Θα επιτραπεί άραγε η είσοδος της ΔΥΑΕ στην στρατιωτική βάση-κλειδί του Ιράν;

Από το Ιράν μεταδίδονται αντικρουόμενα δημοσιεύματα σχετικά με τη δυνατότητα εισόδου των επιθεωρητών της Διεθνούς Υπηρεσίας Ατομικής Ενέργειας (ΔΥΑΕ) στη στρατιωτική βάση-κλειδί Παρτσίν (Parchin), όπου δήθεν έχουν δοκιμαστεί πυροκροτητές νετρονίων για πυρηνική εκρηκτική συσκευή.

Αυτό συνέβη μερικές ημέρες πριν την επίσκεψη στη χώρα των εκπροσώπων της Υπηρεσίας, οι οποίοι ευελπιστούν να υπογράψουν με τους Ιρανούς συμφωνία για την πραγματοποίηση ευρείας κλίμακας επιθεωρήσεων. Οι επιθεωρητές αναμένονται στο Ιράν στις 16 Ιανουαρίου.

Όπως δήλωσε ο εκπρόσωπος του Υπουργείου Εξωτερικών του Ιράν, Ραμίν Μεχμανπαράστ, στους επιθεωρητές της ΔΥΑΕ μπορεί να δοθεί πρόσβαση στις στρατιωτικές εγκαταστάσεις στην Παρτσίν, αλλά υπό τον όρο ότι η Υπηρεσία θα αναγνωρίσει το δικαίωμα της Τεχεράνης σε πλήρη χρήση πυρηνικών καυσίμων για ειρηνικούς σκοπούς. Αντίθετη θέση εξέφρασε ο επικεφαλής της Ιρανικής Υπηρεσίας Ατομικής Ενέργειας, Φερεϊντούν Αμπάσι, ο οποίος υπενθύμισε ότι δεν πρόκειται για δηλωμένη πυρηνική εγκατάσταση, άλλα για στρατιωτική βάση. Βάσει της «Συνθήκης για τη Μη Διάδοση των Πυρηνικών Όπλων» το Ιράν δεν είναι υποχρεωμένο να την ανοίξει και δεν την ανοίγει. Αν όμως η Διεθνής Υπηρεσία διαθέτει στοιχεία ότι εκεί διεξάγονταν απαγορευμένες πυρηνικές έρευνες, αυτά τα υλικά πρέπει να παρουσιαστούν για εξέταση στην Τεχεράνη, επιμένει ο επικεφαλής της ιρανικής Υπηρεσίας. 

Η Τεχεράνη θα ανοίξει την Παρτσίν μόνο με αντάλλαγμα κάποια αμοιβαία βήματα των Ηνωμένων Πολιτειών και της Ευρωπαϊκής Ένωσης, θεωρεί ο Ρώσος εμπειρογνώμονας Σεργκέι Σεριόγκιτσεφ:

«Είναι μάλλον απίθανο ότι το Ιράν θα επιτρέψει την είσοδο των επιθεωρητών χωρίς να έχουν γίνει σοβαρές παραχωρήσεις στο θέμα των κυρώσεων. Είναι πιθανό να συναινέσει στην παραχώρηση πρόσβασης με τέτοιους όρους, ώστε αυτή να γίνει άσκοπη. Λόγου χάριν, θα τους επιτρέψει είσοδο μόνο στο Κέντρο Τύπου αυτής της βάσης. Ή θα απαγορεύσει τη χρησιμοποίηση εξοπλισμού για τη δειγματοληψία του εδάφους και των υπόγειων υδάτων. Έτσι, ωστόσο, θα είναι αδύνατο να εξακριβωθεί αν χρησιμοποιήθηκε η εγκατάσταση αυτή για στρατιωτικούς σκοπούς».

Ωστόσο, στο εγγύς μέλλον δεν θα προβούν οι ΗΠΑ σε ελάφρυνση των κυρώσεων. Όσον αφορά στην παραχώρηση άδειας από μέρους της Διεθνούς Υπηρεσίας Ατομικής Ενέργειας για πλήρη κύκλο πυρηνικού καυσίμου, το Ιράν είναι μάλλον απίθανο να την πάρει. Το διεθνές δίκαιο δεν απαγορεύει την ανάπτυξη του κλάδου της ατομικής ενέργειας, όμως αυτή είναι ειδική περίπτωση. Το θέμα σχολιάζει ο εμπειρογνώμονας του Ρωσικού Ινστιτούτου Στρατηγικών Μελετών, Αζντάρ Κούρτοφ:

«Από την πλήρη χρήση πυρηνικών καυσίμων ως τις προσπάθειες ανάπτυξης σε σύντομο χρονικό διάστημα πυρηνικού όπλου δεν χρειάζεται πολύς χρόνος. Γι΄αυτό οι ΗΠΑ επιδιώκουν, όχι με εντελώς νόμιμο τρόπο, την επιβολή απαγορεύσεων στην ανάπτυξη του ειρηνικού ενεργειακού συστήματος. Αν και τυπικά δηλώνουν ότι επιδιώκουν να αποτραπεί η απόκτηση από μέρους της Τεχεράνης πυρηνικής βόμβας». 

Από τεχνολογική άποψη ο πλήρης κύκλος σημαίνει ότι το Ιράν τελικά θα πάρει όλα τα βασικά συστατικά στοιχεία για την κατασκευή πυρηνικού όπλου. Άραγε προτίθεται να κατασκευάσει βόμβα; Αν δεν έχει τέτοιες προθέσεις, η Τεχεράνη δεν έχει ακόμη καταφέρει να πείσει τη ΔΥΑΕ. Από την άλλη η βόμβα μπορεί να προφυλάξει το Ιράν από ένα ιρακινό ή λιβυκό σενάριο. Ο ηγέτης της Λιβύης Μουαμάρ Καντάφι, ο οποίος είχε παραιτηθεί από τα πυρηνικά όπλα, έμεινε έρμαιο στα χέρια των εχθρών του. Σχετικό παράδειγμα είναι η Βόρεια Κορέα, την οποία κανείς δεν πιάνει από το λαιμό.

Υπό τις παρούσες συνθήκες, κάτω από τις οποίες η Διεθνής Υπηρεσία Ατομικής Ενέργειας δεν είναι πρόθυμη να αναγνωρίσει το δικαίωμα της Τεχεράνης σε πλήρη χρήση πυρηνικών καυσίμων για ειρηνικούς σκοπούς, η δε Δύση δεν είναι διατεθειμένη να ελαφρύνει τις κυρώσεις, δεν πρέπει να περιμένουμε πρόοδο όσον αφορά στην στρατιωτική βάση Παρτσίν. Τουλάχιστον το προσεχές εξάμηνο.

Πηγή: Voice of Russia

Νεότερη ανάρτηση Παλαιότερη Ανάρτηση