"Για τα μάτια του κόσμου" το σημερινό δημοψήφισμα στα ΣΚόπια

Γνωμοδοτικός ο χαρακτήρας του και μη δεσμευτικό το αποτέλεσμά του. Η συμφωνία των Πρεσπών δεν κρίνεται σήμερα, αλλά σε έξι μήνες...

Το δημοψήφισμα που γίνεται σήμερα στην ΠΓΔΜ για την περιβόητη Συμφωνία των Πρεσπών, έχει προφανώς ενδιαφέρον για τη χώρα μας, όμως δεν πρέπει να ξεχνάμε πως μια συμφωνία για να έχει κάποια ισχύ, οφείλει να τηρηθεί από δυο μέρη. Πόσο σημαντικό όμως είναι το σημερινό δημοψήφισμα; Πόση ουσία έχει ή κατά πόσο γίνεται «για τα μάτια του κόσμου»;

Αφήνω κατά μέρος τις περισπούδαστες αναλύσεις, τις οποίες άλλωστε δεν μπορώ να υπηρετήσω ως μη ειδήμων στο θέμα. Θα εκφράσω την άποψή μου ως απλός ενημερωμένος πολίτης της μιας από τις δυο χώρες, που εμπλέκονται σε αυτή τη συμφωνία.

Παρακολουθώντας την παρέμβαση του διεθνούς παράγοντα, του δυτικού παράγοντα, στο εσωτερικό αυτό ζήτημα των Σκοπίων, στο δημοψήφισμα, δεν μπορώ παρά να την παραλληλίσω με το δημοψήφισμα που έγινε εκείνο το «καυτό» καλοκαίρι του 2015 στη χώρα μας, με ερώτημα αν θα πρέπει να γίνει αποδεκτό το σχέδιο συμφωνίας της Κομισιόν της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας και του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου, που προτάθηκε στην Ελλάδα στις 25 Ιουνίου του ιδίου έτους.


Οι ευρωπαϊκοί θεσμοί ήταν αντίθετοι στη διεξαγωγή του δημοψηφίσματος, όμως μετά την έγκρισή του, πήραν σαφή θέση υπέρ του «Ναι» στη συμφωνία. Έθεσαν μάλιστα μια σειρά διλημμάτων, όπως το χαρακτηριστικό του Ζαν Κλοντ Γιούνκερ, ο οποίος έλεγε ότι καλούμαστε να απαντήσουμε εάν θα παραμείνουμε στο ευρώ ή θα επιστρέψουμε στη δραχμή. Τόσο δραματικά... Οι κυβερνήσεις Γερμανίας, Ιταλίας, Γαλλίας και Ισπανίας (εκεί είχαμε διάσταση υπουργού Εξωτερικών – Πρωθυπουργού) πήραν αμέσως θέση υπέρ του «Ναι». Το ίδιο και οι ΗΠΑ. Από τους λίγους υπέρ του «Όχι» και με σαφώς μικρότερη επιρροή ο πρόεδρος της Βενεζουέλας, καθώς και αριστερά ή ακροδεξιά κόμματα της Ευρώπης. Η καμπάνια υπέρ του «Ναι» ήταν σαφώς πιο έντονη και εκτεταμένη σε σχέση με εκείνη του «Όχι». Και τελικά, οι πολίτες επέλεξαν –παρά τις δημοσκοπήσεις- συντριπτικά το «Όχι» σε ποσοστό 61,3%.

Οι ερμηνείες για τη στάση αυτή των Ελλήνων πολιτών ήταν πολλές. Δεν έχει νόημα να τις αναφέρω. Θεωρώ όμως ότι κάτι αντίστοιχο είναι πιθανό να δούμε και σήμερα στη γειτονική χώρα, αφού εκεί οι σχετικές πιέσεις ήταν ακόμη πιο έντονες και πιο δραματικές. Έφτασαν μέχρι του σημείου να εκτοξεύονται ακόμη και κινδυνολογικές προσεγγίσεις για την ίδια την υπόσταση του κράτους, σε περίπτωση που δεν επικυρωθεί η συμφωνία, δεν μπει η χώρα στο ΝΑΤΟ και δεν ακολουθήσει τον ευρωπαϊκό – δυτικό δρόμο. Επίσης, η καμπάνια που έγινε στην ΠΓΔΜ ήταν μονομερής, καθώς η άλλη άποψη δε στηρίχθηκε με καμιά επικοινωνιακή δράση.

Τόση πίεση όμως πολλές φορές έχει τα αντίθετα από τα επιδιωκόμενα (από αυτούς που την ασκούν) αποτελέσματα. Συνεπώς, κανένα αποτέλεσμα σήμερα δε θα αποτελούσε έκπληξη για μένα.

Έχει σημασία το σημερινό δημοψήφισμα; Με μια πρώτη –επιφανειακή- ανάγνωση, εξαιρετικά μεγάλη. Με μια δεύτερη πιο προσεχτική ανάλυση όμως καταλήγω στο συμπέρασμα ότι μάλλον η σπουδαιότητά του εξαντλείται σε λόγους επικοινωνιακούς και διαχειριστικούς. Προφανώς και οι λόγοι που υποστηρίζω αυτή τη θέση δεν έχουν σχέση με το δημοκρατικό δικαίωμα των πολιτών να εκφράζονται μέσω δημοψηφισμάτων. Αντιθέτως, τη θεωρώ πολύ σπουδαία δημοκρατική διαδικασία και φυσικά σέβομαι και δίνω μεγάλη σημασία στη γνώμη του πολίτη. Θα έπρεπε να το κάνουν και όσοι έχουν αποφασιστικές αρμοδιότητες στα χέρια τους.

Δεν πρέπει να ξεχνάμε όμως ότι το δημοψήφισμα στα Σκόπια έχει γνωμοδοτικό χαρακτήρα. Το αποτέλεσμά του δε συνιστά κανενός είδους δέσμευση κι αυτό είναι μια πολύ σημαντική... λεπτομέρεια. Προφανώς και η βούληση των πολιτών έχει πολύ μεγάλη σημασία και θα αποκτήσει ακόμη μεγαλύτερη αν γύρει σημαντικά υπέρ της μιας ή της άλλης άποψης. Όμως, σε καμιά περίπτωση δεν αποτελεί απόφαση. Αυτή θα τη λάβει η σκοπιανή Βουλή κι εκεί τα πράγματα είναι προφανώς κρίσιμα, αλλά σχεδόν προκαθορισμένα. Σκεφτείτε ότι η άποψη υπέρ της συμφωνίας των Πρεσπών για να περάσει χρειάζεται να διασφαλιστούν οι ψήφοι μόλις οχτώ βουλευτών (τόσα μέτρησε τα κουκιά ο διεθνής παράγοντας) και φέρεται να έχει εξασφαλιστεί η θετική ψήφος περισσότερων των οχτώ. Άρα είναι μάλλον προδιαγεγραμμένο το αποτέλεσμα. Αν έχει και τη λαϊκή «νομιμοποίηση» μέσω του δημοψηφίσματος, τότε τα πράγματα γίνονται πολύ εύκολα (γι' αυτό και η μεγάλη πίεση του διεθνούς παράγοντα). Σε άλλη περίπτωση θα γίνει το «Όχι» - «Ναι», όπως και στο δικό μας δημοψήφισμα, με τον ίδιο εύκολο τρόπο φαντάζομαι... Ανατροπή των δεδομένων, εξαιτίας μιας πλειοψηφίας –ακόμη και μεγάλης- αντίθετης στη συμφωνία, δύσκολα θα γίνει.

Σε κάθε περίπτωση, αν δεν επικυρωθεί η συμφωνία από την ΠΓΔΜ (πράγμα απίθανο και μάλλον ανεξάρτητο από το σημερινό δημοψήφισμα επαναλαμβάνω), τότε δεν υπάρχει τίποτα περαιτέρω ουσιαστικό να συζητήσουμε στη χώρα μας και επιστρέφουμε στο σημείο μηδέν στο σκοπιανό ζήτημα, που παραμένει ανοιχτό. Αν επικυρωθεί η συμφωνία των Πρεσπών από τη γείτονα, τότε το... μπαλάκι πέφτει στη χώρα μας κι αρχίζουν τα δύσκολα για το εγχώριο πολιτικό σύστημα. Τότε –τον Ιανουάριο δηλαδή- αποκτά νόημα η όλη διαδικασία, σε ό,τι αφορά στην Ελλάδα.

Τυχόν δημοψήφισμα στην Ελλάδα θεωρώ πως έχει προδιαγεγραμμένο αποτέλεσμα. Είναι λογικό συνεπώς να μην το θέλει η σημερινή κυβέρνηση ή για την ακρίβεια ο ΣΥΡΙΖΑ, που υποστηρίζει τη συμφωνία. Έτσι, ο λόγος θα δοθεί στα κόμματα και τους βουλευτές μεμονωμένα. Κι εκεί οι ισορροπίες είναι εξαιρετικά εύθραυστες. Για να φτάσουμε σε αυτό το σημείο υπολογίστε ότι θα πρέπει να πιάσουμε Φεβρουάριο – Μάρτιο. Και ο πολιτικός χρόνος μέχρι τότε είναι εξαιρετικά μεγάλος. Οι αποφάσεις που θα ληφθούν τότε κατά τη γνώμη μου είναι οι σημαντικές κι όχι το σημερινό δημοψήφισμα. Εκείνες είναι που θα επικυρώσουν ή θα δώσουν τη χαριστική βολή στη συμφωνία των Πρεσπών. Το σημερινό δημοψήφισμα είναι για να έχουμε να λέμε...

Τάσος Τασιούλας
Voria


Οι απόψεις του ιστολογίου μπορεί να μην συμπίπτουν με τα περιεχόμενα του άρθρου

Νεότερη ανάρτηση Παλαιότερη Ανάρτηση