Οι ασιατικές φιλοδοξίες του Ερντογάν

Του Κώστα Ράπτη

Η Τουρκία και το Πακιστάν είναι δύο μεγάλες μη αραβικές χώρες του ισλαμικού κόσμου. Είναι επίσης τα τελευταία χρόνια δύο "κράτη-μπαλαντέρ" (swing states), τα οποία από στενότατοι σύμμαχοι των ΗΠΑ παλαιότερα (συνιδρυτικά μέλη του Συμφώνου της Βαγδάτης ήδη το 1955, με την Τουρκία και μέλος του ΝΑΤΟ από το 1952) έχουν περάσει σε μία πιο περίπλοκη σχέση, που διακρίνεται από μεγαλύτερη καχυποψία, αλλά και μεγαλύτερη δεκτικότητα στο δέλεαρ της ευρασιατικής ολοκλήρωσης, όπως την απεργάζονται η Ρωσία και η Κίνα.

Η Μαλαισία, πάλι, είναι μια μουσουλμανική (αλλά και με ισχυρή κινεζική μειονότητα) χώρα της Άπω Ανατολής, που αναπτύσσεται δυναμικά, αλλά και προβάλλει έντονη διάθεση να διατηρήσει την αυτονομία της και την ισότιμη σχέση με τους οικονομικούς και πολιτικούς εταίρους της.

Ο ηγέτης της, Μαχαθίρ Μοχάμαντ υπήρξε ο μόνος στην περιοχή, ο οποίος αψήφησε τις υποδείξεις του ΔΝΤ κατά την ασιατική κρίση του 1998, ενώ υπήρξε και δριμύς επικριτής της εξωτερικής πολιτικής του Τζορτζ Μπους τζούνιορ, χωρίς πάντως να διαρρήξει τις σχέσεις του με τις ΗΠΑ.

Καταγγελλόμενος διεθνώς ως αυταρχικός, υπήρξε πάντως πρωταγωνιστής ενός από τα πιο θεαματικά comeback, καθώς επέστρεψε πέρσι στην εξουσία, σε ηλικία 93 ετών.

Δεν είναι τυχαίο, που και αυτός βρίσκει κοινό βηματισμό με τον Ταγίπ Ερντογάν και τον φιλόδοξο και νέο στην εξουσία πρωθυπουργό του Πακιστάν, Ιμράν Χαν.


Η τριμερής συνεργασία Τουρκίας-Μαλαισίας-Πακιστάν έχει παρελθόν και, ως φαίνεται, και μέλλον. Εξ ου και μετά την συνάντηση των τριών υπουργών Εξωτερικών στις 30 Μαΐου στο περιθώριο της 14ης Συνόδου του Οργανισμού Ισλαμικής Συνεργασίας στη Τζέντα, η σχέση αναβαθμίστηκε σημειολογικά με την τριμερή συνάντηση κορυφής που συγκλήθηκε την Πέμπτη στο περιθώριο της 74ης Γενικής Συνέλευσης του ΟΗΕ στη Νέα Υόρκη.

Συγκολλητική ύλη της συνεργασίας αυτής αποτελεί σε μεγάλο βαθμό η "soft power", καθώς Τουρκία, Μαλαισία και Πακιστάν κατεξοχήν επενδύουν στην ισλαμική ταυτότητά τους και διεκδικούν τον ρόλο συνηγόρου των ομοδόξων τους ανά τον κόσμο.

Διόλου τυχαία, ανάμεσα στα τόσα δυνατά πεδία συνεργασίας, πρωτεύουσα θέση κατέλαβε στην συνάντηση Ερντογάν-Μαχαθίρ-Χαν η συγκρότηση "πρωτοβουλίας κατά της ισλαμοφοβίας", με την δρομολόγηση της ίδρυσης σχετικού αγγλόφωνου τηλεοπτικού δικτύου.

"Στρεβλές αναπαραστάσεις που συσπειρώνουν ανθρώπους ενάντια στο Ισλάμ θα πρέπει να διορθωθούν. Το ζήτημα της βλασφημίας [η ποινικοποίηση της οποίας στο Πακιστάν καταγγέλλεται διεθνώς ως εργαλείο διωγμού των μειονοτήτων] θα πρέπει να εξεταστεί στα κατάλληλα συμφραζόμενα. Τηλεοπτικές σειρές και κινηματογραφικές ταινίες θα πρέπει να παραχθούν σχετικά με την ιστορία των Μουσουλμάνων ώστε να εκπαιδευτεί και να ενημερωθεί ο λαός μας και ο κόσμος. Οι Μουσουλμάνοι θα πρέπει να έχουν διακριτή μιντιακή παρουσία" δήλωσε χαρακτηριστικά ο Ιμράν Χαν.

Ο Ερντογάν, από την πλευρά του, έδωσε ούτως ειπείν τα διαπιστευτήριά του με την αγόρευσή του στη Γενική Συνέλευση των Ηνωμένων Εθνών, όπου στηλίτευσε (προς μεγάλη ικανοποίηση, αναμφίβολα, των Πακιστανών ακροατών του) την πολιτική της Ινδίας έναντι των Μουσουλμάνων του Κασμίρ.

Το "μοντέλο" φαντάζει ήδη εξαγώγιμο: αναβαθμισμένος αυτόνομος διεθνής ρόλος, συνεργασίες από τον πλανητικό Νότο προς τον Νότο χωρίς παρεμβολή δυνάμεων του Βορρά, οικονομία της αγοράς, κοινοβουλευτισμός, αλλά και διαρκής επίκληση (ιδίως απέναντι στους "ισλαμόφοβους" ανταγωνιστές), του "ιστορικού μεγαλείου", των "πολιτιστικών ιδιαιτεροτήτων" των μουσουλμανικών λαών και των ιδιαίτερων "αξιών" τους, που δεν φαίνεται να προβλέπουν πολλά για τις θεσμικές δικλείδες ασφαλείας και τα δικαιώματα των μειοψηφιών.

Capital


Οι απόψεις του ιστολογίου μπορεί να μην συμπίπτουν με τα περιεχόμενα του άρθρου

Νεότερη ανάρτηση Παλαιότερη Ανάρτηση