Η εξέγερση στις ΗΠΑ και το «αδιέξοδο του Σπάρτακου»

Στο πολιτικό μανιφέστο της “Τι θέλει ο Σπάρτακος;”, το οποίο έγραψε τον Νοέμβρη του 1918, λίγο πριν την εξέγερση της Γερμανίας τον Ιανουάριο του 1919, η Ρόζα Λούξεμπουργκ αναφέρεται στο ιστορικό επεισόδιο του Σπάρτακου για να καταδείξει ότι κάθε εξέγερση που στερείται πολιτική δομή είναι καταδικασμένη σε αποτυχία. Οι απελεύθεροι σκλάβοι του Σπάρτακου έφτασαν μέχρι τις πύλες της Ρώμης αλλά δεν την κατέλαβαν γιατί -εκτός από την καταστροφή της- δεν είχαν καμμία εναλλακτική παράσταση για τον κόσμο ώστε να υποκαταστήσουν την πολιτεία της Ρώμης με μια πολιτεία ελεύθερων ανθρώπων, όπου δεν θα υπήρχαν πια σκλάβοι. Είναι γνωστό ότι οι σύντροφοι του Σπάρτακου δεν εξεγέρθηκαν για να καταργηθεί η σκλαβιά αλλά για να μην είναι οι ίδιοι σκλάβοι – σκλάβωναν άλλωστε τους Ρωμαίους πολίτες που αιχμαλώτιζαν και τους έβαζαν να μονομαχούν μεταξύ τους. Η απουσία μιας άλλης (μεταφυσικής) παράστασης του κόσμου είχε κάνει τους οργισμένους Σπαρτακιστές να διαιωνίζουν τον φαύλο κύκλο της αδικίας που είχαν υποστεί ανταποδίδοντας τα ίδια στο πρόσωπο των πρώην αφεντών τους.

Στο βιβλίο της “Το Βυζάντιο όπως το είδαν οι Άραβες“, η Βυζαντινολόγος-Αραβολόγος Νάντια Μαρία Ελ Σέϊχ, αναφέρει σε ποια αιτία οι αραβικές πηγές αποδίδουν την εύκολη κατάκτηση της βυζαντινής επαρχίας της Συρίας από τους Μουσουλμάνους. Σύμφωνα με τις αραβικές πηγές οι Βυζαντινοί άρχοντες και διοικητές – αν και ήταν χριστιανοί – συμπεριφέρονταν βάναυσα και πολύ άδικα στους ομόθρησκους Σύριους βυζαντινούς υπηκόους. Η Ελ Σέϊχ αναφέρει την ιστορία ενός Σύριου βοσκού του οποίου ο Βυζαντινός διοικητής κατάσχεσε τα πρόβατα για να τα μοιράσει στους συντρόφους του. Ο ιδιοκτήτης έστειλε στον διοικητή τη γυναίκα και την κόρη του για να εκλιπαρήσουν δικαιοσύνη με αποτέλεσμα να βιασθούν από τους στρατιώτες και ο γιος του να σκοτωθεί όταν προσπάθησε να παρέμβει. Σύμφωνα με τις αραβικές πηγές η κατάκτηση των Ανατολικών Επαρχιών του Βυζαντίου οφείλονταν στο γεγονός ότι “οι Άραβες πορεύονταν με τις εντολές του Θεού ενώ οι Βυζαντινοί ήταν άδικοι προς τους ομόθρησκούς τους και αναιδείς προς τον Θεό”.


Πολλοί ίσως βλέπουν στην εξέγερση που ακολούθησε τη δολοφονία του Τζορτζ Φλόιντ τη δικαίωση των επαναστατικών τους προσδοκιών. Λίγο όμως έχουν καταλάβει ότι η μαζική οργή και η βία μεγάλης κλίμακας αποτελεί πλέον οργανικό τμήμα της νεωτερικότητας και όχι την άρνησή της – πόσο μάλλον την απόπειρα υιοθέτησης μιας προοδευτικής πολιτικής δομής στη θέση του προϋπάρχοντος κόσμου.

Ασφαλώς, οι εξεγερμένοι της Αμερικής έχουν κάθε λόγο να οργίζονται για την καταπίεση που υφίστανται οι μειονότητες και τα χαμηλά στρώματα, όπως ακριβώς οι σκλάβοι του Σπάρτακου είχαν κάθε λόγο να επιδιώκουν την ελευθερία από τις αλυσίδες τους.

Αντί όμως στον άδικο μηχανισμό της κρατικής καταστολής του σύγχρονου μετανεωτερικού κράτους αντιπαραθέσουν μια εναλλακτική πρόταση για μια άλλη, πιο δίκαιη, προοδευτική πολιτική δομή, οι εξεγερμένοι της Αμερικής, όπως όλοι οι εξεγερμένοι των τελευταίων δεκαετιών, επικεντρώνονται στο αντικείμενο της οργής τους αποδίδοντάς του στα ίσα τη βία που τους έχει καταχωρηθεί. Βία στη βία λοιπόν και οφθαλμός αντί οφθαλμού μέχρι να γίνουμε όλοι στραβοί και αόμματοι.

Το λάθος της επαναστατικής θεωρίας είναι η πίστη ότι η εξέγερση προκαλεί πολιτική δομή και συνείδηση. Όμως στην πραγματικότητα έχει αποδειχθεί το αντίθετο. Η μεταφυσική πίστη σε ένα εναλλακτικό τρόπο ζωής προαπαιτείται προκειμένου μια εξέγερση καταφέρει να αποκαταστήσει τη δικαιοσύνη.

Χωρίς τους δικούς τους “Άραβες” να κομίζουν μια εναλλακτική πρόταση ηθικής ζωής απέναντι στην μετανεωτερικότητα του Αμερικανικού Κράτους, οι εξεγερμένοι Αμερικανοί είναι καταδικασμένοι να γίνουν το πιόνι των πολιτικών ανταγωνισμών των υφιστάμενων κέντρων εξουσίας.

Στην καλύτερη περίπτωση αυτό σημαίνει η δολοφονία του Τζορτζ Φλόιντ να κεφαλαιοποιηθεί από τους Δημοκρατικούς και να σημάνει την πτώση του Τράμπ. Στην πιο σκοτεινή να κάνει ακόμα ισχυρότερες τις φονταμενταλιστικές κοινότητες (χριστιανικές και μουσουλμανικές) της Αμερικής, καθώς απ’ ότι φαίνεται μια άλλη εναλλακτική ιδεοεικόνα του μετανεωτερικού κράτους και τρόπου ζωής -ο οποίος παράγει τη βία και την καταστολή- δεν υπάρχει στον ορίζοντα…

Αθανάσιος Γεωργιλάς


Οι απόψεις του ιστολογίου μπορεί να μην συμπίπτουν με τα περιεχόμενα του άρθρου

Νεότερη ανάρτηση Παλαιότερη Ανάρτηση