Αλλαγή ισορροπιών στη Μέση Ανατολή

Του Ιωάννη Μιχαλέτου 

Κατά τη διάρκεια της κρίσης στην Ουκρανία, όπου η προσοχή των περισσοτέρων κρατών είναι στραμμένη κυρίως στη Κριμαία, σημαντικότατες αλλαγές λαμβάνουν χώρα στη Μέση Ανατολή. 

Η Σαουδική Αραβία και ο οργανισμός συνεργασίας των Κρατών του Κόλπου (Κουβέιτ, Μπαχρέιν, ΗΑΕ) διέκοψαν διπλωματικές επαφές με το Κατάρ.

Η Σαουδική Αραβία ανακήρυξε τη Μουσουλμανική Αδελφότητα, τρομοκρατική οργάνωση όπως και την Αλ Νούσρα και το Ισλαμικό κράτος του Ιράκ-Λεβάντ με την υποστήριξη και των ΗΑΕ.

Βαθμιαία μειώνεται η υποστήριξη στους Τζιχαντιστές στη Συρία εκ μέρους των κρατών της Αραβικής Χερσονήσου με παράλληλη σταδιακή έξοδο των ανταρτών από τη Συρία.

Η Σαουδική Αραβία θα δανείσει 2 Δις. Δολάρια στην Αίγυπτο για να αγοράσει Ρωσικά οπλικά συστήματα, ενώ ταυτόχρονα υποστηρίζει ποικιλοτρόπως τους στρατιωτικούς στην Αίγυπτο και εμφανώς υποδαυλίζει την δίωξη του στελεχιακού δυναμικού της Μουσουλμανικής αδελφότητας.

Οι κινήσεις αυτές των Σαουδαράβων που εμφανώς την φέρνουν εγγύτερα προς τη Μόσχα και βεβαίως την απομακρύνουν από τις ΗΠΑ, εδράζονται στις εξής παραμέτρους.

Ο τωρινός Βασιλιάς των Σαούντ είναι υπέργηρος με βεβαρημένη υγεία, ενώ ο διάδοχος του έχει ομοίως σοβαρότατα ζητήματα υγείας. Μετά από αυτούς ακολουθεί μετά πάσης βεβαιότητας ένα "χάος διαδοχής" λόγω του ιδιότυπου συστήματος του κράτους αυτού όπου η βασιλική διαδοχή πάει από αδερφό σε αδερφό, με πολλούς εκ της νεώτερης γενιάς να έχουν ήδη αποδημήσει αφήνοντας πλήθος δελφίνων που έχουν γεννηθεί από διαφορετικές μητέρες και έχουν σφοδρές διαμάχες μεταξύ τους. Εάν και από το 2005 έχει συγκροτηθεί συλλογικό σώμα για να προβλεφθούν οι περιπλοκές της διαδοχής, εκτιμάται ότι οι ασάφειες που το περιβάλουν σε συνδυασμό με τις εντονότατες εσωτερικές συγκρούσεις του Οίκου θα δημιουργήσουν σοβαρά προβλήματα και πιθανότητα περίοδο αστάθειας. 

Ως εκ τούτου το Ριάντ φοβάται ότι ο Σιιτικός άξονας με το συντονισμό της Μόσχας είναι σε θέση να αποσταθεροποιήσει τη χώρα μεσοπρόθεσμα ενώ δεν εμπιστεύονται την ικανότητα και τις διαθέσεις των ΗΠΑ απέναντι τους. Για αυτό το λόγο ο Οίκος των Σαούντ προσπαθεί να κλείσει "μέτωπα" προτού βρεθεί προ τετελεσμένων.

Αξίζει να σημειωθεί ότι το μεγαλύτερο μέρος της παραγωγής πετρελαίου της Σαουδικής Αραβίας, εξορύσσεται στις Ανατολικές επαρχίες οι οποίες κατοικούνται κατά το πλείστον από Σιίτες οι οποίοι τυγχάνουν της επιρροής της Τεχεράνης. Επιπλέον η ουσιαστική ήττα στον πόλεμο της Συρίας εκ μέρους του Ριάντ, έχει ως αποτέλεσμα την βέβαιη επιστροφή χιλιάδων Τζιχαντιστών στο Βασίλειο με ριζοσπαστική διάθεση οι οποίοι θα αποτελέσουν σοβαρότατο πονοκέφαλο για τις τοπικές αρχές. 

Ταυτόχρονα η Μουσουλμανική Αδελφότητα προσπαθεί να ριζώσει και να συντηρήσει πυρήνες που θα έχουν ως τελικό σκοπό τον έλεγχο της χώρας ακόμα και με την ανατροπή των Σαούντ. Με την κατάσταση στην Υεμένη να παραμένει έκρυθμη και με το Ριάντ να ξοδεύει κυριολεκτικά πακτωλούς χρημάτων τόσο εντός της χώρας για να κατευνάζει κοινωνικές αντιδράσεις, όσο και στο εξωτερικό (Αίγυπτος, Λιβυή, Συρία, Παλαιστίνη, Πακιστάν, Υεμένη, Σουδάν, κ.α) υπάρχουν λίγα περιθώρια για τολμηρές κινήσεις. Τουναντίον το Βασίλειο μπαίνει ξανά σε φάση αναδίπλωσης και σε προσπάθεια προετοιμασίας για την επόμενη μέρα.

Με αυτά τα δεδομένα, η διαπάλη ΗΠΑ-Ρωσίας αποκτά και ένα εντονότατο Μεσανατολικό χρώμα, με τη Μόσχα να κερδίζει εμφανώς στα σημεία και να παίζει πρωταγωνιστικό ρόλο στη διαμόρφωση της ισορροπίας δυνάμεων, γεγονός που είναι πλέον του βέβαιου ότι θα μεταφραστεί σε μια ανοχή το λιγότερο της Ουάσινγκτον στην Ντε Φάκτο ανεξαρτητοποίηση της Κριμαίας και την επακόλουθη ομοσπονδιοποίηση της υπόλοιπης Ουκρανίας, όπως και το πάγωμα της διεύρυνσης του ΝΑΤΟ σε Γεωργία και Μολδαβία. Ταυτόχρονα οι πολυμερείς συνομιλίες με το Ιράν, αναμένεται να αναθερμανθούν, όπως και το Παλαιστινιακό ζήτημα με τις επικείμενες ειρηνευτικές συμφωνίες. 

Όλα τα ανωτέρω, όπως είναι φυσικό θα έχουν πολλαπλές και διαδοχικές επιδράσεις σε ένα ευρύτατο φάσμα των διεθνών ισορροπιών, αλλά και θα κοστίσουν διπλωματικές και πολιτικές σταδιοδρομίες σε μεγάλα κράτη που βασίστηκαν σε λαθεμένες κρίσεις και χειρισμούς. 

Πηγή RIMSE

 

Οι απόψεις του ιστολογίου μπορεί να μην συμπίπτουν με τα περιεχόμενα του άρθρου

Νεότερη ανάρτηση Παλαιότερη Ανάρτηση