θα μπορέσει να ελέγξει, τρόπον τινά, την βίαιη ανατροπή του ισοζυγίου στον αέρα (τουλάχιστον θα μπορούν να εντοπίζονται, να αναγνωρίζονται και να αναχαιτίζονται τα Τουρκικά f35). Ενώ, αποκτώντας και τεχνογνωσία πάνω στον μηχανισμό, το επιστημονικό προσωπικό των Ενόπλων Δυνάμεων, ενδεχομένως να εντοπίσει κρίσιμες ευπάθειες, βρίσκοντας δυναμική ανταπάντηση στην απειλή των f35. (εξαλείφοντας τον δόκιμο φόβο του «αγνώστου»)

Διπλωματική αντίδραση Ελλάδας

Η δυσμενής οικονομική αλλά και πολιτική θέση της Ελλάδας είναι δεδομένη. Η αντίδραση της χώρας μας θα πρέπει να είναι διαρκής, στρατηγικά ευφυής, συντονισμένη και προσχεδιασμένη. Πέρα από τους αυτονόητους εξοπλισμούς, η Ελλάδα θα πρέπει να ανασκευάσει το στρατηγικό και Αμυντικό δόγμα. Αποτελεί επιτακτική ανάγκη, η εξεύρεση νέων μορφών αποτρεπτικής ισχύος που θα επιτρέψουν στις Ένοπλες Δυνάμεις να τελούν το σπουδαίο έργο τους. Επιβοηθητική ψηφίδα, θα πρέπει να αποτελέσει και η διπλωματική δίοδος. Για την ακρίβεια, η Ελλάδα θα πρέπει να επιδιώξει την «διπλωματοποίηση» της αναδυόμενη Τουρκικής απειλής. Οφείλουμε, να διεθνοποιήσουμε την Τουρκική απειλή αλλά και να ενεργοποιήσουμε δυνάμεις όπως το Ισραήλ και την Αίγυπτο. Το βασικό πλέγμα της Ανατολικής Μεσογείου θα πρέπει να στείλει ένα μήνυμα στην Τουρκία: Αν επιθυμεί εξωτερική ευημερία, οι καλές διπλωματικές σχέσεις με την Ελλάδα, το Ισραήλ και την Κύπρο αποτελούν μονόδρομος.

Η κτήση πυρηνικών όπλων, ιδίως στο σημείο που σχεδιάζεται να ανεγερθεί ο φερόμενος σταθμός πυρηνικής ενέργειας, θα έχει βασικό αποδέκτη το Ισραήλ. Η ανωτέρω εκτίμηση, συνδέεται άμεσα με το γεγονός ότι η μοναδική πυρηνική δύναμη στην περιοχή είναι το Ισραήλ. Άρα, διαταράσσεται και το αποτρεπτικό δόγμα του Ισραήλ. Το ίδιο ισχύει και για το αντιπυραυλικό σύστημα s400. Αυτό, θα πρέπει να το επισημαίνουμε σε κάθε ευκαιρία, με σκοπό να πετύχουμε τα μέγιστα αποτελέσματα: Κυρίως την ηχηρή αντίδραση των ΗΠΑ, ως έχων την αρμοδιότητα της αρμοδιότητας (επιβολή ισχύος). Ειρήσθω εν παρόδω, πρέπει να «υπενθυμίζουμε» στους οιωνοί συμμάχους μας, τον τρόπο με τον οποίο το Πακιστάν (και η Βόρεια Κορέα) απέκτησε πυρηνικά όπλα.

- Σχετικά με τα εξοπλιστικά, η τάση της πλειοψηφίας είναι σαφής (και δυστυχώς μονόδρομη): Άμεση επανεκκίνηση των εξοπλιστικών προγραμμάτων και ιδίως στο πεδίο των στρατηγικών όπλων.

Αντί επιλόγου..

Σε κάθε περίπτωση, μπορούν να εγερθούν αρκετές ενστάσεις για το μεγαλεπήβολο και υπερβολικό Τουρκικό όραμα - εξοπλιστικό πρόγραμμα. Είναι πιθανό, ορισμένες από τις Τουρκικές επιδιώξεις (π.χ. s400, πυρηνικά) να παραμείνουν ανεκπλήρωτες.

Η χώρα μας ΟΦΕΙΛΕΙ να λαμβάνει υπόψιν, έστω, και τα μειωμένης πιθανότητας σενάρια και να προετοιμάζεται κατάλληλα. Αυτό ακριβώς, οφείλουμε να πράξουμε οι επιστήμονες και οι πολίτες της χώρας. Να επισημαίνουμε τους ποικίλους κινδύνους, ακόμη και με τον κίνδυνο της προσωπικής έκθεσης. Και για να είμαι ακριβής, καθένας που επισημαίνει τέτοιους κινδύνους εύχεται να μην δικαιωθεί αλλά να διαψευσθεί από τις μέλλουσες εξελίξεις…

Τέλος, θέτω ρητορικά ερωτήματα προς προβληματισμό.

Προ ολίγον ημερών, αεροπορική εταιρεία Ελληνικών συμφερόντων επένδυσε 5 δις ευρώ στην Αεροπορική Βιομηχανία των ΗΠΑ. Η παραγγελία 42 αεροσκαφών θα αποτελέσει περίπου το 10% του ετήσιου τζίρου της Airbus. 

- Αλήθεια, η οικονομική Διπλωματία ενεργοποιήθηκε; 

- Γιατί, δεν επιδιώξαμε εμπλοκή στις διαπραγματεύσεις της εταιρείας, έστω και εμμέσως;

- Μήπως, αν λειτουργούσε η οικονομική διπλωματία πετυχαίναμε κάποιου είδους ευεργετήματος για τις Ελληνικές Ένοπλες Δυνάμεις;

- Υπενθυμίζω, τα πολεμικά αεροσκάφη Eurofighter Typhoon παράγονται από την Airbus…​

Ελσαέρ Μοχάμεντ
Τελειόφοιτος Πολιτικής Επιστήμης στο Πάντειο Πανεπιστήμιο


Οι απόψεις του ιστολογίου μπορεί να μην συμπίπτουν με τα περιεχόμενα του άρθρου

Νεότερη ανάρτηση Παλαιότερη Ανάρτηση