Διάσταση απόψεων ανάμεσα σε ΗΠΑ και Ευρώπη για το Ιράν

Η διάσταση απόψεων ανάμεσα στις Ηνωμένες Πολιτείες και την Ευρώπη ως προς το ιρανικό ζήτημα μοιάζει μεγαλύτερη από ποτέ μετά την κλιμάκωση των τελευταίων ημερών, όμως Παρίσι, Λονδίνο και Βερολίνο είναι πιθανόν να προσπαθήσουν να εκμεταλλευθούν το δειλό διπλωματικό άνοιγμα που προς στιγμήν επιχειρεί ο Ντόναλντ Τραμπ.

"Το χάσμα συνεχίζει να ανοίγει, ακολουθώντας την πορεία των τριών τελευταίων ετών", διαπιστώνει ο Benjamin Haddad, γάλλος ερευνητής του Atlantic Council της Ουάσινγκτον.

Μετά τον θάνατο του πανίσχυρου ιρανού στρατηγού Κασέμ Σουλεϊμανί από αμερικανικό πλήγμα και πριν από την απάντηση της Τεχεράνης με τις επιθέσεις κατά των βάσεων όπου σταθμεύουν αμερικανικές δυνάμεις στο Ιράκ, ο υπουργός Εξωτερικών των ΗΠΑ Μάικ Πομπέο εγκατέλειψε την ξύλινη διπλωματική γλώσσα για να προσάψει στους Ευρωπαίους ότι "δεν υπήρξαν τόσο χρήσιμοι" όσο είχε ελπίσει στην στήριξή τους προς τις Ηνωμένες Πολιτείες. Η Γαλλία "κάνει λάθος", απάντησε σε γαλλίδα υπουργό που δήλωσε ότι ο κόσμος "είναι περισσότερο επικίνδυνος" μετά τον θάνατο του ιρανού στρατηγού.

Στην ομιλία με την οποία θέλησε να ξεκινήσει μία φάση άμβλυνσης των εντάσεων, ο αμερικανός πρόεδρος ζήτησε την υποστήριξη των ευρωπαίων συμμάχων των ΗΠΑ, τους οποίους δεν σταματά να πιέζει.

Το αίτημά του είναι διπλό: να τον μιμηθούν αποχωρώντας από την διεθνή πυρηνική συμφωνία με το Ιράν και να ενισχύσουν την δική τους στρατιωτική συμβολή στην Μέση Ανατολή.

Στο πρώτο αίτημα, η απάντηση είναι κατηγορηματική: όχι.

Την ώρα που ο Τραμπ απευθυνόταν από τον Λευκό Οίκο προς τον κόσμο, ο στενότερος σύμμαχός του στην Ευρώπη, ο βρετανός πρωθυπουργός Μπόρις Τζόνσον επαναδιατύπωνε προς τον πρόεδρο του Ιράν Χασάν Ροχανί "την διαρκή δέσμευση του Ηνωμένου Βασιλείου" προς την συμφωνία της Βιένης.


Επίκληση στο ΝΑΤΟ

Το κείμενο της συμφωνίας του 2015 ανάμεσα στο Ιράν και την Γερμανία, την Κίνα, τις ΗΠΑ, την Γαλλία, την Ρωσία και το Ηνωμένο Βασίλειο παραμένει "το καλύτερο πλαίσιο που είναι σήμερα διαθέσιμο" για να εμποδισθεί η Τεχεράνη να αποκτήσει πυρηνικά όπλα, δήλωσε ο Μπόρις Τζόνσον. Οι ΗΠΑ του Τραμπ αποχώρησαν από την συμφωνία με την Τεχεράνη ακριβώς διότι θεωρήθηκε ότι είναι ακατάλληλη για να εγγυηθεί αυτόν τον στόχο.

Στο ίδιο μήκος κύματος κινείται και το σύνολο της Ευρωπαϊκής Ενωσης- ακόμη και αν η συμφωνία βρίσκεται υπό όλο και μεγαλύτερη απειλή εξαιτίας της επαναφοράς των αμερικανικών κυρώσεων και την σταδιακή αποδέσμευση της Τεχεράνης.

"Μου φαίνεται αδιανόητο ότι οι ευρωπαίοι σύμμαχοι θα παραταχθούν πίσω από τον Τραμπ στο βάραθρο που φαίνεται ότι μας στέλνει", δηλώνει η Rachel Rizzo, ειδική σε θέματα διατλαντικής ασφάλειας του Center for a New American Security.

Κατά την γνώμη της, η απόσταση ανάμεσα στην Ουάσινγκτον και τους Ευρωπαίους είναι τόσο μεγάλη ως προς το θέμα, που οι εντάσεις ανάμεσά τους κινδυνεύουν να επιδεινωθούν περαιτέρω, πριν αμβλυνθούν.

Διότι, κατά βάθος, πολλοί Ευρωπαίοι ηγέτες θεωρούν ότι η κλιμάκωση στην Μέση Ανατολή είναι ακριβώς ο καρπός της αμερικανικής αποχώρησης από την ιρανική συμφωνία.

Το δεύτερο αίτημα του Τραμπ απευθυνόταν στο ΝΑΤΟ, από το οποίο ζήτησε "να εμπλακεί πολύ περισσότερο" στην περιοχή.

Οι Ευρωπαίοι "θα εκτιμήσουν την ειρωνεία εκ μέρους ενός προέδρου που δεν έχει σταματήσει να επικρίνει την Ατλαντική Συμμαχία και τα μέλη της και ο οποίος στρέφεται προς αυτήν όταν βρίσκεται αντιμέτωπος με μία κρίση", δηλώνει η Julie Smith του German Marshall Fund of the United States.

Μεταξύ σφύρας και άκμονος

Το ζήτημα είναι αν επιθυμούν την εμπλοκή αυτή, την ώρα που η κατάσταση είναι περισσότερο τεταμένη από ποτέ, αλλά επίσης εάν έχουν τα μέσα.

"Ομως, πρέπει να λάβουν σοβαρά υπ΄όψιν το αίτημα", εξηγεί ο Benjamin Haddad, για να μην βρεθούν στην ίδια κατάσταση με την Συρία, όπου αιφνιδιάσθηκαν όταν ο Ντόναλντ Τραμπ ανακοίνωσε την αμερικανική αποχώρηση, αν και είχε κάνει γνωστές τις προθέσεις του πολύ καιρό πριν".

Η Julie Smith θεωρεί ότι οι Ευρωπαίοι, ανάμεσα στην ανάγκη να μην προκληθεί περαιτέρω αντιπαράθεση με τις ΗΠΑ, αλλά και να αποφευχθεί η οριστική ρήξη με την Τεχεράνη, "βρέθηκαν μεταξύ σφύρας και άκμονος".

Η ομιλία του Τραμπ άφησε κατά κάποιον τρόπο να φανεί η βούληση για κάποιο διπλωματικό άνοιγμα. Δήλωσε ότι είναι έτοιμος να διαπραγματευθεί μία νέα συμφωνία με το Ιράν και επέμεινε κατά πρωτοφανή τρόπο στα κοινά συμφέροντα ανάμεσα στους Αμερικανούς και τους Ιρανούς ως προς την αντιμετώπιση του Ισλαμικού Κράτους.

"Παραδόξως, υπάρχει ένα άνοιγμα πιο ενδιαφέρον σε σχέση με τον Σεπτέμβριο", λέει ο Benjamin Haddad αναφερόμενος στην συνάντηση Τραμπ-Ροχανί στον ΟΗΕ που θα γινόταν με πρωτοβουλία του προέδρου της Γαλλίας Εμανουέλ Μακρόν, πριν ματαιωθεί.

Σύμφωνα με τον αναλυτή, μετά το εξαιρετικά στυγνό επεισόδιο της δολοφονίας του Σουλεϊμανί, "υπάρχει μία διαφορετική δυναμική από τη πλευρά των Αμερικανών. Ο Τραμπ έχει την εντύπωση ότι σκόραρε, ότι επανέφερε μία ισορροπία δυνάμεων με το Ιράν ποιο ευνοϊκή για τις ΗΠΑ".

"Ο Μακρόν βρίσκεται στην ιδανική θέση για να παίξει τον μεσολαβητή, αλλά στο τέλος αυτό θα εξαρτηθεί από την Ουάσινγκτον και την Τεχεράνη".


Οι απόψεις του ιστολογίου μπορεί να μην συμπίπτουν με τα περιεχόμενα του άρθρου

Νεότερη ανάρτηση Παλαιότερη Ανάρτηση