Τι οδήγησε τον Ερντογάν στις πρόωρες εκλογές

Ο εκλογικός κύβος ερρίφθη στην Τουρκία. Στις τέσσερις το απόγευμα, o Τούρκος Πρόεδρος, Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν, ανακοίνωσε την πρόωρη προσφυγή στις κάλπες, θέτοντας ως ημερομηνία των Προεδρικών εκλογών την 24η Ιουνίου. «Oι ασθένειες του παλαιού πολιτικού συστήματος εμφανίζονται σε κάθε βήμα που κάνουμε», ανέφερε ο Ερντογάν σε ομιλία του στην Αγκυρα, τονίζοντας πως οι εκλογές είναι απαραίτητες ώστε να ληφθούν αναγκαία μέτρα για το άμεσο μέλλον της χώρας με τον πιο ισχυρό δυνατό τρόπο.

Πράγματι, οι επερχόμενες εκλογές είναι εξαιρετικής σημασίας για την Τουρκία, καθώς σηματοδοτούν μια ιστορική μετάβαση του τουρκικού καθεστώτος. Ο νικητής των προεδρικών εκλογών θα απολαμβάνει πλέον δραματικά ενισχυμένες εξουσίες, όπως αυτές εγκρίθηκαν με οριακή πλειοψηφία στο δημοψήφισμα του Απριλίου του 2017. Πρακτικά, έπειτα από τις προεδρικές εκλογές, το συνεχώς παρατεταμένο καθεστώς έκτακτης ανάγκης θα είναι πλέον περιττό, καθώς ο Πρόεδρος θα μπορεί να διοικεί την χώρα με προεδρικά διατάγματα και την άσκηση του βέτο.

Παρότι ο Τούρκος Πρόεδρος είχε προηγουμένως διαψεύσει πολλές φορές την φημολογία για πρόωρες εκλογές, η ανακοίνωση του δεν εξέπληξε τους αναλυτές που παρακολουθούν στενά την Τουρκία. Ηδη χθες το μεσημέρι, ο ηγέτης του Εθνικιστικού Κόμματος - και πλέον εκλογικός σύμμαχος του κόμματος του Ερντογάν - Ντεβλέτ Μπαχτσελί, ζήτησε την διεξαγωγή των εκλογών νωρίτερα από την προγραμματισμένη ημερομηνία.

«Είναι πολύ δύσκολο να φτάσουμε στις 3 Νοεμβρίου 2019 με σταθερότητα και ισορροπία υπό τις παρούσες συνθήκες», δήλωσε πυροδοτώντας τον διάλογο για πιθανότητα πρόωρων εκλογών. Οι δύο ηγέτες συναντήθηκαν στο Προεδρικό Μέγαρο το μεσημέρι, και η συζήτηση τους κράτησε μόλις τριάντα λεπτά.

Υπάρχουν δύο προφανείς ερμηνείες για την κήρυξη πρόωρων εκλογών στην Τουρκία. Από την μία, βρίσκεται η κατάσταση της υπερθερμασμένης τουρκικής οικονομίας: το έλλειμμα του ισοζυγίου, ο πληθωρισμός, και τα δάνεια του ιδιωτικού τομέα αυξάνονται δίχως σταματημό, κρούοντας τον κώδωνα του κινδύνου για μια πιθανή οικονομική κρίση στην χώρα. ‘Όσο πληθαίνουν οι οικονομικές αβεβαιότητες, τόσο αυξάνονται οι πολιτικοί κίνδυνοι για το κυβερνών κόμμα που ήδη αντιμετωπίζει σχετική φθορά στα ποσοστά του. Αλλωστε ήταν άλλη μια μεγάλη οικονομική κρίση το 2001 που προκάλεσε την κατάρρευση του τότε κυβερνώντος συνασπισμού, οδηγώντας τον Ερντογάν στην εξουσία - μια αντίστοιχη κρίση θα μπορούσε να σημάνει το τέλος του.

Από την άλλη, το περιθώριο των μόλις δύο μηνών προεκλογικής εκστρατείας είναι μια σαφής κίνηση αποπροσανατολισμού για την τουρκική αντιπολίτευση, που τους τελευταίους μήνες συζητά το ενδεχόμενο συσπείρωσης και εκλογικής συνεργασίας. Το ρεπουμπλικανικό κόμμα του Κεμαλ Κιλιτσιντάρογλου φλερτάρει με την δυναμική Μεράλ Ακσενέρ του νεοσύστατου «Καλού Κόμματος», αλλά και με μικρότερα συντηρητικά κόμματα, όπως το κόμμα της Ευδαιμονίας (Saadet), για το ενδεχόμενο μιας «Συμμαχίας των Αξιών».

Ωστόσο, παρά την ενοποιητική ιδεολογική δέσμευσή τους στις αρχές της δημοκρατίας, τα κόμματα αντιπροσωπεύουν ένα τεράστιο φάσμα της τουρκικής πολιτικής σκηνής, και φαίνεται εξαιρετικά δύσκολο να καταφέρουν να συσπειρωθούν πίσω από έναν ενιαίο υποψήφιο, υπό την πίεση του χρόνου. Στην αντίπερα όχθη, το δίδυμο AKP-MHP έχει μια ισχυρή, αδιαμφισβήτητη επιλογή στο πρόσωπο του Ερντογάν, αλλά και ένα κλίμα εσωτερικών και εξωτερικών ανησυχιών που ευνοεί το αφήγημα του για την ανάγκη μιας σταθερής κυβέρνησής.

Όποια και αν είναι η τελική έκβαση του εκλογικού αποτελέσματος, η κήρυξη πρόωρων εκλογών επιβεβαιώνει την νευρικότητα του Τούρκου Προέδρου, και οι επόμενοι δύο μήνες αναμένεται να είναι θερμοί και απρόβλεπτοι για την γείτονα χώρα. Μάλιστα, λίγα μόλις λεπτά από την ανακοίνωση των εκλογών, οι κάτοικοι της Κωνσταντινούπολης έλαβαν ένα γραπτό μήνυμα που ανακοίνωνε την ενισχυμένη παρουσία της αστυνομίας σε κεντρικά σημεία της πόλης.

Νίκος Ευσταθίου
Καθημερινή


Οι απόψεις του ιστολογίου μπορεί να μην συμπίπτουν με τα περιεχόμενα του άρθρου

Νεότερη ανάρτηση Παλαιότερη Ανάρτηση