Που οδηγούν τις ΗΠΑ και την Τουρκία οι τεταμένες σχέσεις τους; Έντονα προβλήματα

Του Πανίκου Παναγιώτου

Παρά την προσπάθεια των υπουργών Εξωτερικών των Ηνωμένων Πολιτειών και της Τουρκίας, Ρεξ Τίλερσον και Μεβλούτ Τσαβούσογλου αντίστοιχα (κατά την πρόσφατη κοινή συνέντευξη Τύπου μετά τη συνάντησή τους στην Άγκυρα) να δώσουν μια αισιόδοξη εικόνα στις αμερικανοτουρκικές σχέσεις, εντούτοις αρκετοί αναλυτές υποστηρίζουν ότι άλλο είναι οι δημόσιες τοποθετήσεις και ανακοινώσεις κι άλλο τι λέγεται σ’ αυτές τις συναντήσεις.

Βασικό συμπέρασμά τους είναι ότι ενώ από τη μια η Ουάσιγκτον επιμένει να επενδύει ακόμα στην προοπτική βελτίωσης των σχέσεων των δύο χωρών, από την άλλη δεν επιτεύχθηκε καμία ουσιαστική σύγκλιση στα θέματα που διαφωνούν και ούτε διαφαίνεται να συμβεί κάτι τέτοιο στο άμεσο μέλλον. Οι Τούρκοι απαιτούν να σταματήσει κάθε αμερικανική βοήθεια προς τους Κούρδους της Συρίας και επιμένουν στη δημιουργία «ζώνης ασφαλείας» μέσα στο συριακό έδαφος. Οι Αμερικανοί ζητούν να μην αγοραστούν οι ρωσικοί πύραυλοι S-400 από την Τουρκία και να επιδείξει αυτοσυγκράτηση στο Αφρίν.

Αμερικανικά ΜΜΕ, αναλυτές, στελέχη δεξαμενών σκέψης, αλλά και ακαδημαϊκοί στις Ηνωμένες Πολιτείες επικρίνουν όλο και πιο έντονα τον Ταγίπ Ερντογάν για την εσωτερική κατάσταση στη χώρα του και την κατάλυση των δημοκρατικών θεσμών, για τη συμμαχία του με τη Ρωσία και το Ιράν, για την εισβολή στη Συρία, καθώς και για τον «ύποπτο ρόλο» του στη στήριξη του Ισλαμικού Κράτους.

Όπως επισημαίνεται από αρκετούς, αν και το πολιτικό κατεστημένο στην Αμερική προσπαθεί με νύχια και με δόντια ώστε η Τουρκία να παραμείνει δεμένη στο άρμα της Δύσης, την ίδια στιγμή, δεν μπορεί να αγνοηθεί η «νέα πραγματικότητα». Δηλαδή, ότι η Τουρκία του Ταγίπ Ερντογάν άλλαξε κατεύθυνση και συμμαχίες. Κάθε μέρα, γίνεται όλο και περισσότερο ισλαμιστική σε κάθε θρησκευτικό, κοινωνικό και πολιτικό επίπεδο, με ό,τι αυτό συνεπάγεται για τον τουρκικό λαό, για τους γείτονές του και ευρύτερα για τη διεθνή κοινότητα.

Σύμφωνα με αρκετές εκθέσεις και αναλύσεις, η Τουρκία αποτελεί πια σε μεγάλο βαθμό εμπόδιο στην προώθηση των αμερικανικών συμφερόντων στην περιοχή. Η συμμαχία της με τη Μόσχα και την Τεχεράνη χαρακτηρίζεται από Αμερικανούς αξιωματούχους «εχθρική», ειδικά με τις συμφωνίες για την αγορά των ρωσικών πυραύλων. Μια τέτοια κίνηση δεν αποκλείεται να οδηγήσει σε επιβολή αμερικανικών κυρώσεων προς την Τουρκία, βάσει του νόμου που έχει ψηφιστεί πρόσφατα από το Κογκρέσο, για να τιμωρηθεί η Ρωσία για την ανάμιξή της στις αμερικανικές εκλογές του 2016.

Ένα άλλο ζήτημα που υποδαυλίζει συνεχώς την ένταση μεταξύ ΗΠΑ – Τουρκίας είναι ο Μοχάμεντ Φετουλάχ Γκιουλέν, τον οποίο ο Ερντογάν θεωρεί υπεύθυνο –με βοήθεια αμερικανικών κύκλων– του αποτυχημένου πραξικοπήματος σε βάρος του. Ο Τούρκος πρόεδρος επιμένει να ζητά από την Ουάσιγκτον την έκδοσή του, αν και από αμερικανικής πλευράς έχει ξεκαθαριστεί ότι πρόκειται για ένα θέμα που δεν αφορά τον Λευκό Οίκο, αλλά την αμερικανή Δικαιοσύνη.

Στο μεταξύ, ο γερουσιαστής της Οκλαχόμα, Τζέιμς Λάνκφορντ, κάλεσε το Κογκρέσο και τον Λευκό Οίκο να προχωρήσουν σε επιβολή κυρώσεων εναντίον αξιωματούχων της τουρκικής κυβέρνησης που εμπλέκονται στη φυλάκιση Αμερικανών πολιτών με αόριστες κατηγορίες. Πιστεύεται ότι με αυτή την ενέργεια στοχεύει τον ίδιο τον πρόεδρο της Τουρκίας, Ταγίπ Ερντογάν, ο οποίος ομολόγησε ότι χρησιμοποιεί τους φυλακισμένους ως όμηρους για να επιτύχει την έκδοση του Γκιουλέν. Όλα αυτά λοιπόν έχουν θέσει τις αμερικανοτουρκικές σχέσεις σ’ ένα νέο πλαίσιο με απρόβλεπτη πορεία.

MIgnatiou


Οι απόψεις του ιστολογίου μπορεί να μην συμπίπτουν με τα περιεχόμενα του άρθρου

Νεότερη ανάρτηση Παλαιότερη Ανάρτηση