Το Σισύφειο Άγος της Λιβύης

Απόφοιτοι της στρατιωτικής ακαδημίας της Λιβύης πιστοί στην αναγνωρισμένη από τον ΟΗΕ κυβέρνηση παρελαύμουν έπειτα από την ολοκλήρωση εκπαίδευσης από τουρκικές στρατιωτικές δυνάμεις στην Τρίπολη. 21 Νοεμβρίου 2020

Η Ρωσία με την Τουρκία επιδιώκουν αναθεώρηση γεωπολιτικού ισοζυγίου στο μεταπολεμικό status quo έναντι του Τελ Αβίβ-Ουάσινγκτον και των Βρυξελλών

Μετά από πέντε ημέρες συνομιλιών στην Τανγκιέρη του Μαρόκου (30.11.2020) οι αντιμαχόμενες πλευρές στον λιβυκό εμφύλιο κατέληξαν σε κείμενο συμπερασμάτων βάσει του οποίου συμφωνούν στην προοπτική συμφιλίωσης ως προϋπόθεση και θεμέλιο για την λήξη του εμφυλίου και την αποκατάσταση της πολιτικής ομαλότητας στην χώρα με την οποία η Ελλάδα έχει παραδοσιακά άριστες σχέσεις σε όλα τα επίπεδα. Η εν λόγω συνάντηση και το θετικό περιεχόμενό της αποτελούν θετική εξέλιξη για τα πολιτικά πράγματα της Λιβύης. Ωστόσο ο δρόμος της συμφιλίωσης και της ειρήνης αναμένεται να είναι στενός και μακρύς.

Κατά το πρόσφατο παρελθόν έχουν προηγηθεί κι άλλες συναντήσει κατά τις οποίες εκφράστηκε εν λόγω πεποίθηση, αν και σε πιο γενικό και πρώιμο στάδιο. Το Μαρόκο, ως οικοδέσποινα, έχει διαδραματίσει τον δικό του ρόλο προς αυτή την κατεύθυνση. Ωστόσο πέραν των αντιμαχόμενων πλευρών και του Μαρόκου είναι οι μεγάλες δυνάμεις σε παγκόσμιο και περιφερειακό επίπεδο που καθορίζουν εν πολλοίς τις εξελίξεις αφού αυτές επηρεάζουν το επίπεδο εξοπλισμού και χρηματοδότησης των αντιμαχομένων στη Λιβύη. Το κλίμα στις σχέσεις των μεγάλων αυτών δυνάμεων δεν έχει ακόμη ωριμάσει ώστε να επιτευχθεί συμφωνία άμεσα στη Λιβύη. Υπάρχει όμως η διάθεση μεταξύ αυτών των δυνάμεων για ωρίμαση των συνθηκών στη βορειοαφρικανική χώρα σε σχέση πάντοτε με το ευρύτερο γεωπολιτικό παιγνίδι της Αν. Μεσογείου και της Ευρασίας όπου έχουν εντάξει διαπραγματευτικά το ζήτημα της Λιβύη με τις επίσης ιδιάζουσες προεκτάσεις του στην σαχάρεια Αφρική.

Η Ρωσία με την Τουρκία επιδιώκουν αναθεώρηση γεωπολιτικού ισοζυγίου στο μεταπολεμικό statusquo έναντι του Τελ Αβίβ-Ουάσινγκτον και των Βρυξελλών που προσπαθούν να αποτρέψουν μια τέτοια αλλαγή. Στην κονίστρα της παγκόσμιας διπλωματίας ο λιβυκός εμφύλιος είναι μέρος των σημαντικών γεωπολιτικών θεμάτων που Δύση κι Ανατολή συνυπολογίζουν και διαπραγματεύονται. Ουσιαστικά, όπως κι ο εμφύλιος της Συρίας, ο λιβυκός εμφύλιος είναι ουσιαστικά προέκταση και παρεπόμενο του Παλαιστινιακού Ζητήματος. Ο δυνάμεις φυλαρχικού χαρακτήρα του πολιτικού Ισλάμ που επενεργούν στη Λιβύη συνυπάρχουν με δυνάμεις της εκκοσμίκευσης, κυρίως στρατοκρατικού χαρακτήρα.

Οι ΗΠΑ κι η Ρωσία βρίσκονται σε διαπραγματεύσεις για να δημιουργηθεί μια νέα ισορροπία δυνάμεων στην Αν. Μεσόγειο, βάση της ασφάλειας της οποίας είναι το Παλαιστινιακό Ζήτημα. Η προοπτική της συνέχισης της υφιστάμενης εύθραυστης ισορροπίας κι ανακωχής ως μεταβατικού σταδίου μέχρι την δημιουργία εκείνων των προϋποθέσεων είναι θετική εξέλιξη και συμβάλλει προς την σταθερότητα της Λιβύης. Η διασύνδεση όμως του Λιβυκού Εμφυλίου με τα άλλα μείζονα θέατρα ανταγωνισμού των μεγάλων δυνάμεων στο γεωπολιτικό παιχνίδι της Ευρασίας δημιουργεί στις τάξεις της ηγεσίας στην Τρίπολη και την Βεγγάζη την συγκρατημένη εκείνη αισιοδοξία ότι το μαρτύριο του εμφυλίου θα τελειώσει σύντομα. Βασική όμως προϋπόθεση για μια τέτοια εξέλιξη είναι το ανεπτυγμένο αίσθημα ευθύνης και πατριωτισμού που απαιτείται και πράγματι έχουν επιδείξει κι οι δύο πλευρές πρόσφατα. Είναι αυτό το αίσθημα που δίνει την ελπίδα στους αντιμαχόμενους ότι θα μπορέσουν εκείνοι κι όχι οι έξωθεν παράγοντες που θα ορίσουν το μέλλον της Λιβύης. Μόνο τότε θα πάψει το Σισύφειο Άγος για τον λιβυκό λαό.

Δρ. Ευάγγελος Βενέτης
Ισλαμολόγος, ειδικός σε θέματα Ισλάμ και Μέσης Ανατολής, πολιτικός αναλυτής σε ελληνικά κέντρα έρευνας και αρθρογράφος σε ΜΜΕ
HuffingtonPost  

Νεότερη ανάρτηση Παλαιότερη Ανάρτηση