Η δολοφονία Σολεϊμανί δείχνει ότι χαλαρώνουν οι "φραγμοί" στην στρατιωτική δράση

Του Anthony Dworkin

Η επίθεση εναντίον του Qassem Soleimani σηματοδοτεί μια σημαντική κλιμάκωση στη χρήση βίας από τις ΗΠΑ εναντίον εξωτερικής απειλής ασφάλειας, όπως αυτή έχει εξελιχθεί από τις 11 Σεπτεμβρίου 2001. Η απόφαση του προέδρου Trump να στοχεύσει τον Soleimani, διοικητή της Ισλαμικής Επαναστατικής Φρουράς Quds Force, φέρνει την υπογραφή μιας τεχνικής του αποκαλούμενου "πολέμου κατά της τρομοκρατίας" -στοχευμένες δολοφονίες μεμονωμένων προσώπων έξω από οποιαδήποτε ευρύτερη συμβατική στρατιωτική δέσμευση- στο πλαίσιο των διακρατικών σχέσεων. Μετά από μία περίοδο κατά την οποία οι ΗΠΑ χρησιμοποίησαν την αναλογία του διακρατικού πολέμου για να επεκτείνουν τη χρήση βίας εναντίον τρομοκρατικών οργανώσεων, αυτή η νέα εξέλιξη δείχνει πώς επιδρά η επιρροή της στρατιωτικής εκστρατείας στις διακρατικές σχέσεις, βάζοντας σε κίνδυνο τη γραμμή μεταξύ πολέμου και ειρήνης.

Μετά από την επίθεση της Al-Qaeda στις ΗΠΑ, ο πρόεδρος George W Bush και ο πρόεδρος Barack Obama υιοθέτησαν την χρήση στοχευμένων δολοφονιών εναντίον τρομοκρατών μαχητών στο εξωτερικό, πλήττοντας φερόμενα μέλη της al-Qaeda και άλλων οργανώσεων σε απομακρυσμένες τοποθεσίες σε χώρες όπως το Πακιστάν, η Σομαλία και η Υεμένη. Με τον τρόπο αυτό, εισήγαγαν ένα "παράδειγμα πολέμου" σε αντιτρομοκρατικές επιχειρήσεις, διεκδικώντας το δικαίωμα να στοχεύουν τρομοκρατίας εξαιτίας του status των ως μέλη μιας εχθρικής δύναμης, όπως σε μια ένοπλη σύγκρουση με άλλο κράτος. Τα εμπόδια στην χρήση θανατηφόρων μέσων έχουν μειωθεί, καθώς μεμονωμένοι τρομοκράτες θα μπορούσαν να σκοτωθούν έξω από συνθήκες μάχης και χωρίς να αποδεικνύεται ότι αποτελούν μια άμεση απειλή στη ζωή (αν και ο Obama πρόσθεσε έναν περιορισμό πολιτικής το 2013, περιορίζοντας τις επιθέσεις έξω από ζώνες εχθροπραξιών, σε περιπτώσεις όπου οι στόχοι αποτελούσαν "μια συνεχή, επικείμενη απειλή"). Οι εξουσίες μιας χώρας σε πόλεμο μεταφέρθηκαν σε ένα πλαίσιο εξατομικευμένης επιτήρησης και στόχευσης, επεκτείνοντας την έννοια του πεδίου μάχης με πρωτοφανή τρόπο.


Η δολοφονία του Soleimani αντιπροσωπεύει μια αντίστροφη και συμμετρική εξέλιξη. Με αυτή την ενέργεια, ο Trump έχει εισάγει το είδος της εξατομικευμένης στόχευσης που έχει συνδεθεί με τις επιχειρήσεις καταπολέμησης της τρομοκρατίας στην αντιπαράθεση των ΗΠΑ με άλλο κράτος. Ασφαλώς, δεν θα υπάρξει τίποτα νέο ή αξιοσημείωτο σε ένα κράτος που διεξάγει μια στοχευμένη δολοφονία ενός στρατιωτικού διοικητή ενός άλλου κράτους κατά τη διάρκεια πολέμου. Το παράδειγμα που συνήθως αναφέρεται σε αυτό το πλαίσιο είναι η επιχείρηση των ΗΠΑ το 1943 να καταρρίψει το αεροπλάνο που μετέφερε τον Ναύαρχο Isoruku Yamamoto, τον Ιάπωνα ναυτικό διοικητή που ήταν υπεύθυνος για την επίθεση στο Περλ Χάρμπορ. Αλλά μια σύγκριση των επιθέσεων εναντίον του Yamamoto και του Soleimani, αναδεικνύει αυτό που είναι διαφορετικό και καινοτόμο σχετικά με την κίνηση του Trump.

Η επίθεση εναντίον του Yamamoto έλαβε χώρα σε μια περίοδο όπου οι ΗΠΑ και η Ιαπωνία εμπλεκόταν σε ολομέτωπο πόλεμο που κατέληξε με την πλήρη παράδοση της Ιαπωνίας. Αντιθέτως, οι ΗΠΑ έβαλαν στόχο τον Soleimani, τον στρατιωτικό διοικητή με την μεγαλύτερη επιρροή στο Ιράν, σε μια περίοδο που δεν υπήρξαν άμεσες συμβατικές εχθροπραξίες σε εξέλιξη μεταξύ των ΗΠΑ και του Ιράν. Πραγματικά, ο Trump δήλωσε πως η επίθεση εναντίον του Soleimani έγινε για να "σταματήσει έναν πόλεμο" (που σημαίνει προφανώς, να αποτρέψει την έναρξη ενός πολέμου) αντί να αποτελέσει μέρος ενός πολέμου που ήδη λαμβάνει χώρα. Επιπλέον, έχει αναφερθεί ότι οι ΗΠΑ πραγματοποίησαν την επίθεση γνωρίζοντας ότι ο ιρακινός στρατιωτικός ηγέτης, Abu Mahdi al-Muhandis, ο οποίος είχε μια επίσημη θέση εντός του ιρακινού στρατού, ήταν επίσης πιθανό να έχει σκοτωθεί στην επίθεση.

Η επίθεση εναντίον του Soleimani ως εκ τούτου μοιάζει λιγότερο με μια στρατιωτική επιχείρηση εν καιρώ πολέμου και πιο πολύ με μια στοχευμένη δολοφονία την οποία οι ΗΠΑ (και το Ισραήλ μεταξύ άλλων χωρών) έχει διεξάγει για να απομακρύνει μεμονωμένα άτομα μη κρατικών οργανώσεων που εμπλέκονταν στον σχεδιασμό ή στη διεξαγωγή τρομοκρατικών επιθέσεων. Πραγματικά, ήταν ακριβώς ο ρόλος του Soleimani στην χρηματοδότηση και ενορχήστρωση των δραστηριοτήτων των μη κρατικών οργανώσεων που τον κατέστησαν στόχο των ΗΠΑ –ιδιαίτερα ο ρόλος του στην υποστήριξη της ιρακινής οργάνωσης Kataib Hezbollah, η οποία θεωρείται από τις ΗΠΑ υπεύθυνη για μια επίθεση σε ιρακινή στρατιωτική βάση στα τέλη Δεκεμβρίου που προκάλεσαν τον θάνατο ενός Αμερικανού. Σύμφωνα με τον Τύπο, αξιωματούχοι συνέκριναν τον Soleimani με τον ηγέτη του ISIS, Abu Bakr al-Baghdadi, συζητώντας την απόφαση της δολοφονίας του.

Ωστόσο, με την στόχευση του πιο υψηλόβαθμου αξιωματούχου ενός άλλου κράτους εκτός περιόδου πολέμου, ο Trump έχει κάνει ένα βήμα το οποίο απέφευγαν οι προηγούμενες αμερικανικές κυβερνήσεις. Έχει αναφερθεί ευρέως ότι οι κυβερνήσεις bush και Obama είχαν εξετάσει την στόχευση του Soleimani, αλλά τελικά αποφάσισαν να μην προχωρήσουν σε ένα τόσο προκλητικό βήμα. Το πλησιέστερο αντίστοιχο στην πρόσφατη ιστορία ίσως είναι η βομβιστική επιδρομή του προέδρου Ronald Reagan στη Λιβύη το 1986, μετά από τον βομβαρδισμό μιας δυτικογερμανικής ντίσκο, για την οποία το καθεστώς της Λιβύης θεωρήθηκε υπεύθυνο. Η αμερικανική επίθεση είχε στόχο στρατόπεδο στο οποίο είχε την έδρα του ο Λίβυος ηγέτης Muammar Qaddafi, και είχε υποστηριχθεί ότι η δολοφονία του Qaddafi ήταν πρωταρχικός στόχος των επιθέσεων. Ακόμη και αν αυτό ήταν μια προσπάθεια στοχευμένης δολοφονίας ωστόσο, είχε ένα πλαίσιο ως μια επίθεση σε στρατιωτική εγκατάσταση. ΄Ένα διαφορετικό πλαίσιο και η ανάπτυξη των ένοπλων drones έχουν επιτρέψει στον trump να διεξάγει και να αναγνωρίσει ανοιχτά την στοχευμένη δολοφονία του Soleimani.

Η κυβέρνηση έχει περιγράψει την δολοφονία του Soleimani ως μια "αμυντική ενέργεια” εναντίον ενός ατόμου που "ανέπτυσσε ενεργά σχέδια για την επίθεση σε Αμερικανούς διπλωμάτες και σε στρατιώτες στο Ιράκ και σε όλη την περιοχή”. Αυτή είναι η γλώσσα την οποία έχουν χρησιμοποιήσει οι Αμερικανοί αξιωματούχοι για να δικαιολογήσουν τις επιθέσεις εναντίον τρομοκρατικών στόχων τα τελευταία χρόνια. Αλλά με τη δολοφονία ενός Ιρανού κυβερνητικού αξιωματούχου, οι ΗΠΑ έχουν ασκήσει βία εναντίον του Ιράν, και σύμφωνα με τον Χάρτη των Ηνωμένων Εθνών, αυτό επιτρέπεται στον βαθμό που είναι αναγκαίο και κατάλληλο για την υπεράσπιση έναντι μιας ένοπλης επίθεσης. Αν οι ΗΠΑ έχουν φτάσει στο όριο αυτό ή όχι, η ενέργεια της -και η δημόσια αναγνώριση και η δικαιολογία αυτής της δράσης- θέτει ένα σημαντικό προηγούμενο στην χαλάρωση των περιορισμών στην στρατιωτική δράση με έναν τρόπο που θα μπορούσε να αποδειχθεί εξαιρετικά κλιμακωτός, σε μια στιγμή που οι δεσμοί μεταξύ των κρατών και των πληρεξουσίων πολιτοφυλακών, έχουν πολλαπλασιαστεί κατά μήκος της Μέσης Ανατολής και Βόρειας Αφρικής, και πέραν αυτών.

Capital


Οι απόψεις του ιστολογίου μπορεί να μην συμπίπτουν με τα περιεχόμενα του άρθρου

Νεότερη ανάρτηση Παλαιότερη Ανάρτηση