Τα Σκόπια δεν κατοικούνταν από Μακεδόνες, αλλά από εχθρούς τους

«Πως Έλληνες είναι αυτοί οι απόγονοι του Περδίκκα, όπως λένε κι οι ίδιοι, κι εγώ προσωπικά είμαι σε θέση να το ξέρω, αλλά και στη συνέχεια της ιστορίας μου θα αποδείξω πως είναι Έλληνες· κι επιπλέον και οι οργανωτές των αγώνων των Ελλήνων που γίνονται στην Ολυμπία αυτή την απόφαση έβγαλαν.» (Ηροδότου Ιστορίαι, βιβλίο 5, 22.1)

Ο λόγος για τους Μακεδόνες, αρχαίο ελληνικό φύλο, το οποίο είχε σχέση με τους Δωριείς. Στις αρχές της πρώτης χιλιετίας π.Χ. τους βρίσκουμε στη βόρεια Ελλάδα, βόρεια του Ολύμπου, ανάμεσα στον Αλιάκμονα και στον Αξιό. Αρχικά, σύμφωνα πάντοτε με τον αρχαίο ιστοριογράφο, κατοικούσαν στην Πίνδο. Οι ίδιοι, θεωρούσαν προγόνους τους τους Ηρακλείδες και η βασιλική δυναστεία τους, οι Αργεάδες ή Τημενίδες, απέδιδε την καταγωγή της στον πρώτο Δωριέα βασιλιά του Αργους, τον Τήμενο. Μεταξύ του 8ου και του 7ου π.Χ. αιώνα, οι Μακεδόνες αφού κυριάρχησαν στα γειτονικά φύλα, τους Πελαγόνες, τους Ελιμιώτες, τους Εορδαίους, τους Αλμωπούς, τους Λυγκηστές, τους Ορέστες κλπ. δημιούργησαν το Μακεδονικό Βασίλειο. Από το 504 π.Χ συμμετείχαν στους Ολυμπιακούς αγώνες όταν ο βασιλιάς της Μακεδονίας Αλέξανδρος Α΄ απέδειξε στους Ελλανοδίκες την ελληνική καταγωγή τους.

Τα σημερινά όρια της Μακεδονίας, καλύπτουν στον μέγιστο βαθμό και τα όρια του αρχαίου Μακεδονικού βασιλείου. Επομένως, σαφώς πρόκειται για λαθροχειρία, όταν οι κάτοικοι του γειτονικού κρατιδίου των Σκοπίων θέλουν να εμφανίζονται με το όνομα της Μακεδονίας στο όνομα της χώρας τους. Λόγω της αναζωπύρωσης του ζητήματος τις ημέρες αυτές, θα εξετάσουμε το θέμα από ιστορικής και μόνο σκοπιάς, βασιζόμενοι κυρίως σε ανακοινώσεις της Ακαδημίας Αθηνών, ενός ιδρύματος που στον τομέα αυτόν έχει ξεκάθαρη όπως και νηφάλια στάση.

Κατάχρηση

«Τα ονόματα Μακεδόνες και Μακεδονία ανάγονται στην αρχαιότητα» αναφέρει ανακοίνωση της συγκλήτου της Ακαδημίας, ήδη από την 17η Ιανουαρίου 1992, τότε που το σκοπιανό απασχολούσε και πάλι την Ελλάδα. «Έτσι κάθε χρήση τους στην εποχή μας παραπέμπει σε αρχαία δεδομένα, είτε νομίμως είτε καταχρηστικώς. Συντελείται κατάχρηση όταν το όνομα "Μακεδονία" αποδίδεται σε εδάφη που δεν κατοικήθηκαν από Μακεδόνες και δεν αποτέλεσαν τμήματα του μακεδονικού βασιλείου. Υπ' αυτές τις συνθήκες η γνώση των αρχαίων δεδομένων δεν είναι απλή επιστημονική περιέργεια.

Οι αδέσμευτοι ερευνητές συμφωνούν ότι το μέγιστο μέρος της μέχρι τώρα ομόσπονδης δημοκρατίας της Γιουγκοσλαβίας που διεκδικεί το γεωγραφικό όνομα "Μακεδονία" και το εθνικό όνομα "Μακεδόνες" εκτείνεται ως επί το πλείστον σε εδάφη όπου κατά την αρχαιότητα κατοικούσαν όχι Μακεδόνες, αλλά Παίονες, Δάρδανοι και άλλοι λαοί. Η σημερινή πόλη των Σκοπίων είναι στην αρχαία Δαρδανία. Οι Δάρδανοι παρέμειναν έως το τέλος οι αμείλικτοι εχθροί των Μακεδόνων, από τους οποίους, όπως παραστατικά γράφει ένας Λατίνος ιστορικός, τους εχώριζε "άσβεστο μίσος" (odium immortale).

Οι Παίονες έμειναν και αυτοί ως επί το πλείστον ανεξάρτητοι. Στα διαστήματα που ήσαν υποτελείς των Μακεδόνων, δεν έπαυαν να έχουν δικούς τους βασιλείς και τα νομίσματά τους να φέρουν το εθνικό ΠΑΙΟΝΩΝ, αντί του εθνικού ΜΑΚΕΔΟΝΩΝ. Έτσι τα βόρεια σύνορα του μακεδονικού βασιλείου δεν ξεπέρασαν ποτέ την Ηράκλεια (Μοναστήρι-Βιτώλια), τις κορυφογραμμές του όρους Βαρνούς (Nidze), τις Ιδομενές (στο ύψος της Γευγελής) και το όρος Όρβηλος (Μπέλες). Επομένως η σημερινή ομόσπονδη δημοκρατία με το όνομα της Μακεδονίας δεν περιλαμβάνει παρά ελάχιστα τετραγωνικά χιλιόμετρα της ιστορικής Μακεδονίας (μεταξύ των ελληνικών συνόρων και του Μοναστηριού, και περί την Δοϊράνη)»

Κίνητρα

Κατόπιν, η σύγκλητος της Ακαδημίας υπεισέρχεται στα κίνητρα, αναφέροντας:
«Επί πλέον του ότι δεν έχει δικαίωση, η ως άνω χρήση των ονομάτων "Μακεδόνες" και "Μακεδονία", δεν έχει καν αθώα κίνητρα: Η ψευδεπίγραφη "Μακεδονία" διεκδικεί την πραγματική Μακεδονία, που είναι τμήμα της Ελλάδας και κατοικείται από Έλληνες. Ήδη η ομόσπονδη δημοκρατία της Γιουγκοσλαβίας (σ.σ. εκεί υπάγονταν τα Σκόπια το 1992) με το όνομα "Μακεδονία" έχει προπαγανδίσει την ιδέα απελευθερώσεως της "υπόδουλης" Μακεδονίας. Ένα ανεξάρτητο κράτος με το όνομα "Μακεδονία" θα συνεχίσει με μεγαλύτερη έμφαση αυτήν τη εκστρατεία.
Η ομόσπονδη γιουγκοσλαβική δημοκρατία έχει δικαίωμα να γίνει κυρίαρχο κράτος. Δε δικαιούται όμως να αποκτήσει με διεθνή αναγνώριση ένα πλεονέκτημα που δεν έχει κανένα κράτος στον κόσμο: Να χρησιμοποιεί ένα όνομα που και μόνο του προπαγανδίζει εδαφικές επιδιώξεις.»

Το 90% στην Ελλάδα

Αρκετά χρόνια μετά, το 2008, η Ακαδημία επανέρχεται με άλλη ανακοίνωση στην οποία είναι πιο αναλυτική. Όπως λέει, «η Μακεδονία αποτελεί σήμερα γεωγραφική ζώνη, τα όρια της οποίας εκτείνονται σε περισσότερα του ενός κράτη της νοτιοανατολικής Ευρώπης. Το αρχαίο ελληνικό όνομα “Μακεδονία” φέρει μια συγκεκριμένη περιφέρεια της σύγχρονης Ελλάδος. Υπό το όνομα Σοσιαλιστική Δημοκρατία της Μακεδονίας (ΣΔΜ) λειτούργησε ένα από τα ομόσπονδα κράτη που συναποτελούσαν την πρώην Γιουγκοσλαβία. Το όνομα όμως της Μακεδονίας έφερε, αρχικά, επί μακρούς αιώνες κατά την αρχαιότητα, η περιοχή η οποία ταυτίζεται -κατά περίπου 90%- με τη σημερινή ελληνική επαρχία της Μακεδονίας. Η τυχόν απόδοση του ονόματος αυτού σε ένα ανεξάρτητο κράτος, χωρίς ειδικότερο προσδιορισμό που να αντανακλά σαφώς τις γεωγραφικές και ιστορικές αυτές πραγματικότητες, συνεπάγεται τον κίνδυνο να διεκδικήσει το συγκεκριμένο κράτος και μάλιστα κατ’ αποκλειστικότητα τη χρήση του όρου “Μακεδονία” ή των παραγώγων του στην ιστορία, τον πολιτισμό, τις εκδηλώσεις της καθημερινής πολιτικής και κοινωνικής ζωής κ.λπ.»

Συγκεκριμένα, σύμφωνα με το ίδιο έγγραφο της Ακαδημίας, «η κλασική Μακεδονία του Φιλίππου και του Μεγάλου Αλεξάνδρου εκτεινόταν προς βορρά στα εδάφη της σημερινής ελληνικής Μακεδονίας, καθώς και σε ολίγα χιλιόμετρα εντός της ΠΓΔΜ και της Βουλγαρίας. Μέσω κάθε μορφής ιστορικών πηγών και αρχαιολογικών ευρημάτων μαρτυρείται ότι οι τότε Μακεδόνες συμπεριελάμβαναν την επικράτειά τους μεταξύ των άλλων ελληνικών χωρών. Τα πρώτα σλαβικά φύλα, τα οποία, αυτονόητα, ουδεμία είχαν σχέση με τους παλαιότερους κατοίκους της περιοχής, κατήλθαν στη Βαλκανική μετά δέκα αιώνες, κατά τον 7ο μ.Χ. αιώνα. Η παραμονή τους έκτοτε στο νότιο τμήμα της Χερσονήσου συνέβαλε στη βαθμιαία διαμόρφωση των σλαβικών εθνών χωρίς να υπάρξει έως τη σύσταση, κατά τον 19ο αιώνα, και την πρώτη ανάπτυξη των σλαβικών κρατών της περιοχής -της Σερβίας, του Μαυροβουνίου και της Βουλγαρίας- αναφορά σε ιδιαίτερο “Μακεδονικό” έθνος. Χαρακτηριστικά, ακόμη και κατά την επαύριο του Αʼ Παγκοσμίου Πολέμου ούτε οι εκπρόσωποι των βαλκανικών κρατών, αλλά ούτε και οι οικοδόμοι της ειρήνης -προεξάρχων ο Γούντροου Ουίλσον- οραματιστές μιας διεθνούς κοινωνίας συγκείμενης ακριβώς από κράτη-έθνη έκαμαν την παραμικρή νύξη σε έθνος “Μακεδόνων”. Η ύπαρξή του επιδιώχθηκε να τεκμηριωθεί στο πλαίσιο της συγκρότησης από τον στρατάρχη Τίτο της νέας ομοσπονδιακής Γιουγκοσλαβίας κατά την επαύριο του Βʼ Παγκοσμίου Πολέμου. Η επιτυχία, μάλιστα, του τολμηρού εγχειρήματος της εθνικής μετάλλαξης των σλάβων κατοίκων της συγκεκριμένης γεωγραφικής ζώνης θα ήταν άκρως δυσχερής χωρίς την προπαγάνδα που επί ήμισυ, σχεδόν, αιώνα ασκήθηκε υπό καθεστώς ολοκληρωτικό.»

Στην ίδια ανακοίνωση καταγράφεται πως ο χαρακτηρισμός «των κατοίκων της περιοχής αυτής ως Μακεδόνων δεν προσέλαβε εθνικό περιεχόμενο κατά τους νεώτερους χρόνους έως και τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο. Η προβολή, κατά το δεύτερο ήμισυ του 19ου αιώνα, των σερβικών και βουλγαρικών διεκδικήσεων επί των εδαφών που κατοικούνταν κατά πλειοψηφία από το σλαβικό στοιχείο συνάπτεται οπωσδήποτε με το γεγονός της πληθυσμιακής υπεροχής στη συγκεκριμένη γεωγραφική ζώνη. Είναι όμως αυτονόητη η εφαρμογή της ίδιας αρχής και στα περισσότερο εκτεταμένα εδάφη της νότιας Μακεδονίας που κατοικούνται από Έλληνες.»

Αγγελική Κώττη
Liberal

Οι απόψεις του ιστολογίου μπορεί να μην συμπίπτουν με τα περιεχόμενα του άρθρου

Νεότερη ανάρτηση Παλαιότερη Ανάρτηση