Το Κουαρτέτο της αμερικανικής Εθνικής Ασφάλειας

Γράφει η Νεφέλη Λυγερού

Λόγω του χαρακτήρα του, που στερείται των απαραίτητων αποχρώσεων, ο Ντόναλντ Τραμπ απεχθάνεται τις μεσοβέζικες καταστάσεις. Συνήθως διαχωρίζει τους ανθρώπους σε φίλους και εχθρούς, τίποτα το ενδιάμεσο. Δεν είναι δύσκολο, μάλιστα, κάποιον να τον μετακινήσει από τη μία κατηγορία στην άλλη σε χρόνο ρεκόρ. Πολλά παραδοσιακά στελέχη του Ρεπουμπλικανικού Κόμματος που λειτουργούσαν ως σημείο ουσιαστικής πολιτικής αναφοράς, αλλά και άλλα άτομα όπως ο πρώην υπουργός Εξωτερικών Ρεξ Τίλερσον που απολάμβαναν ευρείας απήχησης στην κοινωνία, εξαναγκάστηκαν σε παραίτηση ή αποπέμφθηκαν μέσω άκομψων ανακοινώσεων στα κοινωνικά δίκτυα.

Η όλο και μακρύτερη λίστα όσων εγκατέλειψαν ή διώχθηκαν από τον στενό κύκλο των συνεργατών του προέδρου Τραμπ στους τελευταίους μήνες συνιστά μία πρωτοφανή «σφαγή εγκεφάλων». Ως αποτέλεσμα, ο Αμερικανός πρόεδρος έχει μείνει με έναν αξιοσημείωτα περιορισμένο κύκλο συνεργατών, οι οποίοι να διαθέτουν πραγματική γνώση στη διαχείριση πολιτικών ζητημάτων. Οι συνεχείς ανακατατάξεις που λαμβάνουν χώρα στον Λευκό Οίκο, όμως, δεν φαίνεται να αγγίζουν όσους φροντίζουν να κινούνται στο ίδιο μήκος κύματος με τον πρόεδρο. Ειδικά όσους υιοθετούν την εμμονή του Τραμπ στην επιδίωξη της νίκης και την απέχθειά του στο να αποδεχθεί μια ισορροπία δυνάμεων και ένα συμβιβασμό.

Στο στενό αυτό κύκλο φαίνεται προς το παρόν να ανήκουν τέσσερις άνδρες με καίριο ρόλο στον τομέα της εθνικής ασφάλειας. Αναφερόμαστε στον μέχρι πρότινος αρχηγό της CIA, στον οποίον ανέθεσε το χαρτοφυλάκιο των Εξωτερικών, στον υπουργό Άμυνας στρατηγό Τζέιμς Ματίς, ο οποίος παραμένει στη θέση του, στο νέο Σύμβουλο Εθνικής Ασφάλειας Τζον Μπόλτον, ο οποίος αντικατέστησε τον στρατηγό ΜακΜάστερ και στον Προσωπάρχη του Λευκού Οίκου στρατηγό Τζον Κέλι.

Ο τυπικός και πιστός στρατηγός

O κοντινότερος του προέδρου και ως εκ τούτου πιο ισχυρός είναι ο Κέλι. Είναι ο πρώτος στρατηγός που κατέλαβε την θέση του Προσωπάρχη από τα χρόνια της προεδρικής θητείας του Ρίτσαρντ Νίξον. Έφτασε να συγκρουστεί ακόμα και με την οικογένεια του Αμερικανού προέδρου, καταφέρνοντας το αδιανόητο: να βγει αλώβητος από τα πυρά της πρώτης κόρης.

Γεννήθηκε στη Βοστόνη και αποφοίτησε από το πανεπιστήμιο της Μασαχουσέτης. Ο γιός του σκοτώθηκε το 2010 σε μία μάχη στο Αφγανιστάν. Σε μία από τις σπάνιες συνεντεύξεις που έχει παραχωρήσει εξομολογήθηκε ότι η πρόταση του Τραμπ τον αιφνιδίασε και στράφηκε στη σύζυγο του. «Τί πιστεύεις ότι πρέπει να κάνω;» την ρώτησε. «Αν η οικογένεια αυτή χαρακτηρίζεται από κάτι», του απάντησε, «αυτό είναι η τυφλή πίστη και αφιέρωση στην πατρίδα. Αν πιστεύεις ότι θα συμβάλλεις ουσιαστικά από τη θέση αυτή στην πατρίδα τότε δέξου» του είπε.

Φίλοι, αντίπαλοι και πρώην συνεργάτες συγκλίνουν στο πως τον περιγράφουν: έναν τυπικό αξιωματικό, πιστό στον εκάστοτε διοικητή του, στα στρατεύματά του και στην αποστολή του. Λέγεται ότι δεν έχει ακόμα προσαρμοστεί στο νέο του ρόλο και δεν τα καταφέρνει όταν πρέπει να μπει σε περίτεχνο διάλογο, ή στο λεγόμενο πολιτικό μασάζ. «Προτιμά τις διαταγές και δεν είναι χαρισματικός στον λόγο του. Με κάποιο μαγικό τρόπο αυτό έχει ιδιαίτερα θετική απήχηση στον Τραμπ, ο οποίος επίσης βαριέται τα πολλά λόγια. Γι’ αυτό και πάντα αναζητά τη γνώμη του Προσωπάρχη του, την οποία θεωρεί «ειλικρινή και χωρίς πολλές τζιριτζάτζουλες».

Ο χαρακτήρας του είναι εξίσου εκρηκτικός με αυτόν του προϊσταμένου του. Και οι δύο μπορεί να αλλάξουν διάθεση σε δευτερόλεπτα, φέρνοντας σε ιδιαίτερα δύσκολη θέση τους συνομιλητές τους, στους οποίους ουρλιάζουν δίχως κανέναν ενδοιασμό.

Γνωρίζοντες τα του Λευκού Οίκου υποστηρίζουν ότι η επιρροή του Κέλι στον πρόεδρο έχει αρχίσει να εξασθενεί, καθώς επιχείρησε να βάλει σε τάξη το χαοτικό περιβάλλον του Τραμπ. Όπως και να έχει, αυτός ήταν ο άνθρωπος που μεθόδευσε την αποχώρηση της όμορφης υπεύθυνης επικοινωνίας Χόουπ Χικς, η οποία απολάμβανε της εύνοιας του προέδρου. Πρόκειται, επίσης, για τον άνθρωπο που έχει βαρύνοντα λόγο στο τί θα πράξουν οι ΗΠΑ στη Συρία μετά την πυραυλική επίθεση.

Το γεράκι του Μπους

Ας σημειωθεί ότι ο Τραμπ ακύρωσε ένα ταξίδι στο Περού και στην Κολομβία για να χειρισθεί την κρίση στη Συρία μετά την καταγγελία για χρήση χημικών. Είχε περάσει μία μέρα συσκεπτόμενος με τον προσωπάρχη του Τζον Κέλι, διαψεύδοντας τις φήμες ότι ετοιμάζεται να τον απολύσει. Στη μαραθώνια συνάντηση ήταν και ο νέος σύμβουλος Εθνικής Ασφάλειας Μπόλτον. Η τοποθέτηση του 69χρονου πρώην πρεσβευτή των ΗΠΑ στον ΟΗΕ ανακοινώθηκε, ως είθισται πλέον, μέσω Twitter! Έγινε έτσι ο τρίτος σύμβουλος εθνικής ασφαλείας της αμερικανικής προεδρίας μέσα σε 14 μήνες.

Είναι ένα από τα πιο σκληρά «γεράκια» της κυβέρνησης του Τζορτζ Μπους, το οποίο πέρασε και από τη μικρή οθόνη, ως σχολιαστής στο υπερσυντηρητικό τηλεοπτικό δίκτυο Fox News. Έγινε γνωστός για το εξαιρετικά τραχύ στιλ του. Απόφοιτος της Νομικής Σχολής του περίφημου Πανεπιστημίου Yale υπηρέτησε σε διάφορες κυβερνητικές θέσεις κατά το παρελθόν με σημαντικότερες εκείνη του υφυπουργού Εξωτερικών αρμόδιου για τον έλεγχο των εξοπλισμών και τη διεθνή ασφάλεια.

Είναι ακόμα και σήμερα υψηλόβαθμο στέλεχος του πολύ σημαντικού συντηρητικού think tank American Enterprise Institute και Πρόεδρος (Chairman) του επίσης συντηρητικού think tank Gatestone Institute, το οποίο εστιάζει κυρίως στα ζητήματα του ριζοσπαστικού Ισλάμ. Τον αποκαλούν «γεράκι» της αμερικανικής εξωτερικής πολιτικής, καθώς ήταν ένθερμος υποστηρικτής του πολέμου στο Ιράκ το 2003. Είναι, μάλιστα, από τους λίγους που ακόμα και σήμερα υπερασπίζονται με θέρμη την απόφαση της Προεδρίας Μπους για την εισβολή και ανατροπή του καθεστώτος του Σαντάμ Χουσεΐν, παρά τα δραματικά αποτελέσματα που είχε τόσο για τους Ιρακινούς όσο και για τα αμερικανικά συμφέροντα στην Μέση Ανατολή.

Ανήκει στην ομάδα των νεοσυντηρητικών, οι οποίοι υποστηρίζουν έντονα τόσο την μονομερή παγκόσμια αμερικανική ηγεμονία όσο και την αμέριστη υποστήριξη του Ισραήλ. Αντιμετωπίζει με ιδιαίτερη επιφύλαξη την ΕΕ, την οποία χαρακτηρίζει ως αφύσικο συνονθύλευμα κυρίαρχων εθνικών κρατών που έχουν μεταβιβάσει την εθνική τους κυριαρχία στους «ευρωκράτες» των Βρυξελλών. Έχει ταχθεί υπέρ της ακύρωσης της συμφωνίας για τα πυρηνικά του Ιράν. Σε πρόσφατο άρθρο του που δημοσιεύτηκε στον ιστότοπο του Αmerican Enterprise Institute, μάλιστα, υποστήριξε την αναγκαιότητα προληπτικού πλήγματος εναντίον της Βορείου Κορέας.

Ο «εντυπωσιακός» στρατηγός

Ο υπουργός Άμυνας των ΗΠΑ Τζέιμς Μάτις είναι επίσης ένα από τα κεντρικά πρόσωπα στην κυβέρνηση Τραμπ και από τους επικριτές του Βλαντίμιρ Πούτιν, τον οποίο έχει κατηγορήσει ότι «προσπαθεί να διασπάσει το ΝΑΤΟ». Το ίδιο αδιάλλακτος εμφανίζεται και με την Κίνα, για την οποία έχει πει ότι «καταστρέφει την εμπιστοσύνη» στις σχέσεις της με τους γείτονές της. Από την άλλη πλευρά, όμως, πρόκειται για στρατηγό εν αποστρατεία, ο οποίος έχει περάσει από το Γενικό Επιτελείο και έχει υπάρξει επικεφαλής αποστολών στο Αφγανιστάν και το Ιράκ. Η πείρα του ως επαγγελματία στρατιωτικό τον έχει διδάξει να υπολογίζει ψυχρά τον συσχετισμό δυνάμεων και να μην άγεται και φέρεται από ιδεοληψίες.

Δεν είναι τυχαίο πως στην πρόσφατη κρίση με τη Ρωσία, ήταν αυτός, συνεπικουρούμενος από τον αρχηγό του αμερικανικού ΓΕΕΘΑ, που άσκησε όλη του την επιρροή για να αποτρέψει ένα μαζικό πλήγμα εναντίον του συριακού καθεστώτος. Όχι μόνο επειδή εμμέσως έδειξε πως έτρεφε πολλές αμφιβολίες για το εάν ο Άσαντ έριξε χημικά, αλλά κυρίως επειδή θεωρούσε τυχοδιωκτισμό και παιχνίδι με τη φωτιά να αγνοηθεί η ξεκάθαρη προειδοποίηση του Πούτιν.

Ο Τραμπ έχει γράψει για εκείνον στον προσωπικό λογαριασμό του στο Twitter μετά την πρώτη συνάντηση τους: «Ήταν πολύ εντυπωσιακός χθες. Αληθινός στρατηγός». Με 44 χρόνια υπηρεσίας, ο Ματίς ήταν επικεφαλής στρατιωτικής δύναμης στο νότιο Αφγανιστάν το 2001 και ενός τάγματος πεζοναυτών την εποχή της αμερικανικής εισβολής στο Ιράκ, το 2003. Έχει κερδίσει το προσωνύμιο «Mad Dog» («Τρελό Σκυλί») και ηγήθηκε των αμερικανικών δυνάμεων στη μάχη της Φαλούτζα το 2004, η οποία ήταν μία από τις πιο αιματηρές στον ιρακινό πόλεμο. Το 2005 προκάλεσε θύελλα αντιδράσεων όταν δήλωσε «ότι έχει πλάκα να πυροβολείς κάποιους ανθρώπους».

Ο πρώην διευθυντής της CIA

Ειδικά στην παρούσα φάση, δεν μπορεί κανείς να αγνοήσει την επιρροή και τον ρόλο του νέου υπουργού Εξωτερικών Μάικ Πομπέο. Ο νέος επικεφαλής της αμερικανικής διπλωματίας έχει εξαπολύσει πυρά κατά της Ρωσίας, κατηγορώντας την ότι ενεργεί επιθετικά και χαρακτηρίζοντάς την «κίνδυνο για τη χώρα μας». Ένθερμος υποστηρικτής και πρόσωπο εμπιστοσύνης του Αμερικανού προέδρου, καθώς και οπαδός του συντηρητικού δεξιού πολιτικού κινήματος «Κίνημα του Τσαγιού» (Tea Party), ο 54χρονος πρώην διευθυντής της CIA θα έχει σημαντικό λόγο στις επόμενες κινήσεις των ΗΠΑ στη Συρία.

Ο Πομπέο έχει αποφοιτήσει από τη στρατιωτική ακαδημία West Point και τη νομική σχολή του Πανεπιστημίου Χάρβαρντ. Έχει εκπροσωπήσει την πολιτεία του Κάνσας στη Βουλή των Αντιπροσώπων από το 2011 μέχρι και τις αρχές του 2017, όταν και μετακόμισε στο «τιμόνι» της CIA. Επιπλέον, η Washington Post τον περιγράφει ως τον άνθρωπο με τη μεγαλύτερη πίστη στον Τραμπ.

Αν και τον αποκαλούν «γεράκι», ο ίδιος έχει χαρακτηρίσει αβάσιμο τον χαρακτηρισμό που του αποδίδεται, δηλώνοντας ένθερμος υποστηρικτής της διπλωματίας. Τα προοδευτικά αμερικανικά μέσα, όμως, υποστήριζαν ότι στην κρίσιμη στιγμή δεν θα δίσταζε να «σπρώξει» τον Αμερικανό πρόεδρο προς την κατά μέτωπο επίθεση. Προς το παρόν, πάντως, δεν έχει αποσαφηνισθεί ο ρόλος του στην πρόσφατη κρίση με τη Ρωσία. Πιθανότατα, θα ακολούθησε τη γραμμή Τραμπ, ο οποίος έδειξε ότι ήθελε να αποφύγει μία μετωπική σύγκρουση με ανεξέλεγκτες συνέπειες.

SLPress


Οι απόψεις του ιστολογίου μπορεί να μην συμπίπτουν με τα περιεχόμενα του άρθρου

Νεότερη ανάρτηση Παλαιότερη Ανάρτηση