Περί της σοβούσας ελληνοτουρκικής κρίσης και άλλων δεινών

Η συγκυρία δημιουργεί περιφερειακές συγκλίσεις, ως προς την αποτροπή του τουρκικού ηγεμονισμού, τις οποίες οφείλουμε να εκμεταλλευτούμε στο έπακρο

Η εξελισσόμενη διελκυστίνδα μεταξύ Ελλάδας και Τουρκίας στην ανατολική Μεσόγειο ξεκίνησε νωρίτερα του αναμενομένου. Μετά τη σύναψη του τουρκολιβυκού μνημονίου και σύμφωνα με τις αρχικές τουρκικές δηλώσεις, τα ερευνητικά σκάφη της γείτονος θα αναλάμβαναν δράση μετά το θέρος. Η πρόσφατη τουρκική Navtex επιτάχυνε τη διαδικασία. Η ελληνική και κυπριακή δημοκρατία φαίνεται πως εξέρχονται από τον στρατηγικό λήθαργο, στον οποίο είχαν αυτοϋποβληθεί τις τελευταίες δεκαετίες και προσαρμόζονται στα διεθνοπολιτκά δεδομένα του χώρου και της χρονικής συγκυρίας.

Διαφαίνεται πως η ελληνική κυβέρνηση ακολουθεί και στην συγκεκριμένη περίπτωση την επιλογή του Έβρου. Τότε απετράπη η τουρκική προσπάθεια να κατακλύσουν χιλιάδες πρόσφυγες και μετανάστες την χώρα με σκοπό την μετάβασή τους και σε άλλα κράτη της ΕΕ, αξιώνοντας την παραβίαση της ελληνικής κυριαρχίας όσον αφορά τον έλεγχο των συνόρων. Στην τωρινή περίσταση η Ελλάδα διαμήνυσε προς κάθε κατεύθυνση πως θα εμποδίσει τα τουρκικά σκάφη να διεξάγουν έρευνες εντός της ελληνικής υφαλοκρηπίδας, κινητοποιώντας τις Ένοπλες Δυνάμεις. Για όσους/ες αποφαίνονται πρόωρα για την υπέρβαση της δυνάμει ελληνοτουρκικής κρίσης, απόρροια μάλιστα γερμανικών διαμεσολαβήσεων, ας μην βιάζονται˙ η Navtex λήγει στις 2 Αυγούστου, ο τουρκικός στόλος είναι ανεπτυγμένος στην περιοχή και το τουρκικό ερευνητικό σκάφος βρίσκεται αρόδο ανοιχτά της Αττάλειας.


Σχετικά με την περιβόητη πλέον γερμανική μεσολάβηση ας αναλογιστούμε, τόσο τους λόγους ενεργοποίησής της όσο και τα διδάγματα που δύναται να αντλήσουμε ως πυξίδα για το μέλλον. Διαφαίνεται ότι σταδιακά εγκαταλείπουμε τον γεωπολιτικό παρασιτισμό της προηγούμενης περιόδου, ο οποίος εκ των πραγμάτων οδηγούσε σε διεθνοπολιτική επαιτεία, δηλαδή κάποιοι άλλοι να αποτρέψουν ανθ’ ημών την Τουρκία.

Όσον αφορά λοιπόν τον τουρκικό αναθεωρητισμό, διαπιστώνουμε πως τα ευρωπαϊκά αντανακλαστικά λειτουργούν καλύτερα και αμεσότερα όταν πρωτίστως ενεργούμε εμείς για την ανάσχεσή του. Αν η ευρωπαϊκή αλληλεγγύη ήταν αυθυπόστατη, τότε πολύ απλά θα είχε ενεργοποιηθεί και στην περίπτωση παραβίασης της κυπριακής κυριαρχίας, όταν τουρκικά σκάφη πραγματοποίησαν έρευνες εντός της οριοθετημένης και αδειοδοτημενής κυπριακής ΑΟΖ. Στην τωρινή περίσταση και εν αντιθέσει με την ευρωπαϊκή απροθυμία για την κυπριακή περίπτωση, η βούληση της Άγκυρας να ερευνήσει στην μη οριοθετημένη ελληνική υφαλοκρηπίδα προκάλεσε την ευρωπαϊκή αντίδραση, λόγω του ότι υπήρξε ελληνική απόφαση να παρεμποδιστούν οι παράνομες τουρκικές ενέργειες και με στρατιωτικά μέσα.

Διαπιστώνουμε λοιπόν πως όταν υπάρχει βούληση και ικανότητα αποτροπής ενεργοποιείται και ο ευρωπαϊκός παράγων ευκολότερα. Μάλλον στην ίδια διαπίστωση κατέληξε και ο Κύπριος Πρόεδρος δηλώνοντας πως: η στρατηγική κατευνασμού προς την Τουρκία απέτυχε. Με μεγάλο ενδιαφέρον αναμένεται η τοποθέτηση επί του θέματος των εγχώριων θιασωτών του κατευνασμού και της στηλίτευσης των αποτρεπτικών στρατηγικών, ως μη προσηκουσών και δυνατών για την Ελλάδα, αλλά και την Κύπρο. Η γερμανική παρέμβαση εκτός του θεσμικού της ρόλου, το Βερολίνο ασκεί το τρέχον εξάμηνο την Προεδρία της ΕΕ, ενδεχομένως να στοχεύει και στην αποσόβηση μίας ενεργούς γαλλικής εμπλοκής, η οποία θα έχει οδυνηρές συνέπειες για την Τουρκία. Μετά το γνωστό περιστατικό ανοιχτά της Λιβύης, μεταξύ ενός γαλλικού και τουρκικών πολεμικών πλοίων, ο Γάλλος Πρόεδρος αποσαφήνισε προς κάθε κατεύθυνση ότι δεν θα γίνουν ανεκτές στο μέλλον παρόμοιες ενέργειες. Η Γερμανία δεν επιθυμεί στρατιωτική κλιμάκωση ανάμεσα στην Αθήνα και την Άγκυρα, διότι πέραν του προφανούς -διατήρηση της περιφερειακής σταθερότητας- υστερεί καταφανώς στον συγκεκριμένο τομέα, ιδιαίτερα έναντι τη Γαλλίας.

Η πιθανότητα μίας νέας ελληνοτουρκικής κρίσης είναι υπαρκτή. Ο Τούρκος Πρόεδρος αρκετές φορές έχει αναδιπλωθεί στο παρελθόν, αλλά ποτέ δεν έχει εγκαταλείψει έναν διακηρυγμένο στόχο της εξωτερικής του πολιτικής. Επομένως, ακόμη κι αν μέχρι τις 2 Αυγούστου δεν οδηγηθούμε σε κλιμάκωση, είναι βέβαιο πως η Τουρκία θα επανακάμψει στο ορατό μέλλον. Η ενεργότερη γαλλική εμπλοκή στα τεκταινόμενα της ανατολικής Μεσογείου, με σκοπό το έλεγχο του τουρκικού ηγεμονισμού, αλλάζει τα δεδομένα και προσφέρει σημαντικές δυνατότητες σε Ελλάδα και Κύπρο. Μάλλον το Παρίσι συμμερίζεται (sic) τον ελληνικό «μαξιμαλισμό». Υπό αυτές τις συνθήκες, Αθήνα και Λευκωσία οφείλουν να καθορίσουν τις θαλάσσιες ζώνες τους όσο το δυνατόν συντομότερα, διότι κάθε περαιτέρω καθυστέρηση είναι επιζήμια.

Σχετικά με την εξελισσόμενη ελληνοτουρκική αντιπαράθεση, το κριτήριο της επιτυχούς ή μη εξέλιξής της για την Ελλάδα, θα εξαρτηθεί κατά πόσο η Τουρκία θα επιχειρήσει και τελικά κατορθώσει να πραγματοποιήσει έρευνες ή όχι, στην περιοχή που καθόρισε με την παράνομη Navtex. Σε κάθε περίπτωση η πορεία των ελληνοτουρκικών σχέσεων θα συνεχίσει να είναι ταραχώδης. Η συγκυρία δημιουργεί περιφερειακές συγκλίσεις, ως προς την αποτροπή του τουρκικού ηγεμονισμού, τις οποίες οφείλουμε να εκμεταλλευτούμε στο έπακρο, ξεπερνώντας τις ψευδαισθήσεις και τις αλυσιτελείς πρακτικές της προηγούμενης περιόδου.

Δρ. Χρήστος Ζιώγας
Διδάσκων Διεθνείς Σχέσεις στο Τμήμα Μεσογειακών Σπουδών του Παν/μιου Αιγαίου και εντεταλμένος Λέκτορας στη Στρατιωτική Σχολή Ευελπίδων
HuffingtonPost


Οι απόψεις του ιστολογίου μπορεί να μην συμπίπτουν με τα περιεχόμενα του άρθρου

Νεότερη ανάρτηση Παλαιότερη Ανάρτηση