Η ΕΕ μπορεί (και θέλει) να επιβάλει εμπάργκο όπλων στη Λιβύη;

Η Τουρκία δεν έχει κρύψει την –πολιτική και υλική– στήριξη που παρέχει στην κυβέρνηση της Τρίπολης, της οποίας ηγείται ο Φαγέζ αλ-Σάρατζ. Παραβιάζει δε συστηματικά το εμπάργκο όπλων που έχει επιβληθεί σε βάρος της Λιβύης από τον ΟΗΕ, αρχικά το 2011 και με νέα απόφαση το 2018 – όπως κάνουν και όσοι βρίσκονται στο πλευρό της αντίπαλης πλευράς, δηλαδή των δυνάμεων του Χαλίφα Χαφτάρ.

Τον Δεκέμβριο του 2019, για του λόγου το αληθές, η έκθεση των 376 σελίδων που παρέδωσαν στο Συμβούλιο Ασφαλείας οι εμπειρογνώμονες του διεθνούς οργανισμού δεν άφησε κανένα περιθώριο αμφιβολίας αναφορικά με τις επιδιώξεις του Ταγίπ Ερντογάν και τις τακτικές που χρησιμοποιεί, καθώς τα περιστατικά είναι αλλεπάλληλα και αδιάψευστα.

Αλλά και τον περασμένο Μάρτιο, δορυφορικές φωτογραφίες τις οποίες δημοσίευσε το βρετανικό BBC έδειξαν τρία φορτηγά πλοία να φορτώνονται με οπλικά συστήματα στο λιμάνι της Μερσίνας στις 4 Ιανουαρίου και από εκεί, με τη συνοδεία δύο φρεγατών, να αναχωρούν για την Τρίπολη. Τον Μάρτιο, επίσης, η γαλλική φρεγάτα Προβάνς, η οποία συμμετέχει στην ευρωπαϊκή αποστολή τήρησης του εμπάργκο, ανάγκασε άλλο τουρκικό πλοίο που μετέφερε όπλα και πυρομαχικά να αλλάξει δρομολόγιο – ενώ κάτι ανάλογο είχε κάνει και το αεροπλανοφόρο Σαρλ ντε Γκολ τον Ιανουάριο.


«Κλειδί» για την αλλαγή σκηνικού

Ο διαρκής εξοπλισμός του ενός στρατοπέδου από την Τουρκία, άλλωστε, δια θαλάσσης και αέρος, είναι και ο βασικός λόγος για την αλλαγή της εικόνας στα πεδία των μαχών τις τελευταίες εβδομάδες. Εκεί, δηλαδή, όπου οι δυνάμεις της Τρίπολης έχουν απωθήσει τους αντιπάλους τους και έχουν σπάσει την πολιορκία της πρωτεύουσας, ενώ ταυτόχρονα φέρονται να βρίσκονται κοντά στην κατάληψη της στρατηγικής σημασίας πόλης της Σύρτης. Δεν υπάρχει, μάλιστα, αμφιβολία ότι όλα αυτά δε συμβαίνουν εν γνώσει της διεθνούς κοινότητας.

Αυτό αποδείχθηκε και χθες, σε ανάλογο επεισόδιο που σημειώθηκε στα ανοιχτά της Λιβύης – με τη διαφορά ότι αυτή τη φορά, όλα έδειχναν ότι το τουρκικό φορτηγό θα έφτανε τελικά στον προορισμό του. Φαίνεται δε πως η Άγκυρα είχε φροντίσει να καλύψει το δρομολόγιό του με ισχυρά στρατιωτικά μέσα, καθώς οι πληροφορίες κάνουν λόγο για τρεις φρεγάτες που το συνόδευαν άμεσα, καθώς και άλλες τέσσερις οι οποίες βρίσκονταν ήδη στην Τρίπολη.

Οι ίδιες πληροφορίες –οι οποίες δεν έχουν διαψευστεί– εγείρουν όμως και σημαντικά ερωτήματα για τη στάση της διοίκησης των ναυτικών μονάδων που συμμετέχουν στην (πολυδιαφημισμένη) ευρωπαϊκή επιχείρηση «Ειρήνη».

Συγκεκριμένα, παρά το γεγονός ότι οι Τούρκοι αρνήθηκαν τη νηοψία που επιχείρησε το ελικόπτερο το οποίο απονηώθηκε από την ελληνική φρεγάτα Σπέτσαι – και μάλιστα σε απειλητικό τόνο, με τη δήλωση ότι το πλοίο «βρίσκεται υπό την προστασία της Τουρκικής Δημοκρατίας» – ο Ιταλός αξιωματικός που έχει την ευθύνη επέλεξε να μην δώσει συνέχεια.

Ουδείς μπορεί να φανταστεί ότι ο εν λόγω στρατιωτικός ενήργησε μόνος του και αυθαίρετα. Οι αποφάσεις του υπαγορεύονται από τις οδηγίες τις οποίες έχει λάβει αφενός από τη Ρώμη και, αφετέρου, από τις Βρυξέλλες – ως εκ τούτου, είναι πολιτικές.

Αυτό σημαίνει πως η ΕΕ οφείλει να πάρει θέση, με σαφήνεια: Ισχύει ή όχι το εμπάργκο όπλων για τη Λιβύη και για όλα τα στρατόπεδα του πολέμου που διεξάγεται εκεί; Είναι η ίδια σε θέση να επιβάλει την εφαρμογή του (όπως κάνουν οι ένοπλες δυνάμεις των ΗΠΑ ή ακόμη και της Ρωσίας και της Κίνας, σε περιπτώσεις που τους αφορούν άμεσα) ή όχι; Ή αυτό που θα γίνεται στην πράξη θα εξαρτάται από το ποιος διοικεί την δύναμη στη Μεσόγειο –και όταν είναι οι Ιταλοί θα αφήνουν να περνούν τα φορτία όπλων προς τον αλ-Σάρατζ, ενώ από την πλευρά τους οι Γάλλοι θα επιτρέπουν τα αντίστοιχα προς τον Χαφτάρ.

Γιώργος Παυλόπουλος
Liberal


Οι απόψεις του ιστολογίου μπορεί να μην συμπίπτουν με τα περιεχόμενα του άρθρου

Νεότερη ανάρτηση Παλαιότερη Ανάρτηση