Δορυφόρος της ΝΔ ή κυβερνητικό μπαλαντέρ;

Γράφει ο Σταύρος Λυγερός 

Με την αντικατάσταση το 2012 του παραδοσιακού δικομματισμού από το νεοπαγές δίπολο ΝΔ-ΣΥΡΙΖΑ, το ΠΑΣΟΚ υποβαθμίσθηκε από αυτοδύναμος πόλος σε φθίνουσα ενδιάμεση πολιτική δύναμη. Η ρευστοποίηση των παραδοσιακών κομματικών ταυτίσεων δεν σημαίνει ότι το νέο δίπολο είναι παγιωμένο. Μένει να αποδειχθεί εάν η σχέση των κεντροαριστερών ψηφοφόρων με τον ΣΥΡΙΖΑ θα είναι συγκυριακή ή θα προσλάβει μόνιμα χαρακτηριστικά.

Προς το παρόν, πάντως, και παρά τις πολλές και έντονες επιφυλάξεις τους για την ικανότητα του ΣΥΡΙΖΑ να διαχειρισθεί επιτυχώς την κρίση, ο κορμός των κεντροαριστερών ψηφοφόρων στρέφεται προς αυτόν. Ο λόγος είναι ότι δεν έχει εναλλακτική επιλογή μέσα στο κουτί του υφιστάμενου πολιτικού συστήματος για να τερματίσει τις μνημονιακές πολιτικές.

Αναμφίβολα, η αιτία της κατάρρευσης του ΠΑΣΟΚ είναι η ταύτισή του με το Μνημόνιο. Αυτή το έφερε σε μετωπική σύγκρουση με τα μικρομεσαία στρώματα, τα οποία το στήριζαν για δεκαετίες. Η ηθική, πολιτική και εκλογική εξουθένωση του άλλοτε κραταιού Κινήματος ώθησε τον Βενιζέλο να κρυφτεί κάτω από την Ελιά. Έτρεφε την ελπίδα ότι η έμμεση αλλαγή ονομασίας και η συνεργασία με ορισμένες προσωπικότητες του Σημιτισμού θα τον διέσωζε εκλογικά.

Ως μικρομεσαίο πλέον κόμμα, το ΠΑΣΟΚ ευνοήθηκε από την πιο χαλαρή ψήφο στις ευρωεκλογές. Παρόλα αυτά, σε σύγκριση με τις εθνικές εκλογές του 2012 έχασε τον έναν από τους τρεις ψηφοφόρους του. Η βαρύτατη ήττα, όμως, δεν εμπόδισε τον Βενιζέλο να ζητωκραυγάσει! Με τη βοήθεια του μιντιακού συστήματος επέβαλε την πρωτοφανή θεωρία ότι η σύγκριση του 8% έπρεπε να γίνει με τα χαμηλότερα ποσοστά των δημοσκοπήσεων κι όχι με το 12,4% του Ιουνίου 2012!

Το γεγονός ότι το ΠΑΣΟΚ/Ελιά δεν βγήκε από τον πολιτικό χάρτη, όπως η ΔΗΜΑΡ, του επιτρέπει να συζητάει από πλεονεκτική θέση για την ανασυγκρότηση της κεντροαριστεράς.

Για ποια κεντροαριστερά, όμως, πρόκειται; Η Ελιά είναι ανίκανη να ανασυγκροτήσει τη μεγάλη κεντροαριστερά, επειδή παραμένει στο πλαίσιο των μνημονιακών πολιτικών.

Δεν είναι δυνατόν να επανασυσπειρώσει τους πρώην «πράσινους» ψηφοφόρους ξανασερβίροντάς τους με πιο κομψό περιτύλιγμα την πολιτική που τους έδιωξε. Η ιδεολογικοπολιτική κατεύθυνση της Ελιάς έρχεται σε αντίθεση με τα «θέλω» της συντριπτικής πλειονότητας των κεντροαριστερών. Είναι λογικό, λοιπόν, που δεν τους συγκινεί και δεν τους επαναπροσελκύει.

Στην πραγματικότητα, η φιλολογία για την ανασυγκρότηση της κεντροαριστεράς αφορά τη μνημονιακή πτέρυγά της. Αφορά όσους θεωρούν το Μνημόνιο ευλογία, ή αναγκαίο κακό, ή μονόδρομο, ή απλώς η εκλογική συμπεριφορά τους καθορίζεται από τον φόβο. Όλοι αυτοί αθροιστικά, όμως, είναι η μειονότητα του κεντροαριστερού χώρου. Ως εκ τούτου δεν είναι σε θέση να διεκδικήσει πρωταγωνιστικό ρόλο στα πολιτικά πράγματα.

Ως μικρομεσαίο κόμμα που κινείται στον ενδιάμεσο χώρο, το ΠΑΣΟΚ θα μπορούσε να παίξει τον ρόλο του κυβερνητικού μπαλαντέρ. Να συνεργάζεται, δηλαδή, με το εκάστοτε πρώτο κόμμα για τον σχηματισμό κυβέρνησης. Το σχήμα αυτό είναι συμβατό με τη γραμμική διάταξη των πολιτικών δυνάμεων στον άξονα Αριστερά-Δεξιά, αλλά όχι με τη σημερινή πραγματικότητα.

Η ταύτιση του ΠΑΣΟΚ με το Μνημόνιο δεν ήταν μόνο η αιτία της εκλογικής κατάρρευσής του. Ήταν και η αιτία που στη συνέχεια μετατράπηκε σε κυβερνητικό συμπλήρωμα της ΝΔ, για την ακρίβεια σε δορυφόρο της ΝΔ στο πλαίσιο της παράταξης του Μνημονίου. Αυτή είναι και η αιτία (πέρα από την προσωπική βεντέτα με την Κουμουνδούρου) που ο Βενιζέλος δεν βλέπει τον ΣΥΡΙΖΑ ως μελλοντικό κυβερνητικό εταίρο. Για τον ίδιον ακριβώς λόγο αποκλείουν μία τέτοια συνεργασία με τον ΣΥΡΙΖΑ και μία σειρά στελέχη του ΠΑΣΟΚ και της ΔΗΜΑΡ.

Με άλλα λόγια, το Μνημόνιο είναι εδώ και εκ των πραγμάτων χαράζει βαθιές διαχωριστικές γραμμές. Και βεβαίως όταν μιλάμε για Μνημόνιο δεν αναφερόμαστε στενά στο νομικό κείμενο. Αναφερόμαστε στο πλέγμα πολιτικών και νομοθετημάτων που συσσωρεύει οικονομικά και κοινωνικά ερείπια, που αφυδατώνει τους δημοκρατικούς θεσμούς και που τελικώς μετατρέπει την Ελλάδα σε μεταμοντέρνα αποικία της Ευρωζώνης.

Οι εσωκομματικοί αμφισβητίες και το Μνημόνιο

Στη Χαριλάου Τρικούπη έχει αρχίσει μία έντονη δημόσια αντιπαράθεση με αντικείμενο ακριβώς τον ρόλο του κόμματος στο πολιτικό σύστημα, έτσι όπως αυτό διαμορφώνεται από τις εκλογές του 2012 και 2014. Μία μερίδα «πράσινων» στελεχών θεωρεί ότι το ΠΑΣΟΚ πρέπει να απαλλαγεί από τον στενό εναγκαλισμό με τον Σαμαρά και βεβαίως να είναι ανοικτό σε μία μελλοντική κυβερνητική συνεργασία με τον ΣΥΡΙΖΑ.

Είναι αξιοσημείωτο ότι τον ρόλο του κυβερνητικού μπαλαντέρ έχει ήδη υιοθετήσει το Ποτάμι. Ο Θεοδωράκης εμφανίζεται ευέλικτος όσον αφορά τις συνεργασίες και δεν εμποδίζεται από ιδεολογικοπολιτικά στερεότυπα. Από την άλλη πλευρά, όμως, θεωρεί αδιαπραγμάτευτη την ευρωπαϊκή ταυτότητα της χώρας. Μπορεί η διατύπωση να είναι κομψή, αλλά στην πολιτική μετάφρασή της σημαίνει αποδοχή των επιταγών του ευρωιερατείου. Με άλλα λόγια, παραμονή στο πλαίσιο των μνημονιακών πολιτικών.

Αυτό είναι και το καυτό ερώτημα για τα «πράσινα» στελέχη που θεωρούν ότι το ΠΑΣΟΚ πρέπει να είναι ανοικτό σε κυβερνητική συνεργασία με τον ΣΥΡΙΖΑ.

Σε ποια πολιτική βάση, όμως, θα γίνει μία τέτοια συνεργασία;

Στο ασφυκτικό πλαίσιο που έχει δημιουργήσει το Μνημόνιο και με τη δική τους ψήφο, ή σ’ ένα πρόγραμμα αποδέσμευσης από τα μνημονιακά δεσμά;

Είναι διατεθειμένα αυτά τα στελέχη να διακινδυνεύσουν μία ρήξη με το ευρωιερατείο στην πιθανότατη περίπτωση που αυτό θέσει εκβιαστικά διλήμματα;

Ο Βενιζέλος έχει με τις πράξεις του ήδη δώσει την απάντηση. Οι αμφισβητίες του όχι ακόμα.

Το ζήτημα είναι κρίσιμο, επειδή ο ΣΥΡΙΖΑ δεν έχει υποψήφιους κυβερνητικούς εταίρους και τα ποσοστά του καθιστούν απίθανη την αυτοδυναμία. Η ΔΗΜΑΡ συρρικνώθηκε μέχρι εξαφανίσεως, ενώ μεταξύ φθοράς κι αφθαρσίας βρίσκονται και οι ΑΝΕΛ. Το μόνο που απομένει στην Κουμουνδούρου είναι να δει με άλλο μάτι το ΠΑΣΟΚ εάν, βεβαίως, επικρατήσουν τα στελέχη που υποστηρίζουν την ανάγκη για πολιτική στροφή. Αυτή η εσωκομματική μάχη, όμως, μόλις τώρα αρχίζει και η έκβασή της δεν είναι καθόλου δεδομένη.

Πηγή Real

Οι απόψεις του ιστολογίου μπορεί να μην συμπίπτουν με τα περιεχόμενα του άρθρου

Νεότερη ανάρτηση Παλαιότερη Ανάρτηση