Η νέα Τουρκία του Ερντογάν και η Δύση

Άρθρο του Μπόρις Καλνόκι
Πηγή εφημ. «Welt»

Ο Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν βρίσκεται στο απόγειο της ισχύος του. Στις 28 Αυγούστου θα είναι ο πρώτος πρόεδρος της Τουρκίας που έχει εκλεγεί απευθείας από τον λαό και έχει θητεύσει ήδη περισσότερο από δέκα χρόνια ως πρωθυπουργός.
Έχει αλλάξει την χώρα όσο κανείς άλλος, εκτός από τον ιδρυτή της, τον Μουσταφά Κεμάλ Ατατούρκ.
Οι εορτασμοί θα δείξουν ξεκάθαρα ποια θέση έχει στον κόσμο η Τουρκία του Ερντογάν. Θα παραστούν πολλοί ηγέτες κρατών, αλλά προς το παρόν κανείς από τη Δύση.

Ο αμερικανός πρόεδρος Μπάρακ Ομπάμα είναι προσκεκλημένος, όπως και ο ρώσος πρόεδρος Βλαντιμίρ Πούτιν. Εκείνοι, όμως, που έχει ήδη επιβεβαιώσει ότι θα παραστούν είναι οι ηγέτες κρατών όπως η Σομαλία, το Μπενίν, το Τόγκο, το Τουρκμενιστάν, το Κατάρ και η Λιβύη.
Επίσης, θα εκπροσωπηθούν σε υψηλότατο επίπεδο χώρες των Βαλκανίων και η Ουκρανία.
Σε επίπεδο υπουργών θα εκπροσωπηθεί η Ολλανδία και η Γερμανία.
Πολλή Αφρική, πολλή Μέση Ανατολή, μουσουλμανικός κόσμος, από την Ευρώπη κυρίως τα Βαλκάνια (σε αυτές τις χώρες είναι αρκετά σημαντική η Τουρκία, ώστε να υπάρξει υψηλή εκπροσώπηση στην ορκωμοσία του Ερντογάν).

Η Τουρκία έχει μετατραπεί σε σημαντικό οικονομικό εταίρο στην Αφρική και στα Βαλκάνια, και η πολιτική της επιρροή είναι μεγάλη στον μουσουλμανικό κόσμο.
Η Ευρώπη είναι απούσα. Ήταν στο χέρι του Ερντογάν να καταστήσει τη χώρα του συμπαθή και αναγνωρίσιμη στην Ευρώπη, όπως έπραξε στην Ανατολ. Αυτό έμοιαζε άλλωστε λογικό, καθώς η Τουρκία έγινε υποψήφια προς ένταξη πριν από δέκα χρόνια/

Αλλά δεν ακολούθησε αυτόν τον δρόμο. Ο Ερντογάν κέρδισε θαυμασμό στην Ανατολή, μιλώντας εχθρικά για την Ευρώπη και τις ΗΠΑ. Σχεδόν κάθε βδομάδα λέει στον λαό του από τηλεοράσεως ότι η Ευρώπη και οι ΗΠΑ επιδιώκουν την καταστροφή της Τουρκίας και ότι είναι οι χειρότεροι εχθροί της χώρας (μαζί και εξαιτίας του Ισραήλ φυσικά).

Τώρα παρουσιάζεται μία νέα ευκαιρία για τον Ερντογάν και την Τουρκία. Η εξουσία του, που το τελευταίο διάστημα φαινόταν να απειλείται από μαζικές διαδηλώσεις και κατηγορίες για διαφθορά, εδραιώθηκε χάρη στη νίκη του στις εκλογές και στο κυνήγι μαγισσών που εξαπέλυσε με συνέπεια εναντίον των αντιπάλων του. Ίσως έπρεπε να μιλά τόσο άσχημα για τους Εβραίους και τους Δυτικούς, προκειμένου να κρατήσει κοντά του τον λαό. Τώρα δεν το έχει πλέον ανάγκη. Ως πρόεδρος της χώρας θα μπορούσε να ανοίξει ένα νέο κεφάλαιο, με τον ίδιο σε ρόλο πιο υπερκομματικό και ήπιο.

Ο νέος πρωθυπουργός, Αχμέτ Νταβούτογλου, ονειρεύεται μεν μία Τουρκία που θα είναι «κέντρο εξουσίας», αλλά είναι πιο διπλωματικός από τον Ερντογάν και θέλει να προωθήσει τη διαδικασία ένταξης. Φυσικά, από μία «θέση ισχύος» για την Τουρκία. Θέλει να κάνει την Τουρκία τόσο ισχυρή, ώστε η Ευρώπη να μην τολμήσει να της αρνηθεί την ένταξη, από φόβο!

Η καταστροφική «Αραβική Άνοιξη» έδειξε την περιορισμένη δυναμική του τουρκικού «ανοίγματος προς την Ανατολή». Η νέα απειλή του Ισλαμικού Κράτους θα έπρεπε να είναι αρκετή απόδειξη στον Ερντογάν ότι δεν πρέπει να στηρίζεται σε εξτρεμιστικά στοιχεία.
Τον Οκτώβριο θα δημοσιευθεί η νέα έκθεση προόδου από την Ε.Ε. Η Άγκυρα δεν πρέπει να επιτρέψει να είναι καταδικαστική, για να αφήσει το περιθώριο για μία νέα αρχή με την Ευρώπη.

Όμως, ούτε ο Ερντογάν ούτε ο Νταβούτογλου δημιούργησαν την εντύπωση πως η ευρωπαϊκή πολιτική αποτελεί προτεραιότητα γι αυτούς ή ότι θέλουν να χαράξουν νέα πορεία. Μάλλον φαίνεται ότι η «νέα Τουρκία» του Ερντογάν δεν θα ενδιαφερθεί πολύ για την Ευρώπη. Περισσότερο θα θέλει καλές σχέσεις με τις ΗΠΑ, όχι στη βάση των κοινών αξιών, αλλά των κοινών συμφερόντων.

Η άνοδος του Νταβούτογλου στην πρωθυπουργία είναι από μόνη της κακό σημάδι. Στη διάρκεια της θητείας του ως ΥΠΕΞ, συντελέστηκε η μεγαλύτερη απομάκρυνση της Τουρκίας από τη Δύση, η ρήξη με το Ισραήλ, η τυχοδιωκτική πολιτική της στήριξης ακραίων ισλαμικών δυνάμεων στη Μέση Ανατολή, αντί να υπάρξουν ρεαλισμός και προσοχή.
Αν ο Ερντογάν ήθελε να στείλει το μήνυμα «επιστροφή στην Ευρώπη» θα έβαζε αντί τον Νταβούτογλου κάποιον σαν τον Αλί Μπαμπατζάν. Εάν επιλέξει να τοποθετήσει στην κυβέρνηση και τον Γιγκίτ Μπουλούτ, που ζητά τη διακοπή της ενταξιακής διαδικασίας, η Τουρκία θα έχει μία πολιτική που θα διαμορφώνεται από την άποψη ότι υπάρχουν παντού εχθροί και θα θέλει να καταστήσει τη χώρα θεμέλιο σε μία νέα, αντιδυτική τάξη πραγμάτων.

Πηγή «Έθνος»



Οι απόψεις του ιστολογίου μπορεί να μην συμπίπτουν με τα περιεχόμενα του άρθρου

Νεότερη ανάρτηση Παλαιότερη Ανάρτηση