Συμπόνια και προπαγάνδα

Διαβάζοντας τις δηλώσεις του Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν στην κοινοβουλευτική ομάδα του κόμματός του στην Αγκυρα, την Τετάρτη, με τις οποίες θύμιζε στον «Ελληνα» ότι «ίσως έρθει μια μέρα που θα βρεθεί εκείνος στη θέση να αναζητήσει συμπόνια», αναρωτήθηκα εάν περνούσε από το μυαλό του το γεγονός ότι πάνω από 10.000 Τούρκοι έχουν ζητήσει άσυλο στην Ελλάδα τα τελευταία χρόνια. Παλιότερα, κάθε φορά που πίεζε για την επιστροφή των οκτώ στρατιωτικών που κατηγορούνται για συμμετοχή στο αποτυχημένο πραξικόπημα του 2016, σκεφτόμουν ότι ίσως θα έρθει και η μέρα που ο ίδιος θα ζητεί την προστασία την οποία στερεί από τους συμπατριώτες του. Είναι άχαρο να ασχολείται κανείς συνεχώς με έναν άνθρωπο που διακατέχεται από παραλήρημα μεγαλείου, αλλά η αλαζονεία του Τούρκου προέδρου απαιτεί απάντηση.

Η Ελλάδα δεν είναι Τουρκία. Και όσο ο Ερντογάν συνεχίζει να στερεί δικαιώματα από τους συμπολίτες του, να υπονομεύει τους θεσμούς, να μετατρέπει τη χώρα σε τσιφλίκι του, τόσο θα διευρύνεται η διαφορά μεταξύ των δύο χωρών. Οσο η Τουρκία επιχειρεί να αποσταθεροποιήσει τους γείτονές της και την περιοχή, τόσο οφείλει να απομονωθεί από τη διεθνή κοινότητα. Μόνο τους τελευταίους μήνες, η Αγκυρα εισέβαλε στη βόρεια Συρία για να εκτοπίσει τους Κούρδους· συνέχισε να αμφισβητεί κυριαρχικά δικαιώματα της Κυπριακής Δημοκρατίας και της Ελλάδας· ανάγκασε την κυβέρνηση-ανδρείκελο στην Τρίπολη να συνάψει συμφωνία για τις ΑΟΖ τους, σαν να μην υπάρχει η Ελλάδα· εισέβαλε στην περιοχή Ιντλίμπ της Συρίας· προκάλεσε κρίση με την Ελλάδα, στέλνοντας χιλιάδες μετανάστες και πρόσφυγες προς τα σύνορα. Ο Ερντογάν έχει ανάγκη από αλυσίδα κρίσεων, για να αναγκάζει τους πολίτες και τα κόμματα της αντιπολίτευσης να τον στηρίζουν, να τον φοβούνται, να αγνοούν τις αποτυχίες του στην οικονομία και στην εξωτερική πολιτική, καθώς και τον αυξανόμενο αριθμό νεκρών Τούρκων στρατιωτών. Χωρίς κρίσεις, θα κληθεί να λογοδοτήσει για την ξέφρενη πορεία της χώρας.


Ενδεικτικό της έλλειψης επιχειρημάτων του Ερντογάν είναι η πρωτόγονη προπαγάνδα του. Στην ακρισία μεγάλου μέρους της διεθνούς γνώμης βασίζονται οι υποκριτικές καταγγελίες περί έλλειψης συμπόνιας των Ελλήνων, καθώς και η αδυναμία του Ερντογάν να βρεθεί στον ίδιο χώρο με τον Ελληνα πρωθυπουργό επειδή «οι Ελληνες έχουν σκοτώσει τουλάχιστον πέντε άτομα στα σύνορα, με βάση όσα ξέρω έως τώρα». Δεν αναφέρεται στο γεγονός ότι τα σύνορα της Τουρκίας είναι κλειστά σε Σύρους πρόσφυγες, με πολλούς να σκοτώνονται από Τούρκους φρουρούς (βλ. π.χ. Human Rights Watch, 3/2/2018). Στο ίδιο πνεύμα, κατηγορεί την Ελλάδα ότι παραβιάζει τη σύμβαση της Γενεύης με την αναστολή για ένα μήνα αιτήσεων ασύλου όσων μπαίνουν παρανόμως στη χώρα, ενώ η Τουρκία δεν παρέχει άσυλο σε όσους προέρχονται από χώρες εκτός Ευρώπης.

Η ένταση της τουρκικής προπαγάνδας είναι εντυπωσιακή, από τις δηλώσεις του Ερντογάν και κορυφαίων υπουργών έως τις στρατιές των «τρολ» στα κοινωνικά δίκτυα. Βλέποντας αυτό τον μηχανισμό να αναπτύσσεται, γνωρίζοντας ότι ο Ερντογάν ελέγχει σχεδόν το σύνολο του τουρκικού Τύπου, πρέπει να τρέφουμε ακόμη μεγαλύτερο θαυμασμό για όσους ασχολούνται με ανεξάρτητα μέσα ενημέρωσης, για όσους αντιστέκονται στην αντιδημοκρατική λαίλαπα. Είναι γενναίοι αλλά αδύναμοι εναντίον ενός αυταρχικού και αδίστακτου καθεστώτος. Γι’ αυτό ο Ερντογάν έχει μάθει να ψεύδεται, να σπιλώνει, χωρίς να φοβάται αντίλογο. Εμείς, εκτός Τουρκίας, μπορούμε να επιβεβαιώσουμε ή να διαψεύσουμε την προπαγάνδα – και πάλι βλέπουμε πόσο δύσκολο είναι αυτό. Εντός Τουρκίας, πώς αντιστέκεται κανείς; Πώς αποκαλύπτει την αλήθεια, πώς την υπηρετεί, όταν πολίτες φυλακίζονται και για το σύνθημα «Οχι στον πόλεμο»; Χρέος της Ελλάδας δεν είναι μόνο να αντιστέκεται στις τουρκικές επιθέσεις χωρίς να υπονομεύει το δικό της κράτος δικαίου (ώστε να στερήσει την προπαγάνδα απ’ οποιαδήποτε δικαίωση).

Πρέπει, κάθε μέρα, να αποδεικνύει τα ψέματα, τα σφάλματα, τις αδυναμίες του Ερντογάν και του καθεστώτος του. Αυτή θα είναι πράξη συμπόνιας –που τόσο απασχολεί τον Ερντογάν– και αλληλεγγύης προς τον τουρκικό λαό.

Νίκος Κωνσταντάρας
Καθημερινή


Οι απόψεις του ιστολογίου μπορεί να μην συμπίπτουν με τα περιεχόμενα του άρθρου

Νεότερη ανάρτηση Παλαιότερη Ανάρτηση