Μην περιμένετε θαύματα από τη Merkel

Της Judy Dempsey

Λίγες ημέρες μετά από τις μεγάλες περιφερειακές εκλογές στη Γερμανία, τα αποτελέσματα δεν ήταν ιδιαίτερα καθησυχαστικά, αν μη τι άλλο.

Ο συνασπισμός της Γερμανίδας Καγκελαρίου Angela Merkel συνετρίβη στη Βαυαρία, την πατρίδα της Χριστιανοκοινωνικής Ένωσης (CSU), του αδερφού κόμματος των Χριστιανοδημοκρατών (CDU). Το CSU έχασε την πλειοψηφία. Το μερίδιο των ψήφων που κατέλαβε μειώθηκε κατά 10,5% σε μόλις πάνω από το 37%. Σε ό,τι αφορά τους Σοσιαλδημοκράτες, αυτοί έχασαν περαιτέρω στήριξη, κατά 11%, με αποτέλεσμα να συγκεντρώσουν το 9,7%.

Οι μεγαλύτεροι κερδισμένοι ήταν οι Πράσινοι. Εκμεταλλεύτηκαν την μάχη στο εσωτερικό του συντηρητικού μπλοκ και του ομοσπονδιακού συνασπισμού, και έλαβαν το 17,5% των ψήφων –μια εντυπωσιακή αύξηση, σχεδόν κατά 9%.

Το αντίμεταναστευτικό και κατά του ευρώ (στην πραγματικότητα, εναντίον των πάντων σχεδόν), AfD, έλαβε το 10% των ψήφων, την πρώτη φορά που συμμετείχε στις εκλογές αυτές. Και μια σημαντική συλλογή Free Voters –συνήθως συντηρητικών- κέρδισε το 11,6%. Το τελευταίο θα μπορούσε κάλλιστα να γίνει ο βασικός παράγοντας στην επόμενη κυβέρνηση της Βαυαρίας. Λίγα ακόμη στατιστικά για να βάλουμε τα πράγματα σε μια σειρά: 190.000 ψηφοφόροι του CSU αυτομόλησαν στους Πράσινους, 160.000 στο AfD και 220 στους Free Voters.


Επομένως, τι σημαίνει αυτό για την Καγκελάριο Angela Merkel συγκεκριμένα και για την Ευρώπη γενικότερα;. Σημαίνει την αυξανόμενη διάβρωση της στήριξης για τα δύο μεγάλα κόμματα που έχουν κυβερνήσει τη Γερμανία από το 1945. Σημαίνει επίσης ότι το Βερολίνο δεν θα προχωρήσει σε τολμηρές πρωτοβουλίες για οποιοδήποτε είδος μεταρρύθμισης της ευρωζώνης ή όποιας άλλης πρότασης συνδέεται με την οικονομική ή πολιτική ολοκλήρωση. Το αποτέλεσμα των εκλογών στη Βαυαρία δίνει στο συνασπισμό πολύ μικρό περιθώριο για ελιγμούς. Και ακόμη και εάν η Merkel ήθελε να υιοθετήσει ένα πιο ανοιχτό, επικοινωνιακό στυλ για να κερδίσει την εμπιστοσύνη –η οποία δήλωσε πως ήταν απαραίτητη στον απόηχο του θλιβερού αποτελέσματος της Κυριακής- δεν είναι στο χαρακτήρα της.

Εξάλλου, υπάρχει πάντα μια άλλη εκλογική αναμέτρηση που επίκειται και που αναβάλλει τις αποφάσεις με έναν τρόπο που θέτει την τέταρτη κυβέρνηση συνασπισμού της Merkel στον αυτόματο.

Σε δύο εβδομάδες, οι ψηφοφόροι πηγαίνουν στις κάλπες στο γερμανικό κρατίδιο της Έσσης, "πατρίδα" της οικονομικής πρωτεύουσας της Ευρώπης, της Φρανκφούρτης. Λαμβάνοντας μέρος με τους Χριστιανοδημοκράτες σε συνδυασμό με τους Πράσινους, η Merkel ελπίζει ότι το αποτέλεσμα δεν θα είναι καταστροφικό για το CDU. Δεν μπορεί να αντέξει ένα κακό αποτέλεσμα εν όψει του σημαντικού συνεδρίου του κόμματός της το Δεκέμβριο.

Αυτά τα συνέδρια δεν είναι μόνο για συζητήσεις. Δοκιμάζουν την κατάσταση των αντιπροσώπων. Φέτος, δύο υποψήφιοι έχουν γνωστοποιήσει την πρόθεσή τους να τεθούν εναντίον της ηγεσίας της Merkel για το κόμμα. Δεν έχουν καμία πιθανότητα να κερδίσουν. Αλλά το γεγονός ότι τολμούν να αμφισβητούν τη Merkel, δείχνει ότι η εξουσία της εξαφανίζεται.

Και εάν επιβιώσει από το συνέδριο, το οποίο απλώς θα της επιτρέψει να δώσει λίγη ακόμη ενέργεια στον συνασπισμό της, λίγο μετά έρχονται οι ευρωεκλογές και όλες οι συμφωνίες που αφορούν στην επιλογή των υποψηφίων για τα κορυφαία αξιώματα της ΕΕ: τον πρόεδρο της Κομισιόν, τον πρόεδρο του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου, τον επικεφαλής της Ευρωπαϊκής Υπηρεσίας Εξωτερικής Δράσης. Πραγματικά, από το τότε που η Merkel επανεξελέγη για τέταρτη φορά το Σεπτεμβριο του 2017, η θητεία της έχει χαρακτηριστεί από αναμονή: αναμονή για να σχηματιστεί ένας νέος συνασπισμός, αναμονή για τις περιφερειακές εκλογές, αναμονή να ολοκληρωθεί η δημιουργία του συνασπισμού, αναμονή για να δοθούν διευκρινίσεις για το ποια κατεύθυνση θέλει να λάβει η Γερμανία, δηλαδή η Ευρώπη. Και όλο αυτό το διάστημα, ο Γάλλος πρόεδρος Emmanuel Macron, του οποίου οι φιλόδοξες μεταρρυθμίσεις για την ευρωζώνη έχουν δημιουργήσει για αυτόν κάποιους εχθρούς και λίγους υποστηρικτές, συνεχίζει να αναμένει τη Merkel.

Σαν να μην έφταναν αυτά, οι εταίροι της στο συνασπισμό, οι Σοσιαλδημοκράτες (SPD), είναι τε φρικτή κατάσταση. Η Andrea Nahles δεν μπορεί να αποφασίσει ποια κατεύθυνση θα πάρει το κόμμα της. Τα νεότερα μέλη θέλουν να αποχωρήσει από το συνασπισμό –αλλά είναι εύκολο να το λες από το να το κάνεις. Και το CDU και το SPD δεν έχουν διάθεση για νέες εκλογές. Ούτε έχει κανένα κόμμα αποφασίσει ποιος θα διαδεχθεί τη Merkel ή τη Nahles.

Η μόνη ελπίδα για το συνασπισμό είναι να σταματήσει εδώ η εκλογική συρρίκνωση του CSU στη Βαυαρία –που προκλήθηκε σε μεγάλο βαθμό από τη συνεχή διαμάχη του κόμματος εντός του ομοσπονδιακού συνασπισμού και της καταφανής αντιπαλότητας μεταξύ του Horst Seehofer (του υπουργείου Εσωτερικών του CSU και ηγέτης του κόμματος) και της Merkel. Εάν αυτό ισχύει, θα μπορούσε να κερδίσει κάποιο χρόνο για τη Merkel και το συνασπισμό της. Αλλά για να κάνουν τι ακριβώς;

Η ατζέντα της Merkel είναι γεμάτη με μεγάλα, περίπλοκα θέματα εξωτερικής πολιτικής: Ρωσία και Ουκρανία, οι σχέσεις με τις ΗΠΑ, τα Δυτικά Βαλκάνια, η Κίνα –να μην αναφέρουμε την πολιτική και οικονομική εύθραυστη πολιτική κατάσταση στην Ιταλία και τις συνέπειές της για την ευρωζώνη, και ασφαλώς, το Brexit. Η Ευρώπη δεν αντέχει να έχει μια γερμανική κυβέρνηση στον αυτόματο. Αλλά αυτό ακριβώς είναι που θα συνεχιστεί και τους επόμενους μήνες, εκτός κι αν η Merkel αλλάξει ταχύτητα.

Capital


Οι απόψεις του ιστολογίου μπορεί να μην συμπίπτουν με τα περιεχόμενα του άρθρου

Νεότερη ανάρτηση Παλαιότερη Ανάρτηση