Oι δύο Τουρκίες: Τα παράλια και η ενδοχώρα...

Του Ανδρέα Ζαμπούκα

Το βέβαιο είναι ότι ο κόσμος γίνεται πολύ πιο σύνθετος, όσο αλλάζουν οι πολιτισμικές συνθήκες. Η σημαντικότερη αλλαγή είναι η αναδιανομή του πλούτου και η ένταξη μεγαλύτερων στρωμάτων στον αστικό πυρήνα της κοινωνίας.

Από τη μία, διευρύνεται η αστική τάξη, αναζητώντας μεγαλύτερες ευκαιρίες στην παραγωγικότητα και από την άλλη, μεγαλώνει το χάσμα της με τους υπόλοιπους οι οποίοι δεν μπορούν ή δεν θέλουν να συμμετέχουν στον αστικό προσανατολισμό.

Το χθεσινό δημοψήφισμα στην Τουρκία μπορεί ίσως, να μας δώσει αρκετά δείγματα για το μέλλον της κοινοβουλευτικής δημοκρατίας και του ρόλου του εκλογικού σώματος στην εξέλιξή της.

Αν κοιτάξει κανείς τον χάρτη των αποτελεσμάτων, θα δει ότι σε όλα τα παράλια και στα μεγάλα αστικά κέντρα, όπως η Κωνσταντινούπολη, η Σμύρνη και η Άγκυρα ψήφισαν όχι, απορρίπτοντας την κυριαρχία του Ερντογάν. Δεν θέλει πολλή σκέψη να καταλάβεις ότι ο επιχειρηματίας της Σμύρνης, ο επαγγελματίας των τουριστικών μονάδων στην Αττάλεια, το στέλεχος εξαγωγικής εταιρείας της Άγκυρας και κάθε παραγωγικός Τούρκος που αντιλαμβάνεται το πραγματικό του συμφέρον δεν θέλει να συμμετέχει στο θέατρο παραλόγου μιας απομονωμένης Τουρκίας. Όλοι αυτοί οι άνθρωποι που παράγουν το 70% του πλούτου της χώρας είναι οι μόνοι στους οποίους μπορεί να στηρίξει κάθε λογικός ηγέτης το μέλλον μιας δημοκρατίας!

Στην πραγματικότητα, πρόκειται για ήττα του Ερντογάν. Τα τρία κόμματα που δήλωσαν ότι στηρίζουν φανερά το «Ναι», ΑΚΡ, ΜΗΡ και ΒΒΡ, στις εκλογές της 1ης Νοεμβρίου 2015 είχαν πάρει ποσοστό που άγγιζε το 65%. Έχασε όλους του νομούς της Θράκης, όλους τους παράλιους νομούς του Αιγαίου και όλους του παράλιους νομούς της ανατολικής Μεσογείου. Και το χειρότερο, με τους Γκιούλ, Νταβούτογλου και Αρίντς να μην παίρνουν θέση και να τον περιμένουν στη γωνία.

Στον αντίποδα, οι μεγάλες μάζες της ενδοχώρας αποτέλεσαν τον αποδέκτη του παραληρήματος του τούρκου προέδρου, σε όλη την προεκλογική εκστρατεία. Είναι σαφές πως οι περισσότεροι από αυτούς έχουν εντελώς διαφορετική αντίληψη για την ανάπτυξη, τον τρόπο ζωής, τους δείκτες ευτυχίας του ανθρώπου και τον προσανατολισμό της τουρκικής κοινωνίας. Από τη μία αυξάνεται η μειοψηφία των Τούρκων που γίνονται αστοί επικοινωνώντας με τις αγορές και τον υπόλοιπο κόσμο και από την άλλη, μεγαλωνει και το χάσμα των υπόλοιπων που μένουν πίσω και δεν μπορούν να ακολουθήσουν.

Επομένως, όλοι αυτοί οι αποκλεισμένοι της ενδοχώρας έχουν λόγο να είναι εθνικιστές, φονταμενταλιστές, ιδεοληπτικοί και οτιδήποτε άλλο μπορεί να τονώσει την καταπιεσμένη και προδομένη τους ταυτότητα. Αυτοί ακριβώς ήταν και θα συνεχίζουν να είναι οι συνομιλητές του Ερντογάν, από δω και πέρα. Η έκπληξη ίσως είναι το ποσοστό στήριξής του από τους Τούρκους του εξωτερικού αλλά μάλλον το έκαναν εκ του ασφαλούς και επιδεικνύοντας την συνεκτική «ύλη» τους, το εθνοτικό ένστικτο…

Το ζήτημα όμως είναι ότι κάτι ανάλογο με τον Ερντογάν κάνουν και πολλοί ηγέτες του δυτικού κόσμου. Μολονότι γνωρίζουν ποιοι είναι αυτοί που δουλεύουν για να παράξουν πλούτο και να στηρίξουν την κοινωνία, οι ίδιοι συνομιλούν με τους υπόλοιπους. Η Λεπέν, οι υποκινητές του Brexit, ο Όρμπαν στην Ουγγαρία και φυσικά ο Τσίπρας στην Ελλάδα. Λίγο πολύ, στρέφονται υπέρ μιας κατακερματισμένης μάζας που αναζητά προορισμό και ταυτότητα προσφέροντάς τους, αντί για αστικοποίηση, λαϊκισμό, ταυτοτισμό και πολλές φορές, εξτρεμισμό…

Είναι δύσκολο να βρει κανείς κάτι θετικό σε μια τέτοια πολιτική τακτική.Τι να φανταστείς για το μέλλον της Τουρκίας, με έναν Ερντογάν που σέρνει πίσω του, όχι την παραγωγική αστική τάξη αλλά τα καταπιεσμένα στρώματα με τα υψηλά ποσοστά ανεργίας και τον εθνοθρησκευτικό τους φανατισμό. Τι να περιμένεις από μία Γαλλία η οποία θα μπορούσε να βρεθεί στον δεύτερο γύρο- εφιαλτικό και μόνο στη σκέψη-, με αντιπάλους τον Μελανσόν εναντίον της Λεπέν;

Σε κάθε περίπτωση, η ζωή δεν θα είναι εύκολη για την συνέχεια. Όσο οι ηγεσίες παραδίνονται στην σκοπιμότητα, παίζοντας επικίνδυνα παιχνίδια με τις μάζες, τόσο θα αυξάνονται τα ποσοστά ανισορροπίας.

Σε ό τι αφορά τώρα τους γείτονες, μπαίνουν με βεβαιότητα σε μία φάση αποσταθεροποίησης- προτιμότερο θα ήταν ένα καθαρό ποσοστό υπέρ του ναι η υπέρ του όχι- διχασμένοι και με τον κίνδυνο εμφυλίου. Κι ενώ συμβαίνουν όλα αυτά, για τους μόνους που δεν ενδιαφέρεται ο Ερντογάν είναι οι αστοί. Αυτοί που για δεκαετίες, δούλεψαν και δουλεύουν σκληρά για μία οικονομικά και δημοκρατικά ισχυρή Τουρκία…

Πηγή Liberal


Οι απόψεις του ιστολογίου μπορεί να μην συμπίπτουν με τα περιεχόμενα του άρθρου

Νεότερη ανάρτηση Παλαιότερη Ανάρτηση