Η Απόρρητη Έκθεση του Πενταγώνου για τις σχέσεις ΗΠΑ-Τουρκίας

Της Αντωνίας Δήμου

Στις 26 Νοεμβρίου 2018 παραδόθηκε στο Κογκρέσο η απόρρητη έκθεση που συνέταξε το Πεντάγωνο για την Τουρκία. Η έκθεση με αντικείμενο την αποτίμηση των σχέσεων ΗΠΑ-Τουρκίας αποτέλεσε επιταγή του Νόμου για τον Αμυντικό Προϋπολογισμό Οικονομικού Έτους 2019 (FY19 NDAA).

Στόχος να αποφασίσει το Κογκρέσο επί τη βάση της έκθεσης την αποβολή ή μη της Τουρκίας από το πρόγραμμα συμπαραγωγής και απόκτησης των μαχητικών αεροσκαφών πέμπτης γενιάς F-35 Joint Strike Fighter (JSF).

Σημειωτέον δε ότι μέχρι τη σύνταξη και αποτίμηση της έκθεσης από τις αρμόδιες επιτροπές της αμερικανικής Βουλής και της Γερουσίας, ο Νόμος για τον Αμυντικό Προϋπολογισμό Οικονομικού Έτους 2019 απαγορεύει στον υπουργό Άμυνας να προβεί σε οιαδήποτε ενέργεια πώλησης ή παράδοσης οπλικών συστημάτων στην Τουρκία που υπόκεινται στον έλεγχο του Κογκρέσου σύμφωνα με το άρθρο 36 του νόμου περί ελέγχου των εξαγωγών όπλων (22 U.S.C. 2778).


H απόρρητη έκθεση συνοδεύεται από μη διαβαθμισμένη περίληψη που εξέδωσε το γραφείο προδημοσίευσης και επανεξέτασης θεμάτων ασφάλειας (Office of Prepublication and Security Review) του αμερικανικού Πενταγώνου.

Η έκθεση κρούει των κώδωνα του κινδύνου ως προς το μέλλον των αμερικανο-τουρκικών σχέσεων, παρότι γίνεται ειδική αναφορά στη μοναδικότητα της γεωστρατηγικής θέσης που κατέχει η Τουρκία ως το νοτιοανατολικότερο άκρο της Βορειοατλαντικής Συμμαχίας (ΝΑΤΟ) καθώς και στην αξία της ως νατοϊκή χώρα που κατέχει τον δεύτερο μεγαλύτερο στρατό και με δέσμευση να πραγματώσει την νατοϊκή υποχρέωση για επένδυση του 2% του ΑΕΠ της στις αμυντικές δαπάνες.

Ειδικότερα, σύμφωνα με τη μη διαβαθμισμένη περίληψη, η έκθεση προβαίνει σε αποτίμηση του αναπόφευκτα αρνητικού αντίκτυπου που δύναται να επιφέρει η αγορά του ρωσικού αντιπυραυλικού συστήματος S-400 τόσο στις διμερείς σχέσεις όσο και στον ρόλο της Τουρκίας στο ΝΑΤΟ.

Το αμερικανικό Πεντάγωνο προτεραιοποιεί τις αρνητικές επιπτώσεις στις αμερικανο-τουρκικές σχέσεις κρούοντας τον κώδωνα του κινδύνου ως προς την επιβολή κυρώσεων σε βάρος της Τουρκίας κατ’εφαρμογή της ενότητας (Section) 231 του Νόμου για την ανάσχεση της ρωσικής επιρροής στην Ευρώπη και την Ευρασία γνωστού ως CAATSA (Countering America’s Adversaries through Sanctions Act).

O Nόμος CAATSA επιτάσσει ρητά τον τερματισμό όλων των αμερικανικών πωλήσεων όπλων και την επιβολή κυρώσεων σε οποιαδήποτε χώρα -εν δυνάμει στην Τουρκία- που συνεργάζεται με απαγορευμένες ρωσικές εταιρείες, συμπεριλαμβανομένης της ρωσικής κρατικής αεροπορικής εταιρείας MKB “Fakel” που παράγει τους S-400.

Επίσης, η έκθεση επισημαίνει το ενδεχόμενο αποβολής της Τουρκίας από το πρόγραμμα συμπαραγωγής και απόκτησης των μαχητικών F-35 JSF, καθώς και τον κίνδυνο ακύρωσης της διμερούς αμυντικής βιομηχανικής συνεργασίας.

Η μείωση της διαλειτουργικότητας του ΝΑΤΟ προσμετράται από την έκθεση στις αρνητικές επιπτώσεις που δύναται να επιφέρει η αγορά από την Τουρκία του ρωσικού αντιπυραυλικού συστήματος S-400.

Και τούτο διότι το σύστημα S-400 δεν είναι συμβατό με τις νατοϊκές και αμερικανικές υποδομές που βρίσκονται επί τουρκικού εδάφους και ως εκ τούτου θα πρέπει να λειτουργήσει σε αυτόνομη βάση.

Συν τοις άλλοις, οι ΗΠΑ έχουν θέσει ως απαγορευτική κόκκινη γραμμή την πιθανότητα ανταλλαγής διαβαθμισμένων πληροφοριών μεταξύ Τουρκίας και Ρωσίας σχετικά με τον τρόπο που το σύστημα αντιπυραυλικής άμυνας S-400 λειτουργεί έναντι των μαχητικών αεροσκαφών πέμπτης γενιάς F-35 JSF.

Και τούτο διότι η εν λόγω κίνηση εκ μέρους της Άγκυρας εκτιμάται ότι θα βοηθήσει τη Μόσχα να αναπτύξει την έρευνα για την αντιμετώπιση μαχητικών αεροσκαφών stealth καταστρατηγώντας με αυτό τον τρόπο την αμερικανική αεροπορική υπεροχή.

Η έκθεση αναλύοντας την πιθανότητα επιβολής αμερικανικών κυρώσεων σε βάρος της Τουρκίας επιβεβαιώνει ότι αυτή θα οδηγήσει με μαθηματική ακρίβεια όχι μόνο στην αποβολή από το πρόγραμμα συμπαραγωγής και απόκτησης των F-35 JSF αλλά κυρίως στην απώλεια της δυνατότητας απόκτησης από την Άγκυρα του αντιπυραυλικού συστήματος Patriot, των ελικοπτέρων CH-47F Chinook και UH-60 Black Hawk καθώς και των μαχητικών αεροσκαφών τέταρτης γενιάς F-16 Fighting Falcon (Μαχόμενο Γεράκι).

Είναι αξιοσημείωτο ότι η μη διαβαθμισμένη περίληψη της απόρρητης έκθεσης του αμερικανικού Πενταγώνου προβάλλει ως βέβαιη την πρόθεση επαναξιολόγησης της Τουρκίας ως ενός εκ των 8 χωρών που συμμετέχουν ήδη από το 2002 στο πρόγραμμα συμπαραγωγής των F-35 JSF στην περίπτωση που συνεχιστούν οι τουρκικές διαδικασίες για την αγορά του ρωσικού συστήματος S-400.

Η επαναξιολόγηση και πιθανή αποβολή της Τουρκίας από το πρόγραμμα F-35 JSF έχει αποφασιστεί να προχωρήσει από το αμερικανικό Πεντάγωνο παρότι όπως επισημαίνεται χαρακτηριστικά, η Τουρκία υπήρξε σημαντικός εταίρος στο πρόγραμμα συμπαραγωγής έχοντας επενδύσει περισσότερο από 1,25 δισεκατομμύρια δολάρια.

Σημειωτέον δε ότι έχει υπογραφεί Μνημόνιο Κατανόησης (Memorandum of Understanding) για την εμπέδωση της Τουρκίας ως χώρας-ελεγκτή σε εθνικό επίπεδο της τελικής συναρμολόγησης και ελέγχου μηχανικών συστημάτων των F-35 JSF και ως υπεύθυνη σε περιφερειακό επίπεδο για τη συντήρηση, γενική επισκευή και αναβάθμιση των μαχητικών αεροσκαφών πέμπτης γενιάς.

Όπως εμφαίνεται στη μη διαβαθμισμένη περίληψη, η απόρρητη έκθεση προτείνει μία αμερικανική εναλλακτική προσφορά προς την Τουρκία έναντι της αγοράς του αντιπυραυλικού ρωσικού συστήματος S-400.

Συγκεκριμένα, η αμερικανική διακυβέρνηση εμφανίζεται να έχει αναπτύξει εναλλακτικό πακέτο-πρόταση προς την Τουρκία που προβλέπει την προσφορά ενός ισχυρού και νατοϊκά διαλειτουργικού αμερικανικού αντιπυραυλικού και αντιαεροπορικού συστήματος που εκτιμάται ότι δύναται να ικανοποιήσει το σύνολο των τουρκικών αμυντικών απαιτήσεων.

Επισημαίνεται ωστόσο στην έκθεση ότι η υποστήριξη του Κογκρέσου για τις Ξένες Στρατιωτικές Πωλήσεις και τις Άμεσες Εμπορικές Πωλήσεις (Foreign Military Sales and Direct Commercial Sales) προς την Τουρκία είναι απαραίτητη προκειμένου να παρασχεθεί σε ρεαλιστική βάση το εναλλακτικό πακέτο-πρόταση που θα ενθάρρυνε την Τουρκία να ακυρώσει την απόκτηση των ρωσικών S-400.

Το γράμμα και το πνεύμα της απόρρητης έκθεσης του αμερικανικού Πενταγώνου όπως εμφαίνεται στη δημοσιοποιηθείσα μη διαβαθμισμένη περίληψη αυτής καθιστά σαφές ότι έχουν επί τοις ουσίας εκκινηθεί οι διαδικασίες για την επενεξέταση των αμερικανο-τουρκικών σχέσεων.

Η Τουρκία φαίνεται να αποτελεί σύμμαχο αλλά όχι πλέον εταίρο των ΗΠΑ με την αμφιβολία και τη δυσπιστία να κυριαρχεί στις μεταξύ τους σχέσεις.

ArmyVoice


Οι απόψεις του ιστολογίου μπορεί να μην συμπίπτουν με τα περιεχόμενα του άρθρου

Νεότερη ανάρτηση Παλαιότερη Ανάρτηση