Άρχισε ο Β’ (οικονομικός) Ψυχρός Πόλεμος

Που οδηγεί η πολιτική «μία σου και μία μου» που εφαρμόζουν τους τελευταίους μήνες η Ρωσία και η Δύση

Οι επιπτώσεις που θα γίνουν ιδιαιτέρως αισθητές στη Μόσχα, όπου τα εισαγόμενα τρόφιμα αναλογούν στο 60%-70% της αγοράς

Με Ρωσία και Δύση τους τελευταίους μήνες να έχουν επιδοθεί σε ένα συνεχές πολιτικο –οικονομικό “tit for tat” (μία σου και μία μου), με επίκεντρο τις εξελίξεις στην Ουκρανία, η πρόσφατη απόφαση του ρώσου προέδρου Βλαντιμίρ Πούτιν για επιβολή εμπάργκο στις εισαγωγές τροφίμων από τις ΗΠΑ, την Ευρωπαϊκή Ένωση και άλλα δυτικά κράτη, σηματοδοτεί μία επικίνδυνη κλιμάκωση στις σχέσεις μεταξύ των δύο πλευρών, με τις επιπτώσεις να γίνονται ιδιαίτερα αισθητές και στους πολίτες τους. Αναβίωση της ψυχροπολεμικής εποχής ή η απαρχή του Γ’ Παγκοσμίου Πολέμου, με οικονομικά μέσα αυτή τη φορά, όπως κάποιοι αναλυτές υποστηρίζουν;

Το βέβαιο είναι ότι κανένα στρατόπεδο δεν δείχνει διατεθειμένο να κάνει πίσω και η παγκόσμια σταθερότητα δεν είναι καθόλου δεδομένη.

Η Ρωσία την περασμένη εβδομάδα ανακοίνωσε την επιβολή εμπάργκο στις εισαγωγές τροφίμων από τις ΗΠΑ, την Ευρωπαϊκή Ένωση και άλλα δυτικά κράτη, ως αντίποινα στο τελευταίο «πακέτο» κυρώσεων που της επιβλήθηκε για τη στάση της στην Ανατολική Ουκρανία.

«Η ρωσική απάντηση είναι μία προσπάθεια να καταστεί σαφές στη Δύση ότι οι πιέσεις που δέχεται δεν θα οδηγήσουν σε παράδοσή της. Το αντίθετο. Ο Πούτιν είναι πρόθυμος να το τραβήξει στην Ουκρανία επειδή από αυτά εξαρτάται η ίδια η πολιτική του αξιοπιστία και επιβίωση στη Ρωσία. Το να πιστεύουμε ότι μία μικρή μείωση του ΑΕΠ θα του αλλάξει γνώμη είναι λάθος, ακόμη και αν μακροπρόθεσμα η οικονομία οδηγήσει στην κατάρρευση ολόκληρου του ρωσικού συστήματος, όπως έχει γίνει και στο παρελθόν», είπε ο Μάθιου Ροτζάνσκι, διευθυντής του Ινστιτούτου Κέναν για Προωθημένες Ρωσικές Σπουδές του Woodrow Wilson Center στην Ουάσιγκτον.

Εκτός από τις απαγορεύσεις στα αγροτικά προϊόντα, η ρωσική κυβέρνηση εξετάζει ακόμη και την απαγόρευση πτήσεων πάνω από τη Σιβηρία δυτικών αερομεταφορέων που κινούνται από και προς την Ασία, κάτι που αν εφαρμοστεί θα εκτοξεύσει στα ύψη το κόστος των αερομεταφορών αλλά και τη διάρκεια των πτήσεων. Όπως ανακοινώθηκε, το Κρεμλίνο εξετάζει επίσης το ενδεχόμενο οι ρωσικοί περιορισμοί να συμπεριλάβουν και τομείς της βιομηχανίας, όπως η αυτοκινητοβιομηχανία και η αεροπορική βιομηχανία.

Οι επιπτώσεις του εμπάργκο αναμένεται να γίνουν ιδιαίτερα αισθητές στις μεγάλες ρωσικές πόλεις και ευρέως στη Μόσχα, όπου τα εισαγόμενα τρόφιμα αναλογούν στο 60%-70% της αγοράς. Προκειμένου να αποφευχθεί ο κίνδυνος για ελλείψεις σε βασικά καταναλωτικά αγαθά, το Κρεμλίνο ανακοίνωσε ότι θα αυξήσει τις εισαγωγές από χώρες της Λατινικής Αμερικής, όπως η Βραζιλία, ο Ισημερινός, η Χιλή και η Αργεντινή.

Ωστόσο, η κεντρική τράπεζα της Ρωσίας αναγνώρισε ότι η απαγόρευση εισαγωγών φθηνών διατροφικών προϊόντων θα καταστήσει πιο δύσκολο τον έλεγχο του πληθωρισμού.

«Οι Ηνωμένες Πολιτείες, εκτός από ορισμένες μεγάλες εταιρείες και κάποιους εξαγωγείς τροφίμων, δεν θα επηρεαστούν σημαντικά από τις πρόσφατες απαγορεύσεις της Ρωσίας, καθώς οι εμπορικές σχέσεις μεταξύ ΗΠΑ και Ρωσίας δεν ήταν πολύ εκτενείς», είπε ο Τζόζεφ Ντρέσεν, συνεργάτης του Ινστιτούτου Κέναν.

«Η Ευρώπη αισθάνεται και θα συνεχίσει να αισθάνεται τα επιπτώσεις αυτών των εξελίξεων πολύ περισσότερο. Αλλά περισσότερο από όλους θα επηρεαστεί η Ρωσία –κυρίως από τις οικονομικές κυρώσεις που αποκόβουν το κρατικό ρωσικό τραπεζικό σύστημα από μακροπρόθεσμες οικονομικές συμφωνίες με τη Δύση. Το εμπάργκο στις εισαγωγές τροφίμων θα αποστερήσει από τον ρωσικό πληθυσμό φτηνά προϊόντα, όπως τα ουκρανικά γαλακτοκομικά προϊόντα και τα πολωνικά μήλα», πρόσθεσε. Και κατέληξε: «Είναι πολύ σημαντικό όλες οι πλευρές, οι ΗΠΑ, η Ε.Ε., η Ρωσία και η Ουκρανία να διαπραγματευτούν με ποιους τρόπους μπορούν να εξέλθουν από αυτή τη δυναμική των αντιποίνων, εφαρμόζοντας πολιτικά βιώσιμες λύσεις. Δεν είναι εύκολο, αν ήταν εύκολο θα το είχαν ήδη καταφέρει. Αλλά είναι σημαντικό να επιτευχθεί κάποια συμφωνία προτού συμβεί κάποιο άλλο περιστατικό, όπως η κατάρριψη της πτήσης ΜΗ17, ή κάποιο πολύνεκρο επεισόδιο στην Ανατολική Ουκρανία οδηγήσει σε θερμή σύγκρουση».

Η στρατιωτική διάσταση δεν έχει αποκλειστεί τελείως

«Η σύγκρουση Δύσης και Ρωσίας πραγματοποιείται σε οικονομικό και πολιτικό επίπεδο, αλλά η στρατιωτική διάσταση δεν έχει αποκλειστεί τελείως», λέει ο Ντμίτρι Τρενίν, διευθυντής της δεξαμενής σκέψης Camegie Center στη Μόσχα.

Κάποιοι αναλυτές μιλούν για την απαρχή του Γ’ Παγκοσμίου Πολέμου με οικονομικά όμως μέσα. Πόση αλήθεια υπάρχει σε αυτό;

«Μπορεί η αναλογία με τον Γ’ Παγκόσμιο Πόλεμο να είναι παρατραβηγμένη, αλλά γινόμαστε μάρτυρες σε μία νέου τύπου σύγκρουση μεταξύ των μεγάλων δυνάμεων, κυρίως μεταξύ των ΗΠΑ και της Ρωσίας. Εμπλέκονται και οι σύμμαχοι των ΗΠΑ, αλλά κατά βάση πρόκειται για μία σύγκρουση μεταξύ της Αμερικής και της Ρωσίας.

Σε αυτή τη σύγκρουση οι ΗΠΑ θέλουν να διατηρήσουν μία τάξη στην οποία είναι ο παγκόσμιος ηγεμόνας. Η Ρωσία, αντίθετα, επιζητεί έναν βαθμό αυτονομίας τόσο σε παγκόσμιο όσο και σε περιφερειακό επίπεδο (Ανατολική Ευρώπη).

Σε αυτή τη σύγκρουση οι μάχες πραγματοποιούνται σε οικονομικό και πολιτικό επίπεδο, αλλά και σε επίπεδο πληροφοριών. Η στρατιωτική διάσταση, ωστόσο, δεν έχει αποκλειστεί εντελώς».

Ο Πούτιν αιφνιδίασε τη Δύση με την απόφασή του να επιβάλει απαγορεύσεις στις εισαγωγές τροφίμων από αυτήν;

«Δεν θα έπρεπε να αποτελέσει έκπληξη για τη Δύση. Η Μόσχα εμφανίστηκε συγκρατημένη μετά τις κυρώσεις πρώτου και δευτέρου επιπέδου που της επιβλήθηκαν. Παρ’ όλα αυτά, δεν θα μπορούσε να μην απαντήσει στις πραγματικά παραλυτικές κυρώσεις τρίτου επιπέδου.

Οι δυτικές κυρώσεις, αν αντιμετωπιστούν έξυπνα, θα ωθήσουν τη Ρωσία να επανεκκινήσει τη βιομηχανία της και να αναζωογονήσει τη γεωργία της. Η απομόνωση της Ρωσίας είναι πραγματικά δύσκολη. Η δεύτερη μεγαλύτερη οικονομία του κόσμου, με πολύ χρήμα να ξοδέψει, η Κίνα, δεν θα συμπράξει με όσους θέλουν να τιμωρήσουν τη Ρωσία. Και υπάρχουν πολλά παράθυρα στις κυρώσεις που της έχουν επιβληθεί. Επιπλέον, η Αργεντινή και η Βραζιλία μπορούν να αντικαταστήσουν τις εισαγωγές του αμερικανικού και ευρωπαϊκού κρέατος».

Πηγή «Το Βήμα της Κυριακής»

Οι απόψεις του ιστολογίου μπορεί να μην συμπίπτουν με τα περιεχόμενα του άρθρου

Νεότερη ανάρτηση Παλαιότερη Ανάρτηση