Τι διακυβεύεται στις αμερικανικές ενδιάμεσες εκλογές

Του Κώστα Ράπτη

Οι ενδιάμεσες εκλογές για την ανανέωση του συνόλου της ομοσπονδιακής Βουλής των Αντιπροσώπων των ΗΠΑ και του ενός τρίτου των εδρών της Γερουσίας, καθώς και για την ανάδειξη κυβερνητών και νομοθετικών σωμάτων σε 36 πολιτείες αποτελούν μια σοβαρή πολιτική δοκιμασία για τον Ντόναλντ Τραμπ – γεγονός που αναγνώρισε ο ίδιος πραγματοποιώντας 11 προεκλογικές συγκεντρώσεις σε οκτώ διαφορετικές πολιτείες μέσα σε έξι μέρες και καλώντας τους ψηφοφόρους να φανταστούν ότι βρίσκεται το δικό του όνομα στο ψηφοδέλτιο.

Δεν είναι ωστόσο μια εκλογική μάχη από την οποία θα κριθεί, σύμφωνα με μία προσφιλή σε πολλούς αντιπάλους του φαντασίωση, ο πρόωρος τερματισμός της προεδρίας Τραμπ, καθώς ακόμη και αν περάσει στα χέρια των Δημοκρατικών η Βουλή των Αντιπροσώπων, μόνη αρμόδια για την εκκίνηση μιας διαδικασίας καθαίρεσης, η τελική κρίση εναπόκειται στη Γερουσία και μάλιστα με πλειοψηφία δύο τρίτων.

Άλλωστε, η έρευνα για το λεγόμενο Russiagate που τόσο απορρόφησε τους παροικούντες την Ουάσιγκτον, ούτε έχει παραγάγει κάποιο θεαματικό αποτέλεσμα ούτε δείχνει να αφορά το εκλογικό σώμα – εξ ού και δεν απασχόλησε την προεκλογική καμπάνια.

Αντιθέτως, οι Αμερικανοί πολίτες καλούνται να επιλέξουν ανάμεσα σε δύο φόβους: αυτόν μιας "καταστροφικής δαπάνης υγείας”, τον οποίο αναδεικνύουν οι Δημοκρατικοί επικεντρώνοντας στην επιθυμία των κυβερνώντων να αντικαταστήσουν το Obamacare, και αυτόν της ανεξέλεγκτης εισροής παράτυπων μεταναστών που επισείει ο Τραμπ, δημιουργώντας κατάσταση συναγερμού στα νότια σύνορα ενόψει της έλευσης του μεταναστευτικού "καραβανιού” από την Κεντρική Αμερική αυτές τις ημέρες.


Οι ενδιάμεσες εκλογές δίνουν κατά παράδοση στους ψηφοφόρους την ευκαιρία να χαλιναγωγήσουν την εκτελεστική εξουσία, δίνοντας τον έλεγχο τουλάχιστον ενός από τα ομοσπονδιακά σώματα στο κόμμα που αντιπολιτεύεται τον πρόεδρο. Με αυτή την έννοια, στο πολύ πιθανό ενδεχόμενο μιας αλλαγής συσχετισμών στη Βουλή των Αντιπροσώπων, ο Τραμπ και οι Ρεπουμπλικανοί θα έχουν τη δυνατότατα να προσπεράσουν την ήττα, κάνοντας λόγο για προβλέψιμη επιβεβαίωση ενός άγραφου κανόνα της αμερικανικής πολιτικής. Μάλιστα ο ένοικος του Λευκού Οίκου θα αποκτήσει για την επόμενη διετία έναν αποδιοπομπαίο τράγο για την μη υλοποίηση της ατζέντας του, ενισχύοντας έτσι την προσπάθεια της δικής του επανεκλογής το 2020.

Από την άλλη πλευρά, η κατάσταση της οικονομίας ευνοεί το κόμμα του προέδρου, λόγω της μείωσης της ανεργίας σε ιστορικό χαμηλό (3,7%) και το συνεχιζόμενο "πάρτυ” στη Wall Street – όσο και αν τα κέρδη πολύ απέχουν από το να γίνονται αισθητά στα εργαζόμενα νοικοκυριά.

Πολλά θα κριθούν από τον βαθμό συσπείρωσης των δύο κομμάτων, με τους Δημοκρατικούς να τρέφουν ελπίδες για τη διαφαινόμενη αύξηση της συμμετοχής και τους Ρεπουμπλικανούς να διαθέτουν την αταλάντευτη υποστήριξη της Ευαγγελικής Δεξιάς, που αποτελεί "κρυφό χαρτί”.

Οι Δημοκρατικοί διαθέτουν συντριπτικό πλεονέκτημα σε ό,τι αφορά τη συγκέντρωση προεκλογικών εισφορών – αν και αυτό εν μέρει εξουδετερώνεται από το επικοινωνιακό "αντάρτικο” του Τραμπ μέσω Twitter. Η επανεμφάνιση στον προεκλογικό αγώνα των Μπαράκ Ομπάμα και Χίλαρι Κλίντον δεν αποτελεί απαραιτήτως συνταγή επιτυχίας, ενώ ερώτημα εξακολουθεί να αποτελεί ο βαθμός κινητοποίησης των νέων ψηφοφόρων, σε μία αναμέτρηση που παραδοσιακά δεν συγκεντρώνει το ίδιο ενδιαφέρον με τις προεδρικές εκλογές..

Τα ταυτοτικά ζητήματα έχουν ασφαλώς την τιμητική τους, αν κρίνει κανείς από το ότι οι γυναικείες υποψηφιότητες σημειώνουν ρεκόρ, ενώ τρεις Αφροαμερικανοί διεκδικούν θέση κυβερνήτη. Αντίθετα, εντυπωσιάζει ο μεγάλος αριθμός Ρεπουμπλικανών βουλευτών που δεν διεκδικούν την επανεκλογή τους, αρχής γενομένης από τον πρόεδρο της Βουλής Πολ Ράιαν, γεγονός που σημαίνει ότι η αυριανή φυσιογνωμία του κόμματος θα είναι περισσότερο "τραμπική”.

Στην πραγματικότητα, το μεγαλύτερο διακύβευμα των εκλογών αφορά την επιδείνωση της αναντιστοιχίας μεταξύ αποτελεσμάτων και λαϊκής ψήφου, όπως αυτή αποτυπώθηκε ήδη στην εκλογή των Τζορτζ Μπους Τζούνιορ και Ντόναλντ Τραμπ στην προεδρία. Οι στρεβλώσεις που δημιουργεί η ίση εκπροσώπηση των πολιτειών στη Γερουσία, ενώ τα δημογραφικά δεδομένα διαρκώς αλλάζουν, έρχονται να συνδυαστούν με το gerrymandering, δηλ. τον σχεδιασμό από τα πολιτειακά νομοθετικά σώματα των (μονοεδρικών) εκλογικών περιφερειών με τρόπο που να ευνοεί όσους τα ελέγχουν, καθώς και με τις συστηματικές προσπάθειες των Ρεπουμπλικανών να αφαιρέσουν το εκλογικό δικαίωμα από ευάλωτες κοινωνικές ομάδες (ορίζοντας καταλλήλως τους όρους απόδειξης της ταυτότητας του ψηφοφόρου μπροστά στην κάλπη κ.ο.κ.).

Ήδη η Αμερική έχει ζήσει το προηγούμενο κατάκτησης του Κογκρέσου από τους Ρεπουμπλικανούς, μολονότι αυτοί υπολείπονταν κατά αρκετά εκατομμύρια στο άθροισμα ψήφου. Τυχόν επανάληψη του και φέτος θα ενισχύσει τα προβλήματα πολιτικής νομιμοποίησης.

Capital


Οι απόψεις του ιστολογίου μπορεί να μην συμπίπτουν με τα περιεχόμενα του άρθρου

Νεότερη ανάρτηση Παλαιότερη Ανάρτηση