Μέση Ανατολή: Πίσω από τη σφαγή κρύβεται πετρέλαιο
«Όλα για το πετρέλαιο» σε σκηνοθεσία της Παγκόσμιας Τάξης Πραγμάτων, η οποία επιδιώκει την κατά το δοκούν αναδιαμόρφωση και αναδιάταξη του χάρτου του υφιστάμενου γεωπολιτικού status quo, θα μπορούσε να είναι ο τίτλος της τραγωδίας που βρίσκεται αυτή την περίοδο σε εξέλιξη στην Λωρίδα της Γάζας, τη Συρία και το Ιράκ.
Το Ισραήλ, το οποίο έχει μάλλον απαλλάξει πλέον τον Μωυσή των «ευθυνών» του για το γεγονός ότι έπειτα από τη σαραντάχρονη περιπλάνηση στην έρημο οδήγησε τους Ισραηλίτες στο μοναδικό σημείο της Μέσης Ανατολής το οποίο δεν είχε πετρέλαιο, κοιτάζει σήμερα να αξιοποιήσει στον μέγιστο βαθμό την «προσφορά» που τελικά του αποδόθηκε, τα σημαντικά κοιτάσματα φυσικού αερίου που έχουν εντοπιστεί στην θαλάσσια ζώνη της Ανατολικής Μεσογείου.
Την ίδια στιγμή η Τουρκία διεκδικεί τον πρωταγωνιστικό ρόλο στην σκληρή «παρτίδα» που βρίσκεται σε εξέλιξη στην περιοχή της Μέσης Ανατολής, στην οποία εμπλέκεται ταυτόχρονα και η Κύπρος, με αντικείμενο την εκμετάλλευση των υδρογονανθράκων του ιρακινού Κουρδιστάν.
Η αμερικανική πολιτική ηγεσία, υπό τον Μπάρακ Ομπάμα, εξαρχής έδειξε τις προθέσεις της, δίνοντας έμφαση στην έννοια της «συνέργειας» και καθιστώντας σαφές στις κυβερνήσεις των χωρών της Ανατολικής Μεσογείου, στην Κύπρο, στην Τουρκία, στον Λίβανο αλλά και στην Ελλάδα, ότι στόχος και σκοπός είναι η δημιουργία των προϋποθέσεων και των συνθηκών εκείνων που θα επιτρέψουν την ομαλή και επικερδή εμπορική αξιοποίηση των τρισεκατομμυρίων κυβικών μέτρων φυσικού αερίου που φιλοξενεί το υπέδαφος της περιοχής.
Ο θησαυρός της Παλαιστίνης
Σύμφωνα, μάλιστα, με τα στοιχεία που έχει επισήμως δώσει στη δημοσιότητα η Γεωλογική Υπηρεσία των ΗΠΑ (US Geological Survey), η λεκάνη της Λεβαντίνης εμφανίζεται να «κρύβει» περί τα 122 τρισεκατομμύρια πόδια φυσικού αερίου, όπου τα μεγαλύτερα κοιτάσματα εντοπίζονται εντός της Ισραηλινής Αποκλειστικής Οικονομικής Ζώνης. Η απαρχή, ωστόσο, της «περιπέτειας» αυτής, με βάση έγγραφο του German Marshall Fund of the United States, βρίσκεται στο ξεκίνημα της προηγούμενης δεκαετίας, όταν ανακαλύφθηκε το κοίτασμα «Gaza marine Field», όπως ονομάστηκε στη συνέχεια, δυναμικότητας 31 τρισεκατομμυρίων κυβικών μέτρων, στα ανοιχτά της Λωρίδας της Γάζας.
Τον Σεπτέμβριο του 2000, όπως επισημαίνεται, κι ενώ στο βάθος υπήρχε η πρόβλεψη για την έναρξη του δεύτερου Ιερού Πολέμου, της δεύτερης Intifanda, ο ηγέτης των Παλαιστινίων Γιασέρ Αραφάτ, επιβιβαζόμενος σε πλωτό σκάφος και διαγράφοντας το περίγραμμα της θαλάσσιας περιοχής που διαθέτει προς εξερεύνηση, είχε δηλώσει ότι πρόκειται για «ένα δώρο από τον Θεό προς εμάς και προς τις επόμενες γενιές. Το κοίτασμα αυτό θα προσφέρει στήριγμα στην οικονομία μας για την εγκαθίδρυση ενός ανεξάρτητου κράτους με πρωτεύουσα την Ιερουσαλήμ».
Μία από τις εκδοχές για την εμπορική εκμετάλλευση αυτών των ποσοτήτων φυσικού αερίου, η οποία επανήλθε πολλές φορές στο προσκήνιο τα τελευταία δέκα χρόνια, ήταν η εξαγωγή τους στην Αίγυπτο με σκοπό την υγροποίηση και τη μεταμόρφωσή τους σε μορφή LNG πλέον σε πλοία.
Συμπτωματικά, η κοινοπραξία –αποτελούμενη από τις Noble Energy, Anver Oil, Delek Drilling και Ratio Oil- που διαχειρίζεται το κοίτασμα «Λεβιάθαν» στην ΑΟΖ του Ισραήλ κατέληξε σε συμφωνία με την BG Group στα τέλη Ιουνίου για την εξαγωγή, μέσω υποθαλάσσιου αγωγού, του ισραηλινού φυσικού αερίου στην Αίγυπτο, τη στιγμή που τόσο η Κύπρος όσο και η Τουρκία διεκδικούν το Ισραηλινό φυσικό αέριο, αποσκοπώντας η καθεμιά στην ανάδειξή της σε ενεργειακό κόμβο στην περιοχή της Ανατολικής Μεσογείου.
Η είδηση, σε κάθε περίπτωση, που σηματοδοτεί την ανατροπή των υφιστάμενων ισορροπιών είναι εκείνη της 16ης Αυγούστου, σύμφωνα με την οποία ο υπουργός Ενέργειας και Φυσικών Πόρων της Ιορδανίας, Μοχάμεντ Χάμεντ, ανακοίνωσε ότι ως το 2017 το ένα τρίτο των αναγκών της σε φυσικό αέριο η Ιορδανία θα το καλύπτει χάρη στις εισαγωγές φυσικού αερίου από τα κοιτάσματα της Λωρίδας της Γάζας! Αναμένεται, μάλιστα, προσεχώς η υπογραφή της συμφωνίας ανάμεσα στην BG Group και την κρατική εταιρεία ηλεκτρισμού της Ιορδανίας, τη National Electric Company (NEPCO), η οποία καλύπτει σήμερα σχεδόν εξ ολοκλήρου την παραγωγή ηλεκτρικού ρεύματος από τις εισαγωγές φυσικού αερίου από τις γειτονικές της χώρες.
Απούσα, βεβαίως, από τις εξελίξεις, δεν θα μπορούσε να είναι η Ρωσία, στην οποία τον Ιανουάριο του 2014 ο Παλαιστίνιος Πρόεδρος, Μαχμούντ Αμπάς, φέρεται να έθεσε το ζήτημα της αξιοποίησης του κοιτάσματος “Gaza Marine Field”, κατά τη διάρκεια της τετραήμερης επίσκεψής του στη Μόσχα.
Αφορμή υπήρξε η υπογραφή συμφωνίας τον Δεκέμβριο του 2013 ανάμεσα στη Ρωσία και τη Συρία, με την οποία η ρωσική κρατική εταιρεία Soyuznefgaz απέκτησε τα αποκλειστικά δικαιώματα εκμετάλλευσης των εν δυνάμει σημαντικών αποθεμάτων υδρογονανθράκων της θαλάσσιας περιοχής ανοιχτά της Συρίας. Ένα, ωστόσο, ήταν το εμπόδιο: Η δεσμευτική συμφωνία της Παλαιστινιακής Αρχής με την BG Group.
Δυναμικά παρούσα, από την άλλη πλευρά, δήλωσε εξαρχής η Κύπρος, προβλέποντας πως στην περίπτωση απόδοσης Αποκλειστικής Οικονομικής Ζώνης στην Παλαιστινιακή Αρχή θα επηρεάζονταν τα θαλάσσια σύνορά της. Στο πλαίσιο αυτό, τον Φεβρουάριο του 2014 ο Κύπριος υπουργός Εξωτερικών, Ιωάννης Κασουλίδης, επισκεπτόμενος τη Ραμάλα προχώρησε στη σύναψη συμφωνίας με την Παλαιστινιακή Αρχή, η οποία προέβλεπε τη συνεργασία των δύο πλευρών στον τομέα της ενέργειας.
Η εμπλοκή ΗΠΑ, Ρωσίας και κολοσσών
Ο σπόρος, όπως και να έχει, για τη μεγάλη ανατροπή και την ανασύνταξη των γεωστρατηγικών ισορροπιών στη Μέση Ανατολή, πάντοτε υπό το άγρυπνο βλέμμα της Ουάσιγκτον και της Μόσχας αλλά και των ενεργειακών ομίλων διεθνούς εμβέλειας, φαίνεται πως έχει ήδη μπει. Η ταχύτατη προέλαση ισλαμιστών ανταρτών στο Βόρειο Ιράκ έχει επισπεύσει τις εξελίξεις, δίνοντας μορφή στην «αόρατη» γη των Κούρδων.
Έπειτα από πολύμηνες διαπραγματεύσεις με την κεντρική κυβέρνηση της Βαγδάτης, οι οποίες κινδύνευσαν να πυροδοτήσουν ακόμη και τον –πρόωρο- διαμελισμό του Ιράκ, η Κουρδική Περιφερειακή Κυβέρνηση (KRG) έλαβε στα τέλη Μαρτίου το «πράσινο φως» προκειμένου να ξεκινήσει τις εξαγωγές πετρελαίου στην Τουρκία. Ωστόσο, υπήρξε ένας περιορισμός: Η KRG θα είχε το δικαίωμα να «στέλνει», μέσω ενός νέου πετρελαιαγωγού, στο τουρκικό λιμάνι Τσεϊχάν μόνο 100.000 βαρέλια την ημέρα, ενώ αρχική πρόθεση ήταν η εξαγωγή έως και 1 εκατομμυρίου βαρελιών ημερησίως, πριν από τα τέλη του 2015.
Η αμερικανική κυβέρνηση, δια στόματος του αντιπροέδρου της, Τζο Μπάιντεν, συνεχάρη τις δύο πλευρές, εκφράζοντας την ικανοποίησή της για την έκβαση της υπόθεσης και ταυτόχρονα την ετοιμότητα της Ουάσιγκτον να «μεσολαβήσει» εκ νέου εφόσον χρειαστεί για την «διευκόλυνση» των εξαγωγών πετρελαίου.
Η Τουρκία, η οποία από την πλευρά της, πειραματίζεται για μία ακόμη φορά ως προς τον τρόπο χειρισμού του κουρδικού ζητήματος, σε μία προσπάθεια αποκλιμάκωσης της έντασης στις νοτιο-ανατολικές επαρχίες της, εμφανίστηκε επιφυλακτική, θέλοντας να τηρήσει τις ισορροπίες ανάμεσα στη Βαγδάτη και την KRG, ενώ, υπό τον φόβο ότι η πόλωση ανάμεσα στην Βαγδάτη και την Ερμπίλ θα οδηγούσε την ιρακινή κυβέρνηση του Νούρι αλ Μαλίκι στην αγκαλιά του Ιράν, η αμερικανική διπλωματία προέτρεψε» την Άγκυρα να τηρήσει –δημοσίως τουλάχιστον- πιο αποστασιοποιημένη στάση.
Η τουρκική κυβέρνηση αποδέχτηκε τις νουθεσίες της Ουάσιγκτον και καθ’ όλη τη διάρκεια του προηγούμενου χρόνου αποδοκίμαζε όποιον άφηνε υπόνοιες ότι κινείται παρασκηνιακά, ενθαρρύνοντας, ωστόσο, τουρκικές εταιρείες να συνάπτουν εμπορικές συμφωνίες με την ηγεσία του Ιρακινού Κουρδισταν. Εντούτοις, η Άγκυρα ουδέποτε εγκατέλειψε την προσδοκία της να μετατραπεί σε αδιαμφισβήτητο ενεργειακό κόμβο στην Ανατολική Μεσόγειο. Στο πλαίσιο αυτό, πέραν όλων των άλλων, δραστηριοποιείται, μέσω της κρατικής εταιρείας υδρογονανθράκων ΤΡΑΟ, στο Ιράκ. Τέσσερις είναι μάλιστα οι επόμενοι στόχοι της ΤΡΑΟ: δύο συμφωνίες για την εξόρυξη πετρελαίου στις περιοχές Barda και Missan και δύο για την εξόρυξη φυσικού αερίου στις περιοχές Siba και Mansuriya. Πρόκειται για επένδυση της τάξης των 30 δις δολαρίων, με το μερίδιο της ΤΡΑΟ να κυμαίνεται στα 6 δις δολάρια, ενώ απώτερος στόχος παραμένει η ανάδειξη της Τουρκίας σε περιφερειακή δύναμη.
Στην προσπάθειά της αυτή η Άγκυρα δεν είναι μόνη. Σύμμαχός της η αμερικανική Exxon Mobil, η οποία ούτως ή άλλως ήταν εκείνη που πρώτη αψήφησε τους «κανόνες δεοντολογίας», παρακάμπτοντας την Βαγδάτη και προχωρώντας στην υπογραφή συμφωνιών με τους Κούρδους στο Βόρειο Ιράκ.
Το ενδιαφέρον τους, πάντως, για το Ιρακινό Κουρδιστάν, εξέφρασαν από πολύ νωρίς τόσο η αμερικανική Chevron όσο και η τουρκική Genel Energy και η γαλλική Total, τις οποίες ακολούθως συνόδευσαν η βρετανική BP, η κινεζική Sinopec, η νορβηγική DNQ, η βρετανική Gulf Keystone Petroleum, η ιρλανδική Petroceltic, η αμερικανική Hess, η ισπανική Repsol και η ιαπωνική Inpex Corp.
Στο μεταξύ, η Ρωσία, η οποία ανέκαθεν διατηρούσε δεσμούς φιλίας με την κουρδική οντότητα, καθώς οι Κούρδοι φαίνεται πως δεν ξεχνούν ότι το 1946 η Μόσχα προσέφερε τη στήριξή της κατά την ανακήρυξη της έστω εφήμερης ανεξαρτησίας της Κουρδικής Αυτόνομης Δημοκρατίας επί ιρανικού εδάφους, έχει εκφράσει από την πλευρά της, τον έντονο προβληματισμό της για τις εξελίξεις στην περιοχή.
Σε κάθε περίπτωση, στο πλαίσιο της «πολυδιάστατης» ρωσικής εξωτερικής πολιτικής, οι ρωσικές εταιρείες Gazprom, Lukoil και Rosneft, ανανέωσαν μέσα στο 2013 τις συμβάσεις τους για την εμπορική εκμετάλλευση κοιτασμάτων πετρελαίου τόσο με την κεντρική διοίκηση της Βαγδάτης, όσο και με την Ερμπίλ.
Προηγήθηκαν οι επισκέψεις του προέδρου του Ιρακινού Κουρδιστάν, Μασούντ Μπαρζανί, στην Αγία Πετρούπολη και η συνάντησή του ε τον επικεφαλής της Gazprom, Αλεξέι Μίλερ και του τέως πρωθυπουργού του Ιράκ, Μούρι Αλ Μαλίκι στη Μόσχα και η συνάντησή του με στελέχη της Lukoil. Εξίσου δραστήριος υπήρξε και ο επικεφαλής της Rosneft, Ιγκόρ Σετσίν, ο οποίος δεν απέκλεισε το ενδεχόμενο να προχωρήσει από κοινού με την Exxon Mobil στην αξιοποίηση κοιτασμάτων πετρελαίου και φυσικού αερίου.
Ειδικοί αναλυτές εκτιμούν ότι η σύμπραξη αυτή θα αποτελέσει την αρχή για την τροφοδοσία της Ευρώπης με τους ιρακινούς υδρογονάνθρακες μέσω του δρομολογούμενου «Νότιου Διαδρόμου». Δεν μπορεί, άλλωστε, κανείς να παραβλέψει ότι το Ιράκ, εκτός από τα 143 δισεκατομμύρια βαρέλια που φαίνεται πως διαθέτει –πρόκειται για τα έξι μεγαλύτερα στον κόσμο- εκτιμάται ότι φιλοξενεί περί τα 2,8 – 3,2 τρισεκατομμύρια κυβικά μέτρα φυσικού αερίου, γεγονός που κατατάσσει τη χώρα στην ενδέκατη θέση παγκοσμίως και την καθιστά πολύ πιο πλούσια ακόμη και από το Αζερμπαϊτζάν.
Πηγή περιοδικό «Επίκαιρα», τεύχος 252
Οι απόψεις του ιστολογίου μπορεί να μην συμπίπτουν με τα περιεχόμενα του άρθρου
Αναρτήσεις
Γράψτε τα δικά σας σχόλια
Δεν υπάρχουν σχόλια :
Θα σας παρακαλούσα να είστε κόσμιοι στους χαρακτηρισμούς σας, επειδή είναι δυνατόν επισκέπτες του ιστολογίου να είναι και ανήλικοι.
Τα σχόλια στα blogs υπάρχουν για να συνεισφέρουν οι αναγνώστες στο διάλογο. Η ευθύνη των σχολίων (αστική και ποινική) βαρύνει τους σχολιαστές.
Τα σχόλια θα εγκρίνονται μόνο όταν είναι σχετικά με το θέμα, δεν αναφέρουν προσωπικούς, προσβλητικούς χαρακτηρισμούς, καθώς επίσης και τα σχόλια που δεν περιέχουν συνδέσμους.
Επίσης, όταν μας αποστέλλονται κείμενα (μέσω σχολίων ή ηλεκτρονικού ταχυδρομείου), παρακαλείσθε να αναγράφετε τυχούσα πηγή τους σε περίπτωση που δεν είναι δικά σας. Ευχαριστούμε για την κατανόησή σας...