Εθνικιστές και Εθνικισμός στην Ελλάδα: Ποιοί είναι στην πραγματικότητα

Χρύσανθος Λαζαρίδης
Αναδημοσίευση από το Δίκτυο21

Επί δεκαπέντε χρόνια, όποιος τολμούσε να υποστηρίξει ότι δεν είχαμε περιθώρια υποχωρήσεων έναντι των Σκοπίων, κι ότι ο Σκοπιανός αλυτρωτισμός ήταν σημαντικό πρόβλημα περιφερειακής σταθερότητας και ασφάλειας, κατηγορείτο στην Ελλάδα για… «εθνικισμό».
Παρ’ όλα αυτά επίσημη ελληνική παρέμενε αυτό ακριβώς: ότι δεν μπορούσαμε να αναγνωρίσουμε τα Σκόπια ως «Μακεδονία».

Επί μιάμιση δεκαετία, η Ελλάδα είχε μια πολιτική, την οποία μεγάλο μέρος της επίσημης ελληνικής ελίτ τη θεωρούσε «εθνικιστική»!
Επί μιάμιση δεκαετία, όποιος υποστήριζε την επίσημη ελληνική θέση μέσα στην Ελλάδα θεωρείτο «εθνικιστής». Κι αν μέσα στην Ελλάδα δεν την υποστήριζε η ελίτ της χώρας, ουδείς την έπαιρνε σοβαρά εκτός Ελλάδος.
Ούτε τη χώρα, ούτε την πολιτική της…

Τους τελευταίους μήνες, ο Κώστας Καραμανλής έκανε μια τακτική υποχώρηση, για να ξεμπλοκάρει το ζήτημα: Αποδέχθηκε, κατ’ αρχήν, σύνθετη ονομασία με γεωγραφικό προσδιορισμό, για όλες τις χρήσεις (erga omnes).
Όμως, το χάσμα δεν γεφυρώθηκε, γιατί ακόμα κι αν κάποιοι στα Σκόπια θα δέχονταν αλλαγή στο «συνταγματικό» όνομα της χώρας τους, δεν δέχονται εύκολα «γεωγραφικό προσδιορισμό» και δεν δέχονται με τίποτε ενιαίο όνομα για όλες τις χρήσεις.
Έτσι η ελληνική «υποχώρηση» δεν στοίχισε στην Ελλάδα, αφού δεν οδήγησε σε οδυνηρό συμβιβασμό, αλλά κατέδειξε την αδιαλλαξία της άλλης πλευράς. Και άρχισε να βρίσκει «κατανόηση» απ’ έξω.
Το σημαντικότερο όμως, είναι ότι ένωσε ξανά τους Έλληνες: Εκεί που είχαμε μια γραμμή που δεν τη στήριζε η ελίτ της χώρας και δεν την εγκατέλειπε η πλειονότητα της κοινωνίας, σήμερα έχουμε μια γραμμή, που την στηρίζει ο ελληνικός λαός, την αποδέχεται το μεγαλύτερο μέρος της πολιτικής ελίτ κι αρχίζει να βρίσκει στήριξη στο εξωτερικό, ενώ – για πρώτη φορά – φέρνει σε δύσκολη θέση τα ίδια τα Σκόπια.
Παρ’ όλα αυτά ένα σημαντικό μέρος της ελληνικής ελίτ επιμένει: Να αναγνωρίσουμε τα Σκόπια ως «Μακεδονία» (έστω κι ως «Νέα Μακεδονία»), να τελειώνουμε. Κι όποιος δεν συμφωνεί, είναι «αθεράπευτος εθνικιστής».

Πώς συνυπάρχουν εθνικιστική αλαζονεία και υποχωρητισμός

- Βασικό τους επιχείρημα ότι τα Σκόπια – με ή χωρίς αλυτρωτισμό – «είναι πολύ μικρά για να βλάψουν την Ελλάδα».
- Δεύτερο επιχείρημα, ότι μπορούμε εύκολα να τους αλώσουμε με οικονομική διείσδυση και να τους κάνουμε δικό μας «παραμάγαζο».
- Τρίτο επιχείρημα, ότι αν δεν βοηθήσουμε να σταθεροποιηθούν τα Σκόπια και προχωρήσει η διάλυσή τους, τότε θα δημιουργηθεί η «Μεγάλη Αλβανία» και η «Μεγάλη Βουλγαρία», που πραγματικά θα αποτελούν απειλή για την Ελλάδα.
- Τέταρτον επιχείρημα, ότι η Ελλάδα χρειάζεται, οπωσδήποτε αυτό «μαξιλαράκι» στα βόρεια σύνορά της, που την εξασφαλίζει από βορράν.

Αυτή εξακολουθεί να υποστηρίζει σημαντικό μέρους της ελληνικής ελίτ. Που θεωρεί «τυφλωμένους εθνικιστές», όσους διαφωνούν μαζί της. Κι όμως, κατ’ εξοχήν εθνικιστική είναι η δική της λογική:
– Είναι εθνικιστική, γιατί δείχνει απόλυτη περιφρόνηση σε ένα λαό που είναι μικρότερος, επειδή είναι μικρότερος.
– Είναι εθνικιστική, γιατί διακηρύσσει, με περισσή αλαζονεία, ότι μπορεί να αλλοιώσει τη συνείδηση ενός λαού – έστω και τη ψευδή συνείδησή του – με… «δέκα αλυσίδες σουπερμάρκετ».
– Είναι εθνικιστική, διότι καλλιεργεί φοβικά σύνδρομα κατά άλλων λαών της περιοχής: των Αλβανών και των Βουλγάρων. Που ακόμα κι αν έπαιρναν μέρος της επικράτειας των Σκοπίων, θα γίνονταν μεγαλύτερες, αλλά δεν θα γίνονταν «μεγάλες» και που καμία τους δεν θα μπορούσε να απειλήσει την Ελλάδα, η οποία θα εξακολουθούσε να είναι πολύ μεγαλύτερη – πληθυσμιακά και εδαφικά – πολύ πλουσιότερη, πολύ πιο μπροστά και πολύ ισχυρότερη.
Με τα Σκόπια το θέμα είναι διαφορετικό. Εκείνο που αποτελεί απειλεί για την Ελλάδα δεν είναι η «Μεγάλη Μακεδονία» που οραματίζονται, αλλά, αυτός καθαυτός ο αλυτρωτισμός τους. Γιατί ο αλυτρωτισμός είναι αποσταθεροποιητικός. Και μπορεί αποδειχθεί «μεταδοτική νόσος».
Ο Μακεδονισμός είναι επικίνδυνος, γιατί φαλκιδεύει τις αληθινές εθνικές ταυτότητες των διαφορετικών πληθυσμών της FYROM – και γι’ αυτό λειτουργεί καταπιεστικά στο εσωτερικό και επιθετικά προς τα έξω. Έτσι δημιουργεί μια μόνιμη εστία τοπικής αστάθειας και περιφερειακής αποσταθεροποίησης.
Μια τέτοια εστία κρίσεων δεν χρειάζεται να είναι μεγάλη και ισχυρή για να είναι επικίνδυνη. Εδώ δεν μετράει η δύναμη του συγκεκριμένου κρατιδίου, αλλά η αποσταθεροποιητική δυναμική του και οι εξελίξεις στις οποίες μπορεί να συμπαρασύρει όλους τους άλλους…
Η Ελλάδα χρειάζεται στα βόρια σύνορά της σταθερά εθνικά κράτη, με λυμένα τα μεταξύ τους προβλήματα και ενταγμένα στους Ευρωατλαντικούς θεσμούς.
Κράτη που θα είναι σταθερά όχι γιατί μπήκαν στους Ευρωατλαντικούς θεσμούς. Το αντίθετο: θα έχουν μπει στην Ευρωπαϊκή Ένωση και το ΝΑΤΟ επειδή έλυσαν, προηγουμένως, όλα τα μεταξύ τους προβλήματα και μπορούν, πλέον, να μεταστραφούν σε προτεραιότητες ανάπτυξης και συνεργασίας.
Η σταθεροποίηση των Βαλκανίων δεν χρειάζεται «μαξιλαράκια», που καταπιέζουν τους εθνικούς τους πληθυσμούς και υποκινούν προς εξέγερσιν υπαρκτές και ανύπαρκτες μειονότητες των γειτόνων τους, ενώ φοβούνται τον ίδιο το διαμελισμό τους από τους ίδιους τους πληθυσμούς τους που αλληθωρίζουν όλο και περισσότερο προς γειτονικές «μητέρες πατρίδες». Τέτοιοι γείτονες μοιάζουν περισσότερο με «ωρολογιακές βόμβες» παρά με «προστατευτικά μαξιλάρια».
Όλα αυτά μέγα μέρος του ελληνικής πολιτικής ελίτ δεν μπορεί να τα καταλάβει.

Τι δεν καταλαβαίνουν…

Τους μιλάς για περιφερειακή σταθερότητα και σε λένε… «εθνικιστή». Την ίδια ώρα, οι ίδιοι βλέπουν με απόλυτη αλαζονεία τα «μικρά Σκόπια» κι ισχυρίζονται ότι μπορούν να τα «απορροφήσουν» φτιάχνοντας… σουπερμάρκετ!
Τους δείχνεις τον αλυτρωτισμό των Σκοπίων και σου απαντούν ότι καλλιεργείς εθνικιστικές φοβίες. Την ίδια στιγμή, οι ίδιοι μιλάνε για την… απειλή της «Μεγάλης Αλβανίας» και της «Μεγάλης Βουλγαρίας»…
Τους εξηγείς ότι, μόνο αν ικανοποιηθούν τα δίκαια αιτήματα εθνικής ολοκλήρωσης όλων των λαών της Βαλκανικής και μόνο αν αναχαιτιστούν όλες οι εθνικιστικές υπερβολές τους, θα υπάρξει μακροχρόνια σταθερότητα, ευημερία και η Ειρήνη στα Βαλκάνια. Και σου απαντούν ότι θέλεις αλλαγές συνόρων. Την ίδια στιγμή, οι ίδιοι σπεύδουν να αναγνωρίσουν όλες τις αλλαγές συνόρων που επιβάλλονται στην περιοχή…
Τους εξηγείς ότι τα Σκόπια δεν αναζητούν γεωγραφικό προσδιορισμό, αλλά εθνική ταυτότητα. Και σου απαντούν, ότι έχουν δικαίωμα στον αυτοπροσδιορισμό τους.
Τους παρατηρείς ότι το «δικαίωμα» των Σκοπιανών στον αυτοπροσδιορισμό παραβιάζει το αντίστοιχο δικαίωμα τριών γειτονικών λαών στον αυτοπροσδιορισμό. Τους εξηγείς ότι κάθε λαός μπορεί να παράγει τους εθνικούς μύθους του για να υπάρξει, αλλά κανείς λαός δεν μπορεί να εφεύρει μιαν «εθνική μυθολογία», που καταπιέζει την αληθινές εθνικές ταυτότητες των πληθυσμών του και ταυτόχρονα αμφισβητεί τις εθνικές ταυτότητες όλων των γειτόνων του. Και σου απαντούν ότι είσαι «εθνικιστής»…
Οι ίδιοι άνθρωποι που είναι έτοιμοι να συνθηκολογήσουν με τον πιο ακραίο και παραληρηματικό εθνικισμό των Σκοπίων, αποκαλούν «εθνικιστές» όσους μέσα στην Ελλάδα αρνούνται να νομιμοποιήσουν αυτόν τον εθνικισμό…
Τους εξηγείς ότι αναγνωρίζοντας τα Σκόπια ως «Μακεδονία» μονιμοποιούμε την αστάθεια και νομιμοποιούμε την μακροχρόνια αποσταθεροποίηση. Και σου απαντούν ότι πρέπει να τα αναγνωρίσουμε, όπως-όπως, να τελειώνουμε.
Δεν θέλουν να λύσουν το πρόβλημα. Θέλουν να το «κουκουλώσουν» όπως-όπως…

«Επιλοχίες σε «στρατόπεδο νεοσυλλέκτων»

Συμπεριφέρονται ως «διορισμένοι τοπάρχες» μιας απομακρυσμένης επαρχίας, με μόνη ευθύνη να πειθαρχήσουν τους ανήσυχους «ιθαγενείς». Έτοιμοι να υπερασπιστούν τα «αυτοκρατορικά» συμφέροντα στα οποία νιώθουν «υπόλογοι», κι όχι τα εθνικά συμφέροντα του λαού που τους εξέλεξε.
Πρόκειται για ένα περίεργο εθνικισμό, που δεν έχει εθνικές-ελληνικές αναφορές, πάσχει από τις γραφειοκρατικές ιδεοληψίες μιας ευρωπαϊκής νομενκλατούρας.
Περιφρονεί τις εθνικές ταυτότητες όλων των ευρωπαϊκών λαών, και οραματίζεται να τις βάλει στη μηχανή του κιμά και να τις «ομογενοποιήσει» σε ένα απέραντο «χυλό».
Φαντάζονται την Ευρώπη σαν ένα τεράστιο «στρατόπεδο νεοσυλλέκτων», όπου οι λαοί θα απεκδυθούν απ’ όλα τα στοιχεία των εθνικών τους ταυτοτήτων και θα φορέσουν την ομοιόμορφη στολή αγγαρείας της «ευρωπαϊκής ομοιομορφίας».
Μεγάλο μέρος της δικής μας ελίτ, ένιωθε επί χρόνια ως «επιλοχίας» σε αυτό το «στρατόπεδο νεοσυλλέκτων», αντιμετωπίζοντας με την ίδια περιφρόνηση όλες τις εθνικές ταυτότητες: και όσων βρίσκονται εντός της Ένωσης και αρνούνταν να τις αποβάλουν, και όσων δεν μπήκαν ακόμα.
Οι άνθρωποι αυτοί πιστεύουν ότι όσοι μπουν στο «στρατόπεδο νεοσυλλέκτων», θα μάθουν να εκτελούν παραγγέλματα και θα ξεχάσουν τις «κακές συνήθειες» που είχαν πριν μπουν.
Νιώθουν βαθύτατα προσβεβλημένοι όταν οι «ιθαγενείς-νεοσύλλεκτοι», που βρίσκονται στη «δικαιοδοσία» τους αρνούνται να εκτελέσουν παραγγέλματα, υπερασπίζονται ακόμα τα εθνικά τους συμφέροντα και τις εθνικές τους ταυτότητες.
Εμφορούνται από «αυτοκρατορική» αλαζονεία προς τους μικρούς, κι έχουν προσχωρήσει σε ένα γραφειοκρατικό-αντιδημοκρατικό «ευρωπαϊσμό».
Είναι εθνικιστές χωρίς έθνος και επιθυμούν μιαν Ευρώπη χωρίς Ευρωπαίους.
Οραματίζονται μια «ευρωπαϊκή αυτοκρατορία», χωρίς έθνη και χωρίς δημοκρατία. Που δεν υπάρχει σήμερα και που οι πρώτοι που την απεχθάνονται είναι οι ίδιοι οι Ευρωπαίοι.
Μιλάνε για «εκσυγχρονισμό» και ονειρεύονται την παλινόρθωση της… «Ιεράς Συμμαχίας», που έτρεμε τις εθνικές και δημοκρατικές-εξεγέρσεις των ευρωπαϊκών λαών. Οι οποίοι και την κατεδάφισαν.
Καταγγέλλουν τον εθνικισμό, αλλά στην πραγματικότητα φοβούνται τη δημοκρατία.
Είναι περίεργα υβρίδια, τοπικές «αποφύσεις» μιας ευρω-γραφειοκρατίας, που χάνει ήδη όλες τις μάχες στην Ευρώπη. Που προδίδει το ευρωπαϊκό ιδεώδες και ήδη παραμερίζεται.
Η Ενωμένη Ευρώπη θα προχωρήσει και θα υπάρξει χωρίς τέτοιους γραφειοκράτες.
Θα προχωρήσει και θα υπάρξει ως σύγκλιση εθνικών συμφερόντων, όχι ως κατάργησή τους. Κι ως σύγκλιση εθνικών ταυτοτήτων, όχι ως ισοπέδωσή τους.
Σε όλες τις Ευρωπαϊκές χώρες, ήδη διεξάγεται μια μάχη ενάντια σε τέτοιου είδους γραφειοκράτες. Στην Ελλάδα η μάχη αυτή διεξάγεται με αφορμή του Σκοπιανό (και όχι μόνο).
Σε όλες τις Ευρωπαϊκές χώρες αναδεικνύονται εθνικές ηγεσίες που αποβλέπουν σε μιαν Ευρώπη που ενώνει, δεν ισοπεδώνει.
Που φέρνει τους λαούς της Ευρώπης πιο κοντά μεταξύ τους, όχι πιο μακριά από την παράδοσή τους.
Που τους μαθαίνει να εμπιστεύονται ο ένας τον άλλο, όχι να μισούν τον εαυτό τους.
Μια Ενωμένη Ευρώπη, που λειτουργεί ως καταλύτης ασφάλειας, ανάπτυξης και ευημερίας για όλους τους Ευρωπαίους, όχι ως μηχανή του κιμά για τους λαούς της.
Επί τόσα χρόνια, μια ελληνική ελίτ πολιτευόταν με εθνικιστική αλαζονεία απέναντι στους γύρω λαούς και με αυτοκρατορική περιφρόνηση απέναντι στις ανησυχίες, τα αιτήματα και τα συμφέροντα του ελληνικού λαού.
Δεν οραματιζόταν την Ευρώπη των λαών, αλλά την Ευρώπη της γραφειοκρατίας, ερήμην των λαών.
Μια τέτοια ελίτ, δεν έχασε καμία ευκαιρία να στιγματίσει όσους Έλληνες διαφωνούσαν μαζί της ως «εθνικιστές», «ακροδεξιούς», «αναχρονιστές» και «αντι-ευρωπαϊστές».
Ενώ η ίδια έδειχνε μικρομέγαλη εθνικιστική μεγαλαυχία, ολοκληρωτική νοοτροπία, αυτοκρατορικά πλέγματα του 18ου αιώνα. Κι από Ευρώπη, όπως αποδείχθηκε, ήταν «μακριά νυχτωμένη».
Σήμερα βλέπει να χάνεται το έδαφος κάτω από τα πόδια της, υποχωρεί και παραμερίζεται. Ενώ τα ιδεολογήματά της χάνουν έδαφος παντού.
Στην υπόλοιπη Ευρώπη, πρωτίστως, αλλά και στην Ελλάδα εσχάτως…

Νεότερη ανάρτηση Παλαιότερη Ανάρτηση