Ξαναχαράζονται τα σύνορα στη Μέση Ανατολή

Καταλύτης η δράση των… ταλιμπάν της γειτονιάς μας

Του Γιώργου Παυλόπουλου 

Τα ξημερώματα της Παρασκευής (ώρα Ελλάδας), ο Μπάρακ Ομπάμα εξουσιοδότησε τους στρατηγούς του να εξαπολύσουν, εφόσον κριθεί αναγκαίο, «στοχευμένες» αεροπορικές επιδρομές εναντίον των τζιχαντιστών του Ισλαμικού Κράτους (πρώην ISIS), οι οποίοι επελαύνουν στο βόρειο Ιράκ.

Επίσης, έδωσε το «πράσινο φως» στις αμερικανικές υπηρεσίες να εξοπλίσουν τους Κούρδους «πεσμεργκά», τους μόνους που μοιάζουν να διαθέτουν αξιόμαχες δυνάμεις ικανές –θεωρητικά τουλάχιστον- να τους σταματήσουν.

Ανάλογη εντολή για ενίσχυση των Κούρδων έχει δώσει και η κυβέρνηση της Βαγδάτης, η οποία εδώ και αρκετές εβδομάδες έχει στο πλευρό της επίλεκτες μονάδες των Ιρανών Φουρών της Επανάστασης, που έχουν σταλεί εσπευσμένα από την Τεχεράνη μπροστά στην απειλή να αλωθούν από τους Σουνίτες οι ιεροί τόποι των Σιιτών και οι πετρελαιοπηγές του νοτίου Ιράκ.

Την ίδια στιγμή, στη γειτονική Συρία, οι τζιχαντιστές βρίσκουν απέναντί τους τρεις αντιπάλους: τον στρατό του Μπασάρ Αλ Άσαντ, τους αντάρτες του Εθνικού Απελευθερωτικού Στρατού, αλλά και τους Κούρδους της Συρίας, καθώς όλοι αισθάνονται (δικαίως) ότι απειλούνται άμεσα.

Αλλά και στον Λίβανο διεξήχθησαν τις τελευταίες μέρες σκληρές μάχες ανάμεσα σε αυτούς και τις κυβερνητικές δυνάμεις, καθώς δεν δίστασαν να επιτεθούν και να καταλάβουν ολόκληρες πόλεις.

Ακόμη και η φιλο-ιρανική Χεζμπολάχ, η οποία πριν από μερικά χρόνια κατάφερε να ταπεινώσει τον πανίσχυρο ισραηλινό στρατό, βρίσκεται σε ετοιμότητα, προκειμένου να απαντήσει στους τζιχαντιστές, εφόσον χρειαστεί.

Με βάση όλα αυτά, εύλογα προκύπτει το ερώτημα: Ποιοι και πόσο ισχυροί και φανατισμένοι είναι οι άντρες του Αμπου Μπαρκ αλ Μπαγκντάτι, του ηγέτη του Ισλαμικού Κράτους, ο οποίος πρόσφατα αυτοανακηρύχθηκε… χαλίφης των «ελεύθερων περιοχών» του Ιράκ και της Συρίας, ώστε δεν μπορούν να τους κάνουν καλά οι αμερικανοί, οι Κούρδοι, οι Σύροι, οι Λιβανέζοι και οι Σιίτες, οι οποίοι (θεωρητικά) έχουν κοινό στόχο να τους συντρίψουν;

Η απάντηση είναι απλή και σοκάρει. Αυτή την περίοδο, η Μέση Ανατολή είναι μία περιοχή που βρίσκεται σε κατάσταση προχωρημένης αποσύνθεσης, όπου το μεγάλο ψάρι τρώει το μικρό, όπου οι πάντες θεωρούν πως έχουν βρει τη μεγάλη ευκαιρία να εκπληρώσουν τους εθνικούς τους πόθους και να προωθήσουν τις στρατηγικές τους επιδιώξεις, όπου σε μερικά χρόνια –λίγα ή πολλά δεν έχει τόσο μεγάλη σημασία- τα σύνορα θα έχουν επαναχαραχθεί ριζικά.

Πρακτικά, σήμερα όλοι πολεμούν εναντίον όλων και οι όποιες συμμαχίες φαίνεται να συνάπτονται είναι απολύτως ευκαιριακές.

Οι δεν τζιχαντιστές, δεν είναι τίποτε άλλο παρά οι Ταλιμπάν της γειτονιάς μας, οι οποίοι έχουν τη «μήτρα» τους στα πετροδολάρια, τα δώματα των σεΐχηδων και τους μαντρασάδες της Σαουδικής Αραβίας και του Κατάρ ([παρά την μετριοπαθή στάση που τηρούν επισήμως…), ενώ έχουν βρει πολύτιμους συμμάχους στους ταπεινωμένους οπαδούς του Σαντάμ Χουσεΐν, που μετά την αμερικανο-βρετανική εισβολή του 2003 βρέθηκαν από τα σαλόνια της εξουσίας στα τάρταρα των ανηλεών διωγμών από τους νέους κυρίαρχους κι έτσι, τώρα, ζητούν εκδίκηση.

Η ύπαρξη και η δράση τους βολεύει πολλούς, όσο και αν δεν το παραδέχονται. Διότι επιταχύνει τη διάλυση και σπέρνει τον τρόμο, αποτελώντας καταλύτη για τις μεγάλες ανατροπές που συντελούνται στη Μέση Ανατολή.

Άμοιρη Αραβική Άνοιξη, που έμελλε να καταντήσεις…

«Σταυροφόροι» ή θεατές οι Ευρωπαίοι;

Μετά την αποχώρηση των Αγγλο-γάλλων από τη Μέση Ανατολή, ο ρόλος της Ευρώπης στην περιοχή ήταν ουσιαστικά ήσσονος σημασίας. Οι πρόσφατες δραματικές εξελίξεις και οι μεγάλες αλλαγές που εγκυμονούν –στον χάρτη και τις ισορροπίες- τους αναγκάζουν να το ξανασκεφτούν.

Ο διωγμός των χριστιανών από τους τζιχαντιστές στο Ιράκ, έδωσε την ευκαιρία στη Γαλλία να βγει μπροστά και να ζητήσει έκτακτη συνεδρίαση και μέτρα από το Συμβούλιο Ασφαλείας.

Όσο για τη Γερμανία, «πιέζεται» από το Ισραήλ και πολλούς Άραβες να αναλάβει ρόλο κυανόκρανου στη Γάζα, κάτι που η κυβέρνησή της σκέφτεται, παρότι 7 στους 10 Γερμανούς δηλώνουν ότι διαφωνούν.

Τελικά, θέλει και μπορεί η Ευρώπη να μπει ξανά ενεργά στην περιπέτεια του Μεσανατολικού;

Κι αν ναι, με ποιους στόχους και για ποια συμφέροντα;

Κούρδοι: Ο πόθος της ανεξαρτησίας

Η Μουσούλη δεν θεωρούνταν ποτέ μία κατ’ εξοχήν κουρδική πόλη, όπως το Κιρκούκ και, πολύ περισσότερο, η Σουλεϊμανίγιε και το Ερμπίλ, που είναι και η πρωτεύουσα των Κούρδων του Ιράκ. Η κατάληψή της από τους τζιχαντιστές, ωστόσο, τη μετέτρεψε σε προγεφύρωμα στην προσπάθειά τους να προωθηθούν στην «καρδιά» των κουρδικών εδαφών, κάτι που κάνουν από το προηγούμενο Σαββατοκύριακο.

Η ταπεινωτική ήττα που υπέστησαν οι «Πεσμεργκά» από την ξαφνική επέλαση των ενόπλων του Ισλαμικού Κράτους, που τους ανάγκασαν να φύγουν άρον – άρον από πολλές πόλεις και χωριά, η εικόνα της σημαίας του IS που κυμάτιζε σε συνοριακά φυλάκια που επίσης εγκατέλειψαν και οι δεκάδες χιλιάδες Γιαζίντι, που αναζήτησαν καταφύγιο στα βουνά, σήμανε συναγερμό.

Κούρδοι μαχητές από τη Συρία και την Τουρκία άρχισαν να συρρέουν στην περιοχή, ενώ ακόμη και το ΡΚΚ απηύθυνε έκκληση για ενότητα μπροστά στη μεγάλη απειλή.

Στον βαθμό που οι Κούρδοι καταφέρουν να ξεπεράσουν τις μεγάλες διαφωνίες τους (που ενίοτε οδηγούν και σε αδελφοκτονία) θα είναι το πιο σημαντικό τους επίτευγμα. Και θα τους φέρει, όπως ελπίζουν τα περίπου 30 εκατομμύρια των ομοεθνών τους που ζουν διασπαρμένοι στις γύρω χώρες, πολλά βήματα πιο κοντά στην ανακήρυξη ενός ανεξάρτητου κράτους, το οποίο, υπό τις δεδομένες συνθήκες, η Δύση και ειδικά οι ΗΠΑ –αν και έσπευσαν να διαμηνύσουν πως δεν είναι ακόμη ώρα για κάτι τέτοιο- θα είναι εξαιρετικά δύσκολο να μην αναγνωρίσουν.

Προφανώς δε, το σενάριο αυτό έχει σημάνει συναγερμό στην Τουρκία και το Ιράν. Η δε σπουδή του Ερντογάν να τα βρει με τους «δικούς» του Κούρδους και να επιτύχει ειρήνευση με το ΡΚΚ κάθε άλλο παρά τυχαία είναι.

Ισραήλ – Παλαιστίνη: Ο Δαβίδ με τον Γολιάθ

Χιλιάδες κάτοικοι της Λωρίδας της Γάζας άρχισαν να εγκαταλείπουν και πάλι τα σπίτια τους, ενώ στην απέναντι πλευρά ηχούσαν και πάλι οι σειρήνες, καθώς Παλαιστίνιοι και Ισραηλινοί δεν κατάφεραν να συμφωνήσουν στους όρους για παράταση της 72ωρης εκεχειρίας, η οποία εξέπνευσε στις 8 το πρωί της Παρασκευής.

Βεβαίως, η έκπληξη θα ήταν εάν οι δύο πλευρές συμφωνούσαν, καθώς, με ευθύνη και των Αιγυπτίων διαμεσολαβητών, κανένα από τα τρία βασικά αιτήματα των Παλαιστινίων –άρση του αποκλεισμού, απελευθέρωση κρατουμένων και άνοιγμα λιμανιού- δεν είχε γίνει δεκτό.

Πρακτικά, ακόμη και αν τα όπλα τελικώς σιγήσουν (οι διαπραγματεύσεις συνεχίζονταν μέχρι αργά το βράδυ της Παρασκευής) αυτό το μέτωπο δεν θα κλείσει. Το Ισραήλ μπορεί να διεμήνυσε προς κάθε κατεύθυνση ότι τίποτε δεν μπορεί να αλλάξει στη Μέση Ανατολή παρά τη θέλησή του όμως, όπως απάντησε και η πλειοψηφία των πολιτών του σε σχετικές έρευνες, η νέα αιματηρή εισβολή στη Γάζα δεν έφερε ουσιαστικά αποτελέσματα.

Για δε την Χαμάς, την Ισλαμική Τζιχάντ και τις άλλες παλαιστινιακές οργανώσεις που επιμένουν στην αντίσταση, η κατοχή, η καταπίεση και η φτώχεια θα αποτελούν μία ανεξάντλητη δεξαμενή νέων μαχητών για τις μελλοντικές Ιντιφάντα. Η σφαγή των νηπίων -450 σύμφωνα με τον ΟΗΕ, σε σύνολο σχεδόν 1.900 νεκρών- δεν ήταν τυχαία.

ΗΠΑ: Διπλωματία και βόμβες

Όταν το 2003, ο Τζορτζ Μπους έστελνε τα αεροπλανοφόρα και τους στρατιώτες του να ανατρέψουν τον Σαντάμ Χουσεΐν, στο όνομα του «πολέμου κατά της τρομοκρατίας», ο ίδιος και τα «γεράκια» που έκαναν κουμάντο στον Λευκό Οίκο δεν έκρυβαν πως στόχος τους ήταν μία Pax Americana στη Μέση Ανατολή.

Αποδείχθηκε δε πως είχαν… μυωπία όσον αφορά τους δικτάτορες και τις δυνάμει απειλές για τις ΗΠΑ –εξάλλου, το βασικό κριτήριο δεν ήταν ποιος ήταν δημοκράτης και δεν είχε πυρηνικά όπλα, αλλά το γνωστό δόγμα «ή είστε μαζί μας ή εναντίον μας».

Οι καιροί όμως άλλαξαν, με καταλυτικό ρόλο της τρομακτικής οικονομικής κρίσης που χτύπησε τον υπαρκτό καπιταλισμό. Οι αμερικανοί πολίτες και η επόμενη κυβέρνησή τους, με επικεφαλής τον Μπάρακ Ομπάμα, συνειδητοποίησαν πως δεν μπορούσαν να κυριαρχήσουν μόνο ή κυρίως με τη δύναμη των όπλων. Έτσι, αποφάσισαν πως θα ήταν καλύτερο να φτιάξουν ένα πλέγμα αντιθέσεων και συμμαχιών που θα τους διασφαλίζει πως θα έχουν πάντοτε τον τελευταίο και αποφασιστικό λόγο σε μία περιοχή που έχει χαρακτηριστεί «πυριτιδαποθήκη του πλανήτη».

Το νέο σύνθημα, όπως το διατύπωσε ο νυν πρόεδρος στην αρχή της πρώτης θητείας του, ήταν «δημοκράτες όλων των αραβικών χωρών, ενωθείτε», το οποίο και συνέβαλε αποφασιστικά στο ξέσπασμα της Αραβικής Άνοιξης. Ωστόσο, στην πορεία, το παιχνίδι άνοιξε τόσο πολύ που ακόμη και η Ουάσιγκτον κινδυνεύει να… χάσει την μπάλα. Άλλο τα σχέδια επί χάρτου και άλλο η πραγματική ζωή…

Σαουδική Αραβία – Ιράν: Ο μεγάλος ανταγωνισμός

Μόλις έγινε γνωστό ότι οι αντάρτες του Ισλαμικού Κράτους επιχείρησαν να πατήσουν πόδι και στον Λίβανο, το Ριάντ προχώρησε σε δύο κινήσεις: Αφενός, διεμήνυσε πως είναι έτοιμο να δώσει ένα δις. δολάρια για να εξοπλιστεί ο στρατός της χώρας και, αφετέρου, έστειλε πίσω στην Βηρυτό τον πρώην πρωθυπουργό Σαάντ Αλ Χαρέρι, ο οποίος ήταν αυτοεξόριστος μετά την ανατροπή του το 2011, στην οποία είχε πρωταγωνιστήσει η Χεζμπολάχ.

Δεν χωράει αμφιβολία ότι οι τζιχαντιστές πρόσφεραν στους σεΐχηδες την μεγάλη ευκαιρία (τόσο μεγάλη ώστε θα μπορούσαν να την έχουν «δημιουργήσει» και οι ίδιοι…) να επιστρέψουν ως «σωτήρες» σε μία χώρα την οποία ουσιαστικά διαφεντεύει η φιλο-ιρανική οργάνωση.

Την ίδια στιγμή, βεβαίως, οι αγιατολάδες και η ελίτ της Τεχεράνης δεν κάθονται με σταυρωμένα χέρια. Ήδη, όπως έχουμε ήδη αναφέρει, χιλιάδες Φρουροί της Επανάστασης πολεμούν ήδη στο Ιράκ, καθιστώντας έτσι τους δεσμούς του Ιράν με τη Σιιτική πλειοψηφία αυτής της χώρας ακόμη πιο στενούς.

Όσο για τη Χεζμπολάχ, διαδραματίζει καθοριστικό ρόλο στον εμφύλιο της Συρίας, καθώς στην παρουσία των δικών της μαχητών ουσιαστικά οφείλεται η επιβίωση του καθεστώτος Άσαντ. Έτσι, καθίσταται απολύτως σαφές –κάτι που απεύχονταν τόσο το Ισραήλ όσο και οι Σαουδάραβες- πως καμία νέα τάξη πραγμάτων δεν μπορεί να υπάρξει στη Μέση Ανατολή χωρίς το Ιράν.

Σε κάθε περίπτωση, ένα είναι σαφές: Ριάντ και Τεχεράνη δεν θα διστάσουν να διαλύσουν εις τα εξ ων συνετέθησαν τη Συρία, το Ιράκ και όποιον άλλο σταθεί στο δρόμο τους. Χωρίς, φυσικά, να αποκλείεται και ένας πόλεμος μεταξύ τους…

Πηγή εφημ. «Ημερησία»

Οι απόψεις του ιστολογίου μπορεί να μην συμπίπτουν με τα περιεχόμενα του άρθρου

Νεότερη ανάρτηση Παλαιότερη Ανάρτηση