Υπάρχουν σύννεφα στον ορίζοντα

Εδώ και αρκετούς μήνες, η γειτονική Τουρκία καταβάλλει πραγματικά μεγάλες προσπάθειες για να εμφανιστεί διεθνώς, ως η κυρίαρχη υπερδύναμη στην ευρύτερη περιοχή της Ανατολικής Μεσογείου. Είτε αγοράζοντας ρωσικά αμυντικά συστήματα (S-400) και αγνοώντας "περήφανα" τις δεσμεύσεις της προς ΗΠΑ και Δύση, είτε περιφρονώντας το διεθνές status quo με τις γεωτρήσεις στην Κυπριακή ΑΟΖ, είτε εισβάλοντας στη Βόρειο Συρία.

Όλες οι ενέργειές της, αφενός πραγματοποιούνται με σταθερή "πρόοδο" (κάθε φορά το πάει κι ένα "βήμα" παραπέρα ο πάλαι ποτέ κουμπάρος) αφετέρου, όπως όλα τα "νταηλίκια", δημιουργούν μεγάλο κίνδυνο για να συμβούν "ατυχήματα". Είτε πρόκειται για θερμά επεισόδια, είτε για γεγονότα κάποιας μεγαλύτερης κλίμακας.

Οι ειδικοί διατείνονται ότι η κατάσταση βρίσκεται πολύ μακριά από αυτού του τύπου συμβάντα, αλλά η ιστορία έχει δείξει πως η διαχρονική τακτική της Τουρκίας είναι να οδηγεί τα πράγματα σε όσο το δυνατόν μεγαλύτερη όξυνση μπορεί. Επιδιώκει πάντα να εξαντλήσει τα περιθώρια και να φέρει την κατάσταση στα άκρα.

Το γεγονός πως δεν το έχει προσπαθήσει ακόμη (όχι πραγματικά, τουλάχιστον) οφείλεται σε τρεις κυρίως λόγους:


Α. Παρά τη δηλωμένη θέση της γείτονος πως επιδιώκει να αναδειχθεί σε ηγέτιδα της περιοχής, ο πραγματικός της στόχος αφορά τα κοιτάσματα υδρογονανθράκων στο Αιγαίο και νοτιότερα. Επιδιώκει να δημιουργήσει μια κατάσταση που θα οδηγήσει σε κάποιας μορφής "μοιρασιά" με την Ελλάδα, για αυτά τα κοιτάσματα. Όταν όμως ανάμεσα σε δύο "εταίρους" χυθεί αίμα, η οποιαδήποτε μελλοντική συνεργασία γίνεται εξαιρετικά δυσκολότερη.

Ιδανικά η Τουρκία θα ήθελε ν’ αποκτήσει επικυρίαρχο ρόλο, αλλά ξέρει πολύ καλά πως μια σημαντική αλλαγή στο γεωπολιτικό status, δεν θα επιτραπεί ποτέ από τους παγκόσμιους παίκτες. Τουλάχιστον όχι τώρα ή στ’ ορατό μέλλον.

Β. Υπάρχουν εντονότατες αναφορές πως οι οικογένειες Τραμπ και Ερντογάν έχουν μεγάλα κοινά οικονομικά συμφέροντα στην τουρκική επικράτεια. Αν και ουσιαστικές αποδείξεις δεν υπάρχουν, οι πληροφορίες οργιάζουν και η θετικότατη στάση του Αμερικανού προέδρου απέναντι στις θρασύτατες κινήσεις του Τούρκου ομολόγου του, κάθε άλλο παρά διαψεύδει αυτή την οπτική.

Και ως γνωστόν, η αναταραχή και ο πόλεμος αποτελούν το χειρότερο δυνατό περιβάλλον γι’ αποδοτικές business...

Γ. Μπορεί ο Donald Trump να διάκειται εξαιρετικά φιλικά προς τον Recep Tayyip Erdogan, αλλά το αμερικανικό κατεστημένο που χαράσσει την εξωτερική πολιτική της Υπερδύναμης μέσα από το υπουργείο Εξωτερικών και το Πεντάγωνο, δεν αλλάζει τη στρατηγική του ανάλογα με το ποιος κατοικεί στον Λευκό Οίκο. Οι δικλείδες ασφαλείας της Αμερικανικής Δημοκρατίας παρέχουν αυτήν την δυνατότητα. Και το State Department έχει επιλέξει στρατηγική και θέσεις για την περιοχή μας, εδώ και πάρα πολύ καιρό. Έχοντας ταυτόχρονα ξεκαθαρίσει τι θα συμβεί στην περίπτωση που θα δημιουργηθούν στο Αιγαίο εντάσεις μεγαλύτερες ενός αποδεκτού επιπέδου...

Για να το πούμε διαφορετικά, εάν η Τουρκία είχε ελπίδες να κερδίσει κάτι αξιοσημείωτο από ένα θερμό επεισόδιο ή κάποιο παρεμφερές σκηνικό, θα το είχε ήδη προκαλέσει. Επομένως είναι προφανές πως οι συνθήκες δεν ευνοούν τη δημιουργία τέτοιων περιστατικών.

Οι συνθήκες όμως, μπορούν να μεταβληθούν. Στη δε συγκεκριμένη περίπτωση, μπορούν να μεταβληθούν εύκολα. Η κακή (επιεικώς) κατάσταση της Τουρκικής οικονομίας, μια (οποιαδήποτε) αναποδιά σε κάποια από τις βλακώδεις κινήσεις της Τουρκικής πολιτικής του "τσαμπουκά" (π.χ. μια απόρριψη της παράνομης "ΑΟΖ Τουρκίας-Λιβύης από τον ΟΗΕ) ή κάποιο άλλο δυσμενές συμβάν, εύκολα μπορούν να προκαλέσουν αλλαγή των ισορροπιών στο εσωτερικό της γείτονος. Εάν η αλλαγή είναι μεγάλη ή βάζει σε κίνδυνο την κυριαρχία του Σουλτάνου στην χώρα, η διέξοδος θα είναι μία και μόνη...

Φυσικά, δεν πρόκειται για κάποιον αναπόφευκτο ή μη διαχειρίσιμο κίνδυνο. Ίσα-ίσα. Μόνο όμως υπό τον όρο, πως οι φύλακες έχουν γνώση και είναι σ’ εγρήγορση. Διαφορετικά, οι συνέπειες μπορεί να δραματικές και η κατάληξη ανεξέλεγκτη!
Ας ευχόμαστε λοιπόν όλοι, να γνωρίζουν και ν’ αγρυπνούν οι φύλακες…

Πέτρος Λάζος
Capital


Οι απόψεις του ιστολογίου μπορεί να μην συμπίπτουν με τα περιεχόμενα του άρθρου

Νεότερη ανάρτηση Παλαιότερη Ανάρτηση