Καταστράφηκε μία γενιά και τώρα θέλουμε 20 χρόνια υψηλής ανάπτυξης

Του Κωνσταντίνου Μαριόλη

Όλοι όσοι πανηγυρίζουν για την έξοδο από τα μνημόνια και κυρίως αυτοί που επιμένουν σε μικροπολιτικές τακτικές για να παραμείνουν στις καρέκλες τους χωρίς να σχεδιάζουν ένα βιώσιμο μέλλον για την Ελλάδα, καλό θα ήταν να εξετάσουν εις βάθος τα στοιχεία που ακολουθούν.

Σύμφωνα με τα στοιχεία που παραθέτει στο τελευταίο τεύχος του «7 Ημέρες Οικονομία» το τμήμα μελετών της Eurobank, η χώρα μας θα χρειαστεί 10, 15 ή ακόμη και 20 χρόνια υψηλής ανάπτυξης για να επιτύχει σύγκλιση με την υπόλοιπη Ευρώπη, σε όρους πραγματικού μέσου κατά κεφαλήν ΑΕΠ.

Αν θέλουμε να επιστρέψουμε σε προ κρίσης επίπεδα σε ορίζοντα 10ετίας, τότε θα πρέπει να τρέχουμε με ρυθμούς ανάπτυξης κατά 3,2 ποσοστιαίες μονάδες υψηλότερους από τους αντίστοιχους της Ε.Ε. Αντίστοιχα, αν εμφανίζουμε ανάπτυξη μεγαλύτερη από της Ε.Ε. κατά 2,1 ή 1,6 ποσοστιαίες μονάδες θα προσεγγίσουμε τα προ κρίσης επίπεδα σε 15 ή 20 χρόνια.

Γίνεται αντιληπτό ότι το έργο των ελληνικών κυβερνήσεων στο εξής είναι πάρα πολύ δύσκολο, αφού αφενός οι συνθήκες στο διεθνές περιβάλλον δεν είναι οι πιο ευνοϊκές (χάσαμε πολλά χρόνια φθηνού χρήματος) και αφετέρου οι προβλέψεις διεθνών οργανισμών κάνουν λόγο για μακροπρόθεσμη ανάπτυξη της ελληνικής οικονομίας της τάξης του 1%-1,5%. Άρα, το πιθανότερο σενάριο είναι η «επιστροφή» της χώρας να διαρκέσει περί τα 20 χρόνια.

Είναι εντυπωσιακό, πως σύμφωνα με τη μελέτη, ο λόγος του πραγματικού μέσου κατά κεφαλήν ΑΕΠ της Ελλάδας ως προς τα αντίστοιχα μεγέθη όλων των χωρών της Ε.Ε. των 28, έχει επιστρέψει σε επίπεδα που έχουν να καταγραφούν από τη δεκαετία του 1960! Την ίδια ώρα, η αξία της εγχώριας παραγωγής τελικών αγαθών και υπηρεσιών διαμορφώνεται σήμερα σε επίπεδα παρόμοια με αυτά που είχε στο τέλος της δεκαετίας του 1990.


Κατά τη διάρκεια της τελευταίας δεκαετίας (200-2017) η Ελλάδα εμφάνισε μέση ετήσια μείωση του ΑΕΠ κατά 2,8%, χάνοντας συνολικά 25,4% της οικονομικής της παραγωγής. Στην ίδια περίοδο, μόνο άλλες τρεις χώρες κινήθηκαν κατά μέσο σε αρνητικό έδαφος, ωστόσο πολύ πιο ήπια από τη χώρα μας. Η Ιταλία εμφάνισε μέση ετήσια μείωση ΑΕΠ 0,5% και οι Πορτογαλία και Κροατία 0,1%.

Όλες οι υπόλοιπες χώρες της Ευρώπης… κουτσά στραβά αναπτύχθηκαν παρά τον αντίκτυπο της παγκόσμιας κρίσης του 2008 και της ευρωπαϊκής κρίσης χρέους. Τη μεγαλύτερη μέση ετήσια ανάπτυξη εμφάνισε η Μάλτα με 4%, ακολούθησε η Πολωνία με 3,3%, η Ιρλανδία με 2,6% και η Ρουμανία με 2,4%.

Από τη μελέτη φαίνεται, επίσης, ο τεράστιος αρνητικός αντίκτυπος της περιόδου 2015-2016 αλλά και η πολύ μεγάλη ανάκαμψη που κατάφερε η ελληνική οικονομία το 2014, όταν αναπτύχθηκε με 0,7% μετά από ένα έτος (2013) ύφεσης της τάξης του 3,2%.

Η Eurobank χαρακτηρίζει την περίοδο 2007-2017 ως «χαμένη δεκαετία» με βάση την παραγωγή και τα εισοδήματα που χάθηκαν. Επισημαίνει δε, ότι δεν θα πρέπει να λησμονούμε ότι σε αυτά τα 10 χρόνια καταγράφηκε μια πρωτοφανής προσαρμογή – παράλληλα με την εφαρμογή σημαντικών μεταρρυθμίσεων - σε όρους εξάλειψης των μεγάλων ανισορροπιών που είχε η ελληνική οικονομία όπως ήταν τα υψηλά δίδυμα ελλείμματα του ισοζυγίου της γενικής κυβέρνησης (από -15,1% το 2009 στο +0,8% του ΑΕΠ το 2017) και του ισοζυγίου τρεχουσών συναλλαγών (από -15,2% το 2007 στο -0,8% του ΑΕΠ το 2017). Ήταν ακριβώς η ύπαρξη αυτών των ελλειμμάτων που καθιστούσε το υπόδειγμα οικονομικής μεγέθυνσης που ακολουθούσε έως τότε η χώρα εξαιρετικά εύθραυστο (ευάλωτη σε μια πιθανή εξωτερική διαταραχή).

Ιστορικά, η δεκαετία 2007-2017 αποτέλεσε, την 4η φάση της μακροχρόνιας πορείας του πραγματικού μέσου κατά κεφαλήν ΑΕΠ της Ελλάδος τα τελευταία σχεδόν 70 χρόνια. Από τους πολύ υψηλούς ρυθμούς μεγέθυνσης της περιόδου από τα μέσα της δεκαετίας του 1950 μέχρι και τα τέλη της δεκαετίας του 1970 οδηγηθήκαμε στον στασιμοπληθωρισμό της περιόδου 1979-1995. Στη συνέχεια καταγράφηκε σημαντική ανάκαμψη (1995-2007) η όποια ωστόσο αποδείχτηκε εύθραυστη. Ως γνωστόν ακολούθησε η μεγαλύτερη ύφεση της μεταπολεμικής ιστορίας μας.

Καλές οι ιστορικές αναφορές αλλά το θέμα είναι τι κάνουμε από δω και πέρα. Σύμφωνα με την Eurobank, η ελληνική οικονομία εισέρχεται στην 5η φάση της μεταπολεμικής ιστορίας της. Οι κυβερνήσεις θα πρέπει να λειτουργήσουν με γνώμονα τη συνέχιση των μεταρρυθμίσεων, την ενίσχυση των επενδύσεων, το άνοιγμα των αγορών και την ενίσχυση της εξωστρέφειας. Ωστόσο, όπως χαρακτηριστικά αναφέρει το τμήμα μελετών της τράπεζας, «αυτό απαιτεί και την εξάλειψη του φαινομένου του μυωπικού προγραμματισμού σχεδιασμού-στρατηγικών. Δηλαδή στις αποφάσεις που λαμβάνουμε σήμερα θα πρέπει να σταθμίζουμε με υψηλότερη βαρύτητα τις συνέπειες που μπορεί να έχουν για την κοινωνική ευημερία των μελλοντικών γενεών…

Liberal


Οι απόψεις του ιστολογίου μπορεί να μην συμπίπτουν με τα περιεχόμενα του άρθρου

Νεότερη ανάρτηση Παλαιότερη Ανάρτηση