Επιδεινώνεται ο "έμμεσος" πόλεμος Ρωσίας - Τουρκίας

Του Asli Aydintasbas
ECFR.EU

Η κατάρριψη ενός ρωσικού αεροσκάφους από την Τουρκία πριν από λίγες ημέρες, ενέτεινε τον "έμμεσο πόλεμο" μεταξύ Τουρκίας και Ρωσίας στα σύνορα Τουρκίας-Συρίας, πιθανώς επιβραδύνοντας τις τουρκικές προσπάθειες να δημιουργήσει μια ανεπίσημη νεκρή ζώνη σε αυτή την περιοχή.

Η Τουρκία δήλωσε ότι κατέρριψε το ρωσικό Su-24 αφού το αεροπλάνα παραβίασε τον τουρκικό εναέριο χώρο κοντά στην Yayladag, βόρεια της περιοχής Bayirbucak της Συρίας όπου οι υποστηριζόμενες από την Τουρκία ομάδες της αντιπολίτευσης δέχθηκαν ισχυρούς βομβαρδισμούς από τη Ρωσία εδώ και δύο εβδομάδες.

Ελάχιστα γνωστοί εκτός Τουρκίας, οι Τουρκομάνοι μαχητές Bayirbucak της Συρίας, εστιάζουν στην στρατηγική περιοχή νότια της πόλης Yayladag στα σύνορα με την Τουρκία και στα βόεια μέρη της Λατάκια, που παραμένει στρατιωτικός θύλακας και η καρδιά του καθεστώτος του Assad. Η ρωσική προώθηση έναντι των αντάρτικων ομάδων εκεί, αποτέλεσε σύνθημα συσπείρωσης στις φιλοκυβερνητικές εφημερίδες της Τουρκίας, με την ισλαμική Yeni Safak να δημοσιεύεται με τον συγκινητικό τίτλο "Έπεσε το Bayirbucak" στις 21 Νοεμβρίου, υποδηλώνοντας ότι 25.000 Σύριοι Τουρκομάνοι βρίσκονται αντιμέτωποι με "σφαγή" καθώς υποχωρεί η πολιτοφυλακή. Αρκετές τουρκικές εθνικιστικές ομάδες διεξήγαν διαμαρτυρίες έκτοτε και η τουρκική κυβέρνηση κάλεσε τον Ρώσο πρεσβευτή για τα εκφράσει την κριτική της.

Αλλά αυτή η συγκεκριμένη κλιμάκωση, που είχε ως αποτέλεσμα την κατάρριψη του ρωσικού αεροσκάφους, είναι πολύ πιο σημαντική από το πίσω-μπρος σε μια στρατηγική περιοχή μεταξύ των καθεστωτικών δυνάμεων που υποστηρίζονται από τη Ρωσία και των υποστηριζόμενων από την Τουρκία δυνάμεων της αντιπολίτευσης.

Με τα σκληρά λόγια από τον Vladimir Putin, ο οποίος αναφέρθηκε σε "πισώπλατη μαχαιριά" και προειδοποίησε για "σοβαρές συνέπειες", οι σχέσεις της Άγκυρας με τη Μόσχα πιθανώς έχουν μπει σε μια ευμετάβλητη και συγκρουσιακή περίοδο στη Συρία. Ήδη, οι δύο χώρες έχουν βρεθεί σε έναν "έμμεσο πόλεμο", με την Τουρκία να επιδιώκει σφοδρά την αλλαγή καθεστώτος με την υποστήριξη διάφορων ομάδων της αντιπολίτευσης και τη Ρωσία να επιμένει στην στήριξη του Bashar al-Assad.

Αλλά υπάρχει κάτι περισσότερο.

Η ρωσική προώθηση έναντι των Τουρκομάνων της Συρίας αποτελεί επίσης πλήγμα στη νέα στρατηγική τη Τουρκίας για την Συρία, δηλαδή στη δημιουργία μιας "νεκρής ζώνης" στα 98 χιλιόμετρα που εκτείνονται σήμερα κατά μήκος της περιοχής που ελέγχεται από την ISIS.

Για περίπου ένα χρόνο τώρα, Τούρκοι αξιωματούχοι προσπαθούν να πιέσουν την Ουάσιγκτον για να φτιάξει μια ζώνη ασφαλείας που θα μπορούσε να επανδρωθεί από φιλικές ομάδες της αντιπολίτευσης και να προστατεύεται από τις ΗΠΑ και την Τουρκία από αέρος. Ενώ φαινόταν απρόθυμη να δεσμευτεί σε μια επίσημη ζώνη απαγόρευσης πτήσεων ή να παράσχει επίγειες δυνάμεις, τις τελευταίες εβδομάδες η Ουάσιγκτον φαίνεται πρόθυμη να παρέχει κάλυψη από αέρος στις τουρκικές επιχειρήσεις, που διεξάγονται από χερσαίες ομάδες τουρκομάνων της αντιπολίτευσης, εκπαιδευόμενοι από την Τουρκία, για να καθαρίσουν μια ζώνη ελεύθερη από την ISIS.

Την προηγούμενη εβδομάδα, ο Αμερικανός υπουργός εξωτερικών John Kerry, παραδέχθηκε –ίσως κατά λάθος- ότι οι ΗΠΑ "μπήκαν σε μια επιχείρηση με τους Τούρκους" για να σφραγίσουν τα 98 χιλιόμετρα της ελεγχόμενης από την ISIS περιοχής. Έκτοτε, τα τουρκικά μέσα ενημέρωσης έχουν αναφέρει ότι η ISIS έχει υποστεί ισχυρές απώλειες από τις δυνάμεις της αντιπολίτευσης στις αεροπορικές επιχειρήσεις των ΗΠΑ και Τουρκίας, στα σύνορα τριών χωριών.

Τα τουρκικά σχέδια για μια επίσημη ζώνη απαγόρευσης πτήσεων αφορούν στην περιοχή που στριμώχνεται στην Jarablus-Marea μεταξύ δύο θυλάκων ελεγχόμενων από τους Κούρδους (το Afrin στα δυτικά και το Kobani στα ανατολικά), που ελέγχονται από τις δυνάμεις του Κόμματος Δημοκρατικής Ένωσης (PYD) που συνδέονται στενά με το ΡΚΚ και τυγχάνει να είναι η πύλη του Ισλαμικού Κράτους με τον έξω κόσμο.

Ενώ λίγα είναι γνωστά για τις δυνάμεις της αντιπολίτευσης που έχουν εμπλακεί στην δημιουργία της ελεύθερης ζώνης, τα τουρκικά μέσα και αξιωματούχοι παραδέχονται ότι σε μεγάλο βαθμό αποτελούνται από ταξιαρχίες των Τουρκομάνων (με ονόματα όπως Σουλτάνος ΜΟυράτ), που έχουν εκπαιδευτεί από την Άγκυρα. Η τουρκική ιδέα είναι να χαράξει μια περιοχή 30 χλμ και να δημιουργήσει μια ελεύθερη ζώνη για τους πρόσφυγες. Για την Ουάσιγκτον, ο πραγματικός στόχος είναι να εμποδίσει την ISIS. Σε κάθε περίπτωση, η ρωσική προώθηση έναντι των τουρκομάνων, αποδυναμώνει την ικανότητα της Τουρκίας να καταλάβει και να διατηρήσει αυτό το έδαφος.

Είναι δύσκολο να προβλέψουμε τι θα σημαίνει η απειλή του Putin για "σοβαρές συνέπειες" βραχυπρόθεσμα, αλλά το πιθανότερο θέατρο της αντιπαράθεσης θα είναι και πάλι η Συρία.

Ένα ιδιαίτερα επικίνδυνο σημείο θα είναι η προώθηση των κουρδικών δυνάμεων στη Συρία στα δυτικά του Ευφράτη, διασχίζοντας την "κόκκινη γραμμή" που έχει χαράξει η Άγκυρα. Ο νέος κουρδικός θύλακας της Συρίας θεωρείται από την Άγκυρα ως μια απειλή εθνικής ασφάλειας "στο ίδιο επίπεδο με την ISIS), όπως αναφέρεται συχνά από τον Τούρκο πρόεδρο Tayyip ERdogan. Τούρκοι αξιωματούχοι έχουν δημοσίως προειδοποιήσει την PYD να μην διασχίσει την Jarablus, απειλώντας με χτυπήματα εάν οι τουρκικές δυνάμεις το πράξουν τελικά.

Αλλά οι Κούρδοι της Συρίας έχουν και αυτοί ισχυρούς υποστηρικτές. Η PYD απολαμβάνει μια αναπτυσσόμενη στρατιωτική συμμαχία με την Ουάσιγκτον και έχει καλές πολιτικές σχέσεις με την Μόσχα. Μέχρι στιγμής, η ομάδα σταμάτησε πριν από την προώθησή της προς τα δυτικά, εξαιτίας των τουρκικών απειλών και του φόβου ότι μια αντιπαράθεση με την Τουρκία θα έθετε σε κίνδυνο την στρατιωτική υποστήριξη της Ουάσιγκτον.

Τώρα, μετά από την κατάρριψη του Su-24 ωστόσο, η Ρωσία θα αναζητά τρόπους για να απαντήσει στην Τουρκία. Ένας πιθανός τρόπος για την Ρωσία θα ήταν να υποστηρίξει μια συνεχόμενη κουρδική ζώνη που εκτέινεται σε όλη τη νότια πλευρά της Τουρκίας. Αυτό θα έβαζε στην Άγκυρα μια μεγάλη πρόκληση και θα προκαλούσε εντατικοποίηση του έμμεσου πολέμου.

Πηγή Capital


Οι απόψεις του ιστολογίου μπορεί να μην συμπίπτουν με τα περιεχόμενα του άρθρου
 

Νεότερη ανάρτηση Παλαιότερη Ανάρτηση