Η μάχη της Λιβύης και το άγχος του Ερντογάν

Η κατάρρευση του μετώπου που είχαν ανοίξει οι δυνάμεις του Χαφτάρ στην Ανατολική Λιβύη έφερε την Τουρκία σε προνομιακή θέση και όσον αφορά στις προθέσεις της να εκμεταλλευτεί το τουρκολυβικό σύμφωνο. Ομως η Αίγυπτος ανησυχεί και η Ελλάδα αντιδρά. Και ο τούρκος πρόεδρος «βιάζεται» γιατί φοβάται αλλαγή πολιτικού σκηνικού στις ΗΠΑ

Ενα γεωπολιτικό παιχνίδι μακράς διαρκείας με βασική πτυχή την ανάδειξη περιφερειακών και, δευτερευόντως, διεθνών μεγάλων δυνάμεων, έχει δημιουργήσει η κατάρρευση του μετώπου που είχαν ανοίξει οι δυνάμεις του Καλίφα Χαφτάρ στην Ανατολική Λιβύη. Η κατάληψη της Ταρχούνα, 100 χιλιόμετρα νοτιοανατολικά της Τρίπολης, και η μεταφορά του μετώπου στα περίχωρα της Σύρτης από τις δυνάμεις της Κυβέρνησης Εθνικής Ενότητας (GNA) θορύβησαν την Αίγυπτο και τη Μόσχα καθώς επίσης τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα (ΗΑΕ) που έχουν στηρίξει της δυνάμεις του Εθνικού Λιβυκού Στρατού του Χαφτάρ (LNA) με σημαντικές δυνάμεις. Σε αρχικό στάδιο είναι δεδομένο ότι κερδισμένοι από αυτές τις εξελίξεις είναι, βέβαια, ο μέχρι πρότινος εγκλωβισμένος σε μια λωρίδα γης και την κεντρική Τρίπολη, Φαγέζ αλ Σαράζ, αλλά και ο βασικός υποστηρικτής και σπόνσοράς του, Ταγίπ Ερντογάν.

Τι σημαίνουν όμως όλα αυτά για την Ελλάδα; Η στάση του Ερντογάν επιταχύνει και τις εξελίξεις στο θαλάσσιο μέτωπο, κάτι το οποίο αφορά κυρίως και πρωταρχικά το Μνημόνιο (MοU) ανάμεσα στην Αγκυρα και την διεθνώς αναγνωρισμένη κυβέρνηση της Τρίπολης. Το συγκεκριμένο Μνημόνιο αποτελεί πονοκέφαλο για την Αθήνα και ήδη την προηγούμενη εβδομάδα, ο Ερντογάν συναντήθηκε με τον αλ Σαράζ στην Αγκυρα, προαναγγέλλοντας έρευνες και σε «λιβυκές» περιοχές όσο και σε εκείνες που ήδη έχουν διαχωρισθεί σε οικόπεδα ερευνών από τις τουρκικές αρχές στα ανατολικά των Δωδεκανήσων και της Κρήτης. Εάν η Αγκυρα προχωρήσει σε αυτές τις κινήσεις, τότε είναι βέβαιο ότι η Αθήνα θα αντιδράσει.


Στην πραγματικότητα ο Ερντογάν βιάζεται να προχωρήσει σε αυτές τις έρευνες εντός του Σεπτεμβρίου, σίγουρα, πάντως, πολύ πριν από τον Νοέμβριο, όταν πραγματοποιηθούν οι αμερικανικές εκλογές. Ενα αποτέλεσμα που θα φέρει τον Τζο Μπάιντεν στην εξουσία, θα οδηγήσει τον Ντόναλντ Τραμπ εκτός Λευκού Οίκου, αφαιρώντας από τον Ερντογάν την προνομιακή απευθείας πρόσβαση που έχει στην αμερικανική προεδρία. Η τηλεφωνική επικοινωνία και οι διαρροές από την τουρκική πλευρά περί «νέας εποχής» μεταξύ Αγκυρας και Ουάσιγκτον, ειδικά στα θέματα της Λιβύης και της Ανατολικής Μεσογείου, προδίδει ακριβώς αυτή τη σπουδή του Ερντογάν.

Βέβαια, η Τουρκία εξακολουθεί να είναι ιδιαίτερα επιθετική έναντι όλων όσοι εμφανίζονται να την παραινούν στην τήρηση του Διεθνούς Δικαίου, είτε πρόκειται για τον ύπατο εκπρόσωπο της ΕΕ Ζοζέπ Μπορέλ είτε για τη σειρά αμερικανών αξιωματούχων που τοποθετήθηκαν τις τελευταίες ημέρες, όπως ο πρέσβης στην Αθήνα Τζέφρι Πάιατ και ο βοηθός υφυπουργός για τα θέματα ενέργειας Φράνσις Φάνον. Σε αυτούς ανέλαβε να απαντήσει ο πρέσβης της Τουρκίας στην Αθήνα μέσω Twitter, δίχως, βέβαια να αναφέρεται ονομαστικά στους προαναφερθέντες, κάνοντας όμως λόγο για «τρίτα μέρη» που καταφεύγουν σε «γενικότητες» και καταλήγουν να δίνουν στην Αθήνα «κακές συμβουλές».

Η ιδανικότερη λύση για την Αθήνα θα ήταν να καταλήξουν σε συμφωνία οι πολυετείς διαπραγματεύσεις με το Κάιρο για οριοθέτηση ΑΟΖ με βάση την επήρεια Ρόδου, Κάσου, Καρπάθου. Κάτι τέτοιο θα επικάλυπτε τις περιοχές του MoU Aγκυρας-Τρίπολης και θα ανάγκαζε την Τουρκία και την κυβέρνηση στη Λιβύη να διαπραγματευθεί. Oπως φαίνεται, όμως, από τις τελευταίες δηλώσεις του προέδρου Αμπντέλ Φατάχ αλ Σίσι, η Αίγυπτος κυρίως ενδιαφέρεται να κρατήσει τον Χάφταρ στο παιχνίδι, με την –λίγο ή πολύ– υποστήριξη της Μόσχας. Αν αυτό θα καταλήξει σε έναν διαχωρισμό της Λιβύης στα δύο, με την Aγκυρα να διατηρεί την επιρροή της στην Τριπολίτιδα και τη Μόσχα με το Κάιρο να κρατούν ένα φιλικό σε αυτές καθεστώς στην Κυρηναϊκή θα κριθεί από πολλούς παράγοντες. Remaining Time-0:01 Fullscreen Mute

Σίγουρα ένας από αυτούς δεν θα είναι η Ευρώπη, η οποία εμφανίζεται κατακερματισμένη, με την Ιταλία, τη Γαλλία και τη Γερμανία να έχουν τόσο αντικρουόμενα συμφέροντα, που δεν μπορούν να συντονιστούν. Ως προς την Ε.Ε., πέρα από την πολυδιαφημισμένη, αλλά υπό πολλές απόψεις, «εικονική» επιχείρηση «ΕΙΡΗΝΗ» για την επίβλεψη του εμπάργκο όπλων στη Λιβύη, δεν υπάρχουν πολλά νέα. Στην Ευρώπη δεν κοιμούνται όλοι τον ύπνο του δικαίου. Σύμφωνα με το Politico, αξιωματούχος της γαλλικής προεδρίας δήλωσε ότι «αν οι Ρώσοι επέμβουν στην πλευρά του Χαφτάρ και οι Τούρκοι σε εκείνη του GNA, υπάρχει το χειρότερο σενάριο, ότι δηλαδή θα συμφωνήσουν σε ένα πολιτικό πλαίσιο με τους δικούς τους όρους». Κατά μία έννοια οι φόβοι του Παρισιού επιβεβαιώνονται, καθώς τη Δευτέρα οι δύο υπουργοί Εξωτερικών Ρωσίας και Τουρκίας Σεργκέι Λαβρόφ και Μεβλούτ Τσαβούσογλου συμφώνησαν ότι πρέπει να επιλυθεί ειρηνικά η σύγκρουση, ενώ τόνισαν και την ανάγκη ταχέος ορισμού νέου ειδικού απεσταλμένου του ΟΗΕ για τη Λιβύη.

Protagon


Οι απόψεις του ιστολογίου μπορεί να μην συμπίπτουν με τα περιεχόμενα του άρθρου

Νεότερη ανάρτηση Παλαιότερη Ανάρτηση