Η Τουρκία σε σημείο χωρίς επιστροφή…

Αμήχανη η Δύση με τη “σύμμαχο”...

Μπορεί ο Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν να εμφανίζεται ως θριαμβευτής καθώς αντιμετώπισε το πραξικόπημα που απειλούσε όχι μόνο την ηγεσία του αλλά και τη φυσική του ασφάλεια, όμως η νίκη αυτή, όσο και να προβάλει συστηματικά το προφίλ του πανίσχυρου ηγέτη, θα μπορούσε να προκαλέσει αλυσιδωτές αντιδράσεις που θα απειλούσαν ακόμα και τα σύνορα της Τουρκίας στη μορφή που τα γνωρίζουμε σήμερα.

Γράφει ο Μιχαήλ Βασιλείου

Κράτος χωρίς ισχυρές και αξιόμαχες ένοπλες δυνάμεις και μάλιστα γεωγραφικά τοποθετημένο σε μια περιοχή που βρίσκεται καταφανώς υπό αναδιάταξη, απειλείται σε καθημερινή βάση, καθώς δεν έχει την πολυτέλεια να χρησιμοποιήσει αξιόπιστα το στρατιωτικό εργαλείο για να προωθήσει πολιτικούς στόχους.

Το χειρότερο από όλα, είναι πως στην προκειμένη περίπτωση τα πράγματα «μιλάνε μόνα τους». Το αίμα που χύθηκε είναι ακόμα ζεστό, η δε συμπεριφορά του ισλαμιστικού όχλου εναντίον των στρατιωτών και των αξιωματικών που συμμετείχαν στο πραξικόπημα, καταρρίπτει για πάντα το status του στρατεύματος στην τουρκική κοινωνία.

Οι εικόνες της «αποθήκευσης» ημίγυμνων πραξικοπηματιών ακόμα και σε αχυρώνες, συμβολίζει την απόλυτη ταπείνωση και το ξεγύμνωμα ενός πάλαι ποτέ κραταιού στην Τουρκία στρατεύματος, το οποίο επέμενε να παριστάνει ότι είναι πανίσχυρο, ότι είναι αήττητο, αναφορές που στόχευαν καταφανώς περισσότερο στο εσωτερικό παρά στο εξωτερικό ακροατήριο, αν και υπήρχαν στην ευρύτερη γειτονιά κάποιοι – ονόματα δε λέμε, υπολείψεις δε θίγουμε – που έπασχαν και εξακολουθούν, από αυτό που ονομάστηκε «φοβικό σύνδρομο» και συγκάλυπταν την απροθυμία τους να ξεβολευτούν πίσω από ειρηνιστικά ιδεολογήματα και τα δικαιώματα που έχουν στο Αιγαίο… τα ψάρια του.

Σε αυτό το πλαίσιο μιας Τουρκίας με ευνουχισμένες – μέχρι νεοτέρας – ένοπλες δυνάμεις, η εμμονική συμπεριφορά του Ερντογάν να προσπαθεί να περάσει την εικόνα διεθνώς ότι υπεύθυνος για ό,τι συνέβη στην Τουρκία είναι ο ιμάμης Φετουλάχ Γκιουλέν, φθάνοντας στο σημείο μάλιστα να διατυπώσει τον βαρύτατο υπαινιγμό ότι ο γεγονός της μη έκδοσής του από τις Ηνωμένες Πολιτείες συνεπάγεται αυτόματα τον καταλογισμό ευθύνης και στους Αμερικανούς, μπορεί να αποβεί καταστρεπτική για την Τουρκία.

Η αναδιάταξη των ισορροπιών και ενδεχομένως των συνόρων στα νότια σύνορα της Τουρκίας, καθώς όλα δείχνουν ότι βαδίζουμε για την τελική πράξη του συριακού δράματος, θα μπορούσε να οδηγήσει και την Τουρκία σε μεγάλες περιπέτειες, αφού οι ένοπλες δυνάμεις της χώρας βρίσκονται ήδη στο μέσο μιας καμπάνιας πάταξης κάθε φωνής αντιπολιτευόμενης στον Ερντογάν. Με πρωτοφανή αγριότητα.

Μέχρι πριν ξεκινήσει η τρέχουσα κρίση, στην ειδησεογραφία, σε καθημερινή βάση, παρακολουθούσαμε τις κινήσεις των Κούρδων της Συρίας, με τους Τούρκους να προσπαθούν με κάθε τρόπο να σταματήσουν την εδαφική συνέχεια ανάμεσα στα κουρδικά «καντόνια», αλλά και την τελική έξοδό τους στη θάλασσα, καθώς αντιλαμβάνονταν ότι στην περιοχή πήγαινε να δημιουργηθεί το πρώτο κουρδικό κρατικό μόρφωμα.

Ποιος ακριβώς περιμένουν να το κάνει πλέον αυτό; Την ίδια περίοδο, στη Νοτιοανατολική Τουρκία επιχειρούσαν οι τουρκικές ένοπλες δυνάμεις εναντίον των Κούρδων του PKK, έχοντας καταστρέψει, κυριολεκτικά, μεγάλα αστικά κέντρα, στην προσπάθεια πάταξης του αντάρτικου, αφού την αναζωπύρωση των συγκρούσεων την ερμήνευαν – και εν μέρει ορθώς – με τις εξελίξεις στις κουρδικές περιοχές της Συρίας, με τη διατύπωση στη συνέχεια προσάρτησης των κουρδικών περιοχών της Τουρκίας στο συριακό-κουρδικό κρατικό μόρφωμα.

Με τις τουρκικές ένοπλες δυνάμεις να βρίσκονται στο όριο της αποσύνθεσης, αφού η κατοχή μοντέρνων οπλικών συστημάτων και τα μεγάλα μεγέθη στρατιωτικών σχηματισμών σε απόλυτους αριθμούς, δεν συνεπάγονται αυτομάτως μαχητική αξία, όταν λείπει ο παράγοντας «ηθικό» και κίνητρο, πόσο απίθανο είναι οι Κούρδοι να κάνουν την κίνησή τους; Κι ας μη βιαστούμε να προεξοφλήσουμε τη στάση Μόσχας και Ουάσιγκτον, βασιζόμενοι σε όσα δηλώθηκαν, αφού η «παρτίδα» στο εσωτερικό της Τουρκίας είχε κριθεί.

Αυτή τη στιγμή οι τουρκικές ένοπλες δυνάμεις βρίσκονται σε κατάσταση εκτάκτου ανάγκης και όσα έχουν αρχίσει σταδιακά να διαρρέουν από πηγές, ανοιχτές ή μη, στα οποία θα αναφερθούμε όταν οι πληροφορίες που συλλέγονται επαρκούν για να δικαιολογήσουν – στηρίξουν αυτόνομη ανάλυση, είναι πραγματικά εφιαλτικά.

Αυτό που συνέβη κατά τη διάρκεια του πραξικοπήματος δεν έχει να ζηλέψει σε επίπεδο αγριότητας αιματηρές εκκαθαρίσει που έγιναν σε διάφορες χώρες σε άλλες εποχές, με το ενδεχόμενο η κατάσταση να θυμίσει προσεχώς μέρες Λαβρέντι Μπέρια στην ΕΣΣΔ, την κατάσταση πριν ή μετά τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο, που έφευγες το πρωί από το σπίτι σου και δεν γνώριζες αν το μεσημέρι θα ζεις, ασχέτως εάν είχες κάνει κάτι ή όχι…

Η τουρκική εκδοχή του Μακαρθισμού, όπως κάποτε μεσουράνησε στις ΗΠΑ η παράνοια κατά του κομουνισμού, κάπως έτσι στην Τουρκία του 21ου αιώνα το κυνήγι μαγισσών θα φορά κάθε κεμαλιστή ή/και γκιουλενικό αξιωματικό, ενώ η αγριότητα των ποινών και όσων θα αντιμετωπίσουν στη φυλακή οι ατυχείς, θα γράψουν νέες σελίδες στην καταπάτηση των βασικότερων ανθρωπίνων δικαιωμάτων, ένας τομέας στον οποίο ανέκαθεν διακρινόταν η Τουρκική «Δημοκρατία».

Πλέον, τα πράγματα ξέφυγαν από κάθε έλεγχο και η πιθανότητα να επανέλθει η θανατική ποινή είναι εξαιρετικά αυξημένη. Κι όλα αυτά επενδεδυμένα τον δημοκρατικό μανδύα. Εξάλλου το είπε ο Ερντογάν μιλώντας σε μια κηδεία χθες… «σε μια δημοκρατία η ηγεσία ακούει τη φωνή του λαού», ήταν η απάντηση στον όχλο των ισλαμιστών που κραύγαζαν ζητώντας την επαναφορά της θανατικής ποινής.

Οι πληροφορίες που έρχονται μιλούν για απύθμενο μίσος ανάμεσα σε αξιωματικούς προσκείμενους στον Ερντογάν και τους υπόλοιπους, Κεμαλιστές οι απλά που δεν συμπαθούν τον Τούρκο πρόεδρο δείχνοντας μια προτίμηση για τον Φετουλάχ Γκιουλέν. Υπήρξαν περιπτώσεις εκτελέσεων ανωτάτων αξιωματικών από κατώτερους, προσκείμενους στον Ερντογάν, όταν συνειδητοποιήθηκε ότι ο ανώτατος στήριζε το πραξικόπημα.

Και για να κάνουμε άλλη μια παρατήρηση, η συμπεριφορά του τουρκικού όχλου των ισλαμιστών απέναντι στους καθημερινούς στρατιώτες που ανέλαβαν να διεκπεραιώσουν μια αποστολή μετά από διαταγή των ανωτέρων τους, αποδεικνύει ότι η νοοτροπία του αυτοαποκαλούμενου ως «ισλαμικού κράτους» συναντάται και αλλού, όχι μόνο στη Συρία και Ιράκ.

Οι εικόνες με τον Τούρκο στρατιώτη να κείτεται νεκρός στη γέφυρα του Βοσπόρου, στην ουσία αποκεφαλισμένος, θύμισαν Ράκα και Μοσούλη, με τις δημόσιες εκτελέσεις και την παραμονή του πτώματος, με κεφάλι ή χωρίς κεφάλι σε κοινή θέα προς παραδειγματισμό των υπολοίπων. Τα δε συνθήματά τους και ο τρόπος που λειτουργούσαν έδειχναν ότι αντιλαμβάνονταν την αποστολή τους ενδεχομένως κυρίως με όρους… ιερού πολέμου (τζιχάντ).

Και αυτή η χώρα διαφημίζεται – κυρίως στην Ουάσιγκτον – ως ανάχωμα σε κάθε κακό, εντός ή εκτός εισαγωγικών. Πάνω σε αυτές τις εμμονές έχτισε ο Ερντογάν την εξουσία του, εκμεταλλευόμενος την ανοχή, για να καταστεί σήμερα ανεξέλεγκτος. Πριν καλά-καλά διασωθεί από το πραξικόπημα, έσπευσε να απειλήσει ουσιαστικά τους Αμερικανούς, επειδή δεν του παραδίδουν να εξοντώσει και τον Φετουλάχ Γκιουλέν.

Ίσως αυτά τα δεδομένα βοηθήσουν κάποιες τουλάχιστον πλευρές της Δύσης να συνειδητοποιήσουν, ότι δεν είναι μόνο ανήθικο να συνδιαλέγονται για τα θέματα ασφαλείας με το συγκεκριμένο τουρκικό καθεστώς, είναι και αντιπαραγωγικό. Η αίσθηση υπακοής στην «εντολή του Θεού» που αποπνέει ο Ερντογάν, ο οποίος δείχνει πεπεισμένος ότι ο Αλλάχ τον προστατεύει για να φέρει σε πέρας το έργο του, δημιουργεί συνθήκες από μη ορθολογικές ως ψυχοπαθητικές, που θα μπορούσαν να οδηγήσει σε μεγάλες περιπέτειες.

Όταν συμφωνεί οτιδήποτε ο Ερντογάν με οποιονδήποτε και το θεωρεί τακτικό βήμα – υποχώρηση για την επίτευξη του στόχου του, που έχει σχέση και με την προώθηση του Ισλάμ, δεν τον κωλύει οτιδήποτε να αθετήσει τον λόγο του, αφού αισθάνεται πως διαθέτει κάλυψη… από τον Ύψιστο. Εξάλλου, η παραπλάνηση και η αποκοίμιση του αντιπάλου, δεν είναι κάτι που δεν συναντά κανείς σε ισλαμικά «ιερά» κείμενα…

Όλα δείχνουν ότι οδεύουμε για σημαντικές εξελίξεις στην ευρύτερη περιοχή. Η εξομάλυνση των σχέσεων του καθεστώτος Ερντογάν με Ισραηλινούς και Ρώσους, όπως αναφέραμε και στο σημείωμα τα ξημερώματα της μεγάλης νύχτας του πραξικοπήματος, όταν η κατάσταση έδειχνε να έχει κριθεί, είναι πιθανό να προχώρησε εξαιτίας των πληροφοριών του «συστήματος Ερντογάν», ότι κάτι κακό ετοιμάζεται παρασκηνιακά στις τάξεις των ενόπλων δυνάμεων.

Μένουν να διασταυρωθούν πληροφορίες που αναφέρουν, ότι τόπος συντονισμού των ενεργειών των κορυφαίων πραξικοπηματιών ήταν η Γερμανία (τι λέμε εμείς τώρα…) και ότι ο φόβος μαζικών αποστρατειών αξιωματικών προσκείμενων στους πραξικοπηματίες, επέσπευσε την εκτέλεση των σχεδίων, κάτι που συνέβαλε τα μέγιστα στην αποτυχία του.

Αν ισχύει αυτό, τότε πού βρισκόταν η BND και οι άλλες γερμανικές υπηρεσίες; Λίγο δύσκολο να μην πήραν χαμπάρι τίποτα. Παρομοίως, με τόσο μεγάλο τμήμα των ειδικών δυνάμεων να συντάσσεται με το πραξικόπημα, είναι δυνατό να μη γνώριζε η αμερικανική πλευρά οτιδήποτε; Πάλι λίγο δύσκολο. Άλλο εκτιμήσεις όμως και άλλο πληροφορίες.

Όλο αυτό το σκηνικό έχει οδηγήσει σε παρανοϊκές καταστάσεις στο εσωτερικό της Τουρκίας. Η Ελλάδα πραγματικά ευνοείται αφενός διότι αυτό-διαφημίζεται ως – και είναι – όαση σταθερότητας, παρά τα προβλήματά της και το επιχείρημα ότι η ανάταξή της επείγει όσο ποτέ, αποκτά σίγουρα υπόσταση…

Επίσης, η προοπτική απόπειρας εξαγωγής των εσωτερικών προβλημάτων στην κατεύθυνση της Ελλάδας περιπλέκεται σημαντικά, καθώς η φωτιά σιγοκαίει και δεν θα απαιτηθεί τίποτα περισσότερο από μια στρατιωτική περιπέτεια που θα θεωρηθεί αποτυχία, για να εξουδετερωθεί ένα στράτευμα που πάντα ήταν υπερφίαλο και γνωρίζει διαχρονικά πως δεν έχει την πολυτέλεια της ήττας. Θα κάνουν αρκετά χρόνια να συνέλθουν…

Το ζητούμενο είναι για πόσο καιρό η Ελλάδα θα εμμένει να περνά διεθνώς το μήνυμα ότι το μέλλον των διευθετήσεων στην περιοχή που την αφορούν θα πρέπει να περνούν μέσα από τη συναίνεση της Άγκυρας, τη στιγμή που οι συμμαχίες των ισχυρών πρωταγωνιστών του παιγνίου της περιοχής, ενδεχομένως είτε να μην την περιλαμβάνουν είτε να επιχειρείται ο πειθαναγκασμός της.

Όσο περνούν οι ώρες και οι μέρες, τόσο η ροή πληροφοριών ενισχύει την πεποίθηση ότι το εσωτερικό πρόβλημα είναι πολύ μεγάλο και σοβαρό στην Τουρκία. Ό,τι και να δει κανείς στο επίπεδο των συναντήσεων των ηγετών, θα είναι λάθος να ερμηνευθεί κατά κυριολεξία, αφού φίλοι και αντίπαλοι δείχνουν να συμφωνούν πλέον σε μια διαπίστωση.

Αυτή είναι ότι ο Ερντογάν αποσταθεροποιεί επικίνδυνα μια περιοχή που δεν έχει το περιθώριο να πέσει σε χέρια ισλαμιστών, κάτι στο οποίο δείχνουν σιωπηρά να συμφωνούν Ουάσιγκτον και Μόσχα, αφού είναι πλέον αυταπόδεικτο και για τους πλέον ευνοϊκά προσκείμενους στην Τουρκία. Την ίδια στιγμή επείγει να κλείσουν, ή τουλάχιστον να εκτονωθούν, τα μέτωπα Συρίας και Ιράκ.

Θα μπορούσε λοιπόν κανείς να ισχυριστεί και ότι η εσωτερική κατάσταση στην Τουρκία εξυπηρετεί την ανάπτυξη των σεναρίων για την εξεύρεση κάποιας φόρμουλας που θα σταματήσει την αιματοχυσία στη Μέση Ανατολή. Εάν αυτό επαρκεί για να υποπτευθεί κανείς «ξένο δάκτυλο» στο πραξικόπημα ή απλώς πρόκειται για μια εξέλιξη με αμιγώς εσωτερική στόχευση που έχει προφανείς περιφερειακές επιπτώσεις, μένει να αποδειχθεί.

Αυτό που είναι βέβαιο, είναι ότι στην πράξη υπήρξε εμφύλιος στην Τουρκία, χύθηκε αίμα και αυτές είναι πληγές που αποσυντονίζουν μια κοινωνία, τη διχάζουν βαθύτατα και στη συνέχεια τη διαλύουν. Γιατί ας μην ξεχνούμε ότι και το στράτευμα μέρος της κοινωνίας είναι.

Η διάσπαση αυτού του κοινωνικού ιστού, είναι το στοιχείο που δείχνει ότι η Τουρκία ξεπέρασε ένα κρίσιμο σημείο, τόσο κρίσιμο που είναι χωρίς επιστροφή. Πλέον πάμε για μία διαφορετική Τουρκία από αυτή που γνωρίζαμε, ανεξαρτήτως εξωτερικών παραγόντων και Κουρδικού, όπως προαναφέρθηκε, αφού το κοινωνικό σχίσμα είναι καταλυτικό…

Στην Τουρκία υπάρχουν πλέον δύο κατηγορίες πολιτών, όπως υπήρχαν πάντα. Παλιά, οι κοσμικοί είχαν σαφή πρωτοκαθεδρία και οι ισλαμιστικού προσανατολισμού ήταν οι παρακατιανοί. Ο Ερντογάν τους έδωσε φωνή και υπόσταση και αυτοί τον θεοποίησαν, σχηματίζοντας μια πολύ ισχυρή, τουλάχιστον στους αριθμούς, πολιτοφυλακή.

Το μόνο που μένει είναι να δημιουργήσει με κάποια αφορμή σχετική δομή και να έχουν τυφέκιο και πυρομαχικά στο σπίτι τους… Οι πάλαι ποτέ «άρχοντες» του τόπου, οι προοδευτικοί, οι δυτικόστροφοι, είναι πλέον υπό διωγμό στη νέα άτυπη θεοκρατία του νέο-σουλτάνου.

Όσο έχει μαύρο χρήμα από τον Κόλπο και τους ταΐζει, όλα θα βαίνουν καλώς. Διότι πως εξηγείται η δραματική πτώση του εθνικού νομίσματος χωρίς η χώρα να οδηγείται σε υπερπληθωρισμό και ανεξέλεγκτες καταστάσεις, χωρίς σκληρά δημοσιονομικά μέτρα για συγκράτηση της κατάστασης, χωρίς, χωρίς… παίζουν και άλλοι το δικό τους παιχνίδι πίσω από τον Ερντογάν.

Η Τουρκία μετατρέπεται με ταχύτατο ρυθμό σε μια χώρα αφόρητη να ζει πολίτης συνηθισμένος στις ελευθερίες του δυτικού κόσμου. Το διαζύγιο με τον δυτικό κόσμο είναι δεδομένο, οπότε, πριν δημιουργηθούν ανεξέλεγκτες καταστάσεις, ας ξεκινήσουν όλοι να σκέπτονται ποιο είναι το μέλλον της Ατλαντικής Συμμαχίας επί παραδείγματι, με αυτή την Τουρκία. Διότι τα σουρεαλιστικά που θα ακολουθήσουν θα είναι πολλά…

Πηγή Defence-Point

Οι απόψεις του ιστολογίου μπορεί να μην συμπίπτουν με τα περιεχόμενα του άρθρου

 

Νεότερη ανάρτηση Παλαιότερη Ανάρτηση