Ο Σπύρος ο καφετζής και το Σκοπιανό

Tου Aλεξη Παπαχελα

Δεν νομίζω να πάσχω από (πολιτικώς ορθό) αντιαμερικανισμό. Κάθε άλλο, θεωρώ πως ο αντιαμερικανισμός είναι μια μεγάλη παθογένεια της μεταπολίτευσης, αλλά και ένα εύκολο βάλσαμο για να ξεχνάμε τα δικά μας τραγικά λάθη. Από την άλλη δεν μπορώ παρά να γελάω ή να εξοργίζομαι όταν βλέπω τον τριτοκοσμικό τρόπο με τον οποίο αντιμετωπίζουν Αμερικανούς αξιωματούχους τα ελληνικά ΜΜΕ ή και οι πολιτικοί μας. Βλέπω στα δελτία ειδήσεων ρεπορτάζ για βαρυσήμαντες δηλώσεις Μπράιζα και σκέφτομαι το αντίστοιχο ρεπορτάζ στο CBS με τίτλο βαρυσήμαντες δηλώσεις Αγαθοκλή... Ο κ. Μπράιζα είναι ένας νέος, φιλόδοξος και συμπαθέστατος αξιωματούχος, αλλά στην πράξη ομόλογος του γ.γ. του δικού μας υπουργείου. Γιατί πρέπει κάποιος να περιμένει πως θα μπορέσει, μαζί με τον κ. Φριντ ή την κ. Νόουλαντ, να «βάλει μυαλό» στα Σκόπια;

Είναι προφανές πως το θέμα των Σκοπίων το χειρίζεται μια παρέα μεσαίων η χαμηλόβαθμων Αμερικανών αξιωματούχων. Και αυτό είναι λάθος. Συνομιλητής μας θα έπρεπε να είναι ο Πρόεδρος και το επιτελείο του στον Λευκό Οίκο ή η υπουργός Εξωτερικών κ. Ράις. Δεν ξέρω πώς μπορούσε να γίνει αυτό, με προσωπικές δημόσιες σχέσεις που υποτίθεται ότι υπήρχαν, με παρασκηνιακά κανάλια ή με κάποιον ισχυρό Ελληνοαμερικανό που θα σήκωνε το τηλέφωνο και θα μιλούσε με τον Μπους. Πάντως αν περιμένουμε από την ομάδα Φριντ, Μπράιζα και Νόουλαντ να μας φέρουν μια καλή λύση στο θέμα της ονομασίας, θα απογοητευθούμε και πάλι όπως με την τελευταία πρόταση Νίμιτς. Από τις πρόσφατες δηλώσεις Φριντ είναι άλλωστε προφανές πως υπάρχει πλέον μία όχι και τόσο κρυφή ατζέντα «εκδίκησης» της Αθήνας.

Το βέτο και κυρίως το ανακοινωθέν του Βουκουρεστίου ήταν μια σημαντική επιτυχία του πρωθυπουργού και βεβαίως της υπουργού Εξωτερικών. Τώρα αρχίζουν όμως τα δύσκολα. Αν η Αθήνα ξαναμπλέξει στην παραμεσολάβηση σε επίπεδο βοηθών υφυπουργών, θα χάσει. Κάποιοι θα ισχυρισθούν πως παλαιότερα Ελληνες πρωθυπουργοί διαπραγματεύονταν με τον Χόλμπρουκ ή τον Τζορτζ Μπολ. Σωστά, μόνο που ο Χόλμπρουκ ήταν Χόλμπρουκ και σήκωνε το τηλέφωνο για να μιλήσει με τον Κλίντον. Και για να μην ξεχνάμε, ακόμη και τον πολύ Χόλμπρουκ ο σημερινός Πρόεδρος της Δημοκρατίας ως υπουργός Εξωτερικών τον πέταξε έξω από τη σουίτα του στο ξενοδοχείο UN PLAZA όταν άρχισε να απειλεί.

Ολοι, και κυρίως οι πολιτικοί μας, κρινόμεθα εκ του αποτελέσματος. Αν και όταν βρεθεί καλή λύση στο Σκοπιανό, όλα αυτά θα αποτελούν ιστορικές υποσημειώσεις. Ελπίζω όμως πως η Αθήνα θα διαλέξει να διαπραγματευθεί το θέμα των Σκοπίων εκεί που πρέπει, με τους «πραγματικούς παίκτες» που μπορούν να της φέρουν αποτέλεσμα. Αλλιώς κάποιος αξιωματούχος της θα την πατήσει μια μέρα, όπως ο μακαρίτης γ.γ. του υπουργείου Εξωτερικών Γιάννης Τζούνης. Ηταν μια μέρα απορροφημένος στο γραφείο του και είχε ζητήσει να μην τον ενοχλήσει κανείς, όταν ξαφνικά άκουσε ένα ηχηρό ΜΟΡΝΙΝΓΚ. Δεν ήταν Αμερικανός αξιωματούχος που μπήκε για διάβημα, αλλά ο θρυλικός Σπύρος, ο καφετζής του υπουργείου...