Γιατί η Τουρκία αψηφά τις ΗΠΑ και δοκιμάζει τους S-400

Οι δοκιμές του ρωσικού αμυντικού συστήματος και οι φόβοι της Ουάσιγκτον. Η πίεση του Κογκρέσου για δράση κατά της Αγκυρας, η «ασπίδα» Τραμπ και τα προβλήματα της τουρκικής λίρας. Ρέπει προς τον εθνικισμό το κυβερνών AKP.

Η Τουρκία σχεδιάζει να δοκιμάσει σύντομα το ρωσικό αεροπορικό σύστημα S-400, στοιχηματίζοντας ότι η άμεση αμερικανική αντίδραση θα παραμείνει συμβολική και δεν θα περιλαμβάνει κυρώσεις.

Η Αγκυρα γνωστοποίησε μέσω «ενημέρωσης ιπταμένων» ότι θα δοκιμάσει τους S-400 μεταξύ 13 και 16 Οκτωβρίου σε περιοχή κοντά στη Μαύρη Θάλασσα. Η Ουάσιγκτον έχει ήδη τερματίσει τη συμμετοχή της Τουρκίας στο πρόγραμμα του αεροσκάφους F-35, ως ποινή για την αγορά του ρωσικού συστήματος καθώς φοβάται ότι θα αποτελέσει την «πίσω πόρτα» ώστε να αποκτήσει η Μόσχα πληροφόρηση για σύγχρονα αμυντικά συστήματα του ΝΑΤΟ, όπως το F-35, και θα διευρύνει την συνολική αμυντική συνεργασία μεταξύ Τουρκίας και Ρωσίας.

Ο Ντόναλντ Τραμπ, ωστόσο, δεν έχει δώσει σήμα ότι θα ενεργοποιήσει νέες κυρώσεις κατά της Τουρκίας, παρότι αυτές θα τύγχαναν ευρείας αποδοχής στο Κογκρέσο. Ο πλανητάρχης έχει λειτουργήσει ως ασπίδα της Τουρκίας στα αυξανόμενα αιτήματα από γερουσιαστές και μέλη της Βουλής για κυρώσεις μετά την παράδοση των S-400 και την εισβολή στη Συρία. Μια πολύ μεγάλη πλειοψηφία στο Κογκρέσο, αρκετά ισχυρή για να επιβάλει μέσω της νομοθέτησης κυρώσεις χωρίς να απαιτείται έγκριση του Λευκού Οίκου, επίσης δεν έχει σχηματιστεί ακόμα.

Τον Νοέμβριο του 2019, η Τουρκία δοκίμασε τους S-400 ενάντια των αμερικανικών μαχητικών F-16, χωρίς να προκληθεί σημαντική αντίδραση από τις ΗΠΑ. Οι δοκιμές, ωστόσο, ενίσχυσαν τις αμερικανικές ανησυχίες ότι προσφέρθηκαν στη Ρωσία νέες πληροφορίες για τη χρησιμότητά τους.

Η δοκιμή καθώς και η συνολική επιθετική συμπεριφορά της Τουρκίας στην περιοχή θα επιδεινώσει την υφιστάμενη νομισματική κρίση, υπονομεύοντας ακόμα περισσότερο την επενδυτική εμπιστοσύνη απέναντι στη χώρα. Οι ανησυχίες για τους S-400 σε συνδυασμό με την εμπλοκή της στη σύγκρουση Αρμενίας - Αζερμπαϊτζάν ήδη προκάλεσαν νέα υποτίμηση του νομίσματος σε ιστορικό χαμηλό έναντι του δολαρίου. Ειδικότερα, οι επενδυτές ανησυχούν για το ότι τέτοιες κινήσεις θα μπορούσαν να προκαλέσουν κυρώσεις από τις ΗΠΑ και την Ευρώπη, καθώς αναζωπυρώνουν τα αντι-τουρκικά αισθήματα στη Δύση.

Η τουρκική λίρα υπήρξε από το 2018 ιδιαίτερα ευάλωτη στο επενδυτικό κλίμα που προκαλούν οι γεωπολιτικές εξελίξεις. Τότε οι ΗΠΑ προς στιγμήν απείλησαν να επιβάλουν κυρώσεις στη χώρα για την κράτηση Αμερικανού πάστορα. Οι μη διατηρήσιμες αμυντικές στρατηγικές της κεντρικής τράπεζας οδήγησαν τα αποθεματικά της χώρας βαθιά σε αρνητικό έδαφος. Η λίρα επηρεάστηκε από την πανδημία αλλά και τον αντίκτυπο στον τουρισμό, ο οποίος προσφέρει σκληρό συνάλλαγμα στη χώρα.

Για να αντιμετωπίσει την υποτίμηση του νομίσματος, η Τουρκία πρόσφατα ανακοίνωσε αύξηση επιτοκίων, ενώ οι τράπεζες της χώρας έχουν βρει μια σειρά από ανεπίσημους τρόπους, προκειμένου να αυξήσουν τα επιτόκια και να περιορίσουν τις πιέσεις στη λίρα. Παρ’ όλα αυτά η λίρα συνεχίζει να υποχωρεί.

Ως αντίδραση σε αυτές τις πιέσεις, το κυβερνών κόμμα της χώρας, το AKP του Ταγίπ Ερντογάν, είναι πιθανότερο να συνεχίσει να προσαρμόζει την οικονομική πολιτική αντί να υποχωρήσει στην αντιπαράθεση με τις ΗΠΑ για το ρωσικό οπλικό σύστημα. Οι S-400 είναι σύμβολο υπερηφάνειας για το AKP, που όλο και περισσότερο κλίνει προς τον εθνικισμό. Οι δοκιμές του θα βοηθήσουν να τονωθεί η νομιμοποίηση του κόμματος, καθώς προσπαθεί να βρει τον βηματισμό του εντός του νέου πλαισίου της εξασθενημένης οικονομίας.

Εν μέσω διογκούμενης νομισματικής κρίσης, το AKP θα εξαρτάται όλο και περισσότερο από την εθνικιστική ρητορική και την εξωτερική πολιτική για να ενισχύσει τη στήριξή του πριν τις εκλογές του 2023. Απειλές κυρώσεων από τις ΗΠΑ για το ρωσικό σύστημα θα παίξουν ρόλο στη ρητορική του AKP, πυροδοτώντας εθνικιστικά αισθήματα μεταξύ των Τούρκων που έχουν ψηλά το θέμα της ανεξάρτητης εξωτερικής πολιτικής.

Stratfor
Euro2day



Οι απόψεις του ιστολογίου μπορεί να μην συμπίπτουν με τα περιεχόμενα του άρθρου

Νεότερη ανάρτηση Παλαιότερη Ανάρτηση