Ασύμμετρες απειλές, ένας σύγχρονος τρόπος πολέμου

Ο όρος «Ασύμμετρη απειλή» είναι σύγχρονος στρατιωτικός όρος που καθιερώθηκε κυρίως από στρατιωτικούς αναλυτές πολεμικών επιχειρήσεων μόλις στις δύο τελευταίες δεκαετίες.
Ο όρος αυτός περιέχεται στα σενάρια νατοϊκών και εθνικών ασκήσεων καθώς και σε περιορισμένες κατά τόπους δραστηριότητες αμυντικής ανάπτυξης. Σήμερα λαμβάνεται σοβαρά υπόψη σε ανάπτυξη ειδικών μέτρων ασφαλείας.
Ο καθηγητής Κων. Γρίβας αναφέρει πως σε πολύ γενικές γραμμές, μπορούμε να πούμε ότι ως ασύμμετρη εννοούμε την απειλή αυτή η οποία δεν αποσκοπεί να συντρίψει τις άμυνες του στόχου της με περίσσεια ισχύος, αλλά να τις υπερκεράσει και να κτυπήσει στα αδύνατά του σημεία. Δηλαδή μια μεθοδολογία προσβολής ενός στόχου που σκοπεύει στις «αχίλλειες πτέρνες» του.

Υπό μία έννοια, λοιπόν, ασύμμετρη απειλή είναι αυτή που προσαρμόζει την ισχύ της στις αδυναμίες του στόχου της. Ένα άλλο στοιχείο για τις απειλές αυτής της κατηγορίας αποτελεί το ότι είναι απροσδόκητες και απρόσμενες. Δεν τις περιμένουμε και κατά συνέπειαν δεν έχουμε προβλέψει άμυνες για αυτές. Ίσως ο πληρέστερος ορισμός που μπορούμε να δώσουμε για τις ασύμμετρες απειλές, είναι ότι με τον όρο αυτό εννοούμε οπλικά συστήματα, τακτικές, στρατηγικές, εγκληματική δραστηριότητα κλπ., που απειλούν κάποιον στόχο (ο οποίος επίσης μπορεί να είναι ένα όχημα, ένα πλοίο, ένας ολόκληρος στρατός, μια κοινωνία. ένας πολιτισμός, ή οτιδήποτε άλλο) με τέτοιον τρόπο που ο στόχος δεν είναι προετοιμασμένος να αντιμετωπίσει.

Για τις ασύμμετρες απειλές (asymmetric threats) και τον ασύμμετρο πόλεμο (asymmetric warfare) δεν υπάρχουν απόλυτα συμφωνημένοι ορισμοί διεθνώς και τούτο προκειμένου οι σχεδιασμοί να προλαμβάνουν πιθανές δράσεις και μέσα.Γενικά, ασύμμετρος θεωρείται ο πόλεμος που διενεργείται από οργανωμένες μη-συμβατικές ομάδες, βασίζεται στην αναίρεση των κανόνων του δικαίου και του δικαίου του πολέμου, ενώ χρησιμοποιεί κυρίως χαμηλού σχετικά κόστους όπλα και επιχειρησιακή δράση που προκαλεί όμως, δυσανάλογα, μεγάλου (ασύμμετρου) κόστους αποτελέσματα στον υπέρτερο αντίπαλο, τόσο σε ανθρώπινες ζωές και υλικό όσο και σε ψυχολογικό και κοινωνικό κόστος. Κύριος σκοπός του είναι η εξασθένιση/κάμψη της αποφασιστικότητας και της αποτελεσματικής χρήσης των συντελεστών ισχύος του υπέρτερου αντιπάλου.

Στις ασύμμετρες απειλές/συγκρούσεις συγκαταλέγονται ακόμη και οι επιθέσεις ανταρτών, τρομοκρατικών ομάδων ή άλλων οργανωμένων οντοτήτων που ενστερνίζονται τα ανωτέρω, και μπορεί να χρησιμοποιούν από συμβατικά ή αυτοσχέδια όπλα μέχρι όπλα μαζικής καταστροφής WMD (Weapons of Mass Destruction), πχ μικρά πυρηνικά (mini πυρηνικές βόμβες πλουτωνίου), ραδιολογικά (π.χ. dirty bombs), χημικά και βιολογικά όπλα. Ιστορικά, τέτοιες μεθόδους ακολούθησαν ασθενέστερες δυνάμεις εναντίον πολύ ισχυρότερων αντιπάλων (κυβερνήσεων κρατών ή πολυεθνικών οντοτήτων, πχ συλλογικών οργανισμών άμυνας και ασφάλειας).

Οι μορφές που μπορούν να πάρουν οι ασύμμετρες απειλές είναι οι εξής:

-τρομοκρατία
-ανταρτοπόλεμος
-διεθνές οργανωμένο έγκλημα
-λαθρομετανάστευση

Με άλλα λόγια μια απειλή που δεν αντιμετωπίζεται με συμβατικές στρατιωτικές δυνάμεις και μπορεί να πραγματοποιηθεί από μικρές ομάδες ατόμων οι οποίες επίσης δεν θα χρησιμοποιήσουν συμβατικά μέσα. Δεν απαιτείται οι ομάδες αυτές να έχουν πολιτικά ή εθνικά κίνητρα. Μπορεί να έχουν οικονομικά ή προσωπικά κίνητρα. Δεν γνωρίζουμε πως, πότε και με ποια μέσα θα επιτεθούν. Για την αντιμετώπιση ασύμμετρων απειλών, έχει αναπτυχθεί ένας ολόκληρος κλάδος ασφαλείας το λεγόμενο homeland security.

Μέσα που χρησιμοποιούνται:

-συμβατικά όπλα
-όπλα μαζικής καταστροφής
-αυτοσχέδια όπλα
-τεχνολογίες πληροφορικής και επικοινωνιών

Για την αντιμετώπιση των ασύμμετρων απειλών απαιτείται η θεσμική και οργανωτική ενίσχυση των μηχανισμών ασφάλειας και αντιμετώπισης εκτάκτων καταστάσεων. Καθώς οι ασύμμετρες απειλές ενέχουν το στοιχείο του αιφνιδιασμού καθίσταται αναγκαία η ανάπτυξη ενός αποτελεσματικού συστήματος πληροφοριών που θα μπορέσει να προειδοποιήσει έγκαιρα για τον οποιονδήποτε κίνδυνο και να μειώσει τις πιθανές καταστροφικές συνέπειες. Γι΄ αυτό απαιτείται η βελτίωση των ικανοτήτων των υπηρεσιών πληροφοριών.

Οι εξελίξεις στο επίπεδο των ασύμμετρων απειλών οδηγούν τις ένοπλες δυνάμεις των κρατών να αλλάξουν μορφή, προκειμένου να αντεπεξέλθουν στις επιχειρησιακές απαιτήσεις των ασύμμετρων συγκρούσεων και ταυτόχρονα να διατηρήσουν τον κύριο ρόλο τους.

Πηγή Geopolitcs & Daily News

Οι απόψεις του ιστολογίου μπορεί να μην συμπίπτουν με τα περιεχόμενα του άρθρου

Νεότερη ανάρτηση Παλαιότερη Ανάρτηση