Διάσκεψη για τη Λιβύη: Ολιγωρία, μειονεξία και επαρχιωτισμός πίσω από την απουσία της Ελλάδας

Η Ελλάδα θα μπορούσε και να μην δώσει το «παρών» στη διάσκεψη για τη Λιβύη στο Βερολίνο γιατί δεν πρόκειται να λείψει σε κανέναν. Το ζήτημα, όμως, δεν είναι το πως βλέπουν οι άλλες χώρες την Ελλάδα αλλά το πως βλέπει η Ελλάδα τον εαυτό της και τον ρόλο της στην περιοχή της Μεσογείου

Γράφει ο Γιώργος Σκαφιδάς

Και μόνο το γεγονός ότι βρισκόμαστε πια στο παρά πέντε, μόλις λίγα 24ωρα πριν από τη διεθνή διάσκεψη για τη Λιβύη που αναμένεται στο Βερολίνο στις 19 Ιανουαρίου, να συζητούμε ως χώρα (και να διαφωνούμε μεταξύ μας) για το εάν θα έπρεπε ή όχι να βρισκόμαστε και εμείς εκεί, σε μια διάσκεψη δηλαδή στην οποία όμως κανείς δεν έκανε τον κόπο να μας προσκαλέσει, φανερώνει αν μη τι άλλο… ολιγωρία, μειονεξία και επαρχιωτισμό.

Ολιγωρία, γιατί η ελληνική πλευρά, εάν όντως θέλει να είναι παρούσα στις πολυμερείς διαβουλεύσεις για το μέλλον της Μεσογείου (και Μεσόγειος δεν είναι μόνο η Ανατολική Μεσόγειος), δεν έδρασε εγκαίρως, όταν και όπου έπρεπε, προκειμένου να είναι και εκείνη εκεί, στο επίκεντρο των εξελίξεων, αν και το γνώριζε πολύ καλά εδώ και καιρό ότι προετοιμαζόταν η σχετική διάσκεψη στο Βερολίνο.

Μειονεξία, γιατί βρισκόμαστε πια να «θρηνούμε» στην ελληνική δημόσια σφαίρα εν μέσω αλληλοκατηγοριών, και μάλιστα με διάθεση «αυτολύπησης» ή «αυτομαστιγώματος», επειδή δεν ανεβήκαμε κι εμείς στο «τρένο» της Λιβύης όσο ήταν καιρός.

Επαρχιωτισμό, επειδή εξακολουθούμε να συμπεριφερόμαστε ωσάν… φτωχοί (και απρόσκλητοι εν προκειμένω) συγγενείς, παρακολουθώντας τις εξελίξεις εκ του μακρόθεν.

Καλή και αναγκαία «η εκ των υστέρων διπλωματία», διότι «εκ των υστέρων» ήταν όσα έχουν διαδεχθεί το τουρκολιβυκό μνημόνιο της 27ης Νοεμβρίου του 2019. Στην πραγματικότητα όμως δεν αρκεί.


Ναι μεν... αλλά

Ναι, ισχύει αυτό που υπογραμμίζουν πολλοί: ότι δηλαδή η Ελλάδα δεν εμπλέκεται άμεσα στις εσωτερικές διεργασίες της Λιβύης. Ούτε με όπλα, ούτε με μισθοφόρους ή τακτικές στρατιωτικές δυνάμεις, ούτε με διαύλους διαμεσολάβησης, ούτε με κονδύλια (για τη μελλοντική ανασυγκρότηση της αφρικανικής χώρας)…

Η Ελλάδα έχει αντιθέτως πλέον «αυτοεγκλωβιστεί» και σε μια θέση ιδιαίτερης σύγχυσης ως προς το λιβυκό ζήτημα, καθότι απέλασε μεν από την Αθήνα τον πρεσβευτή της Κυβέρνησης Εθνικής Συμφωνίας (GNA) του τουρκόφιλου Φαγιέζ αλ Σάρατζ, χωρίς όμως στον αντίποδα να πάρει θέση αναφανδόν στο πλευρό του Χαλίφα Χαφτάρ. Διέρρηξε, με άλλα λόγια, τους δεσμούς της με το ένα στρατόπεδο (ενδεικτική ως προς τον βαθμό της ρήξης η επιστολή που απέστειλε τον περασμένο Δεκέμβριο ο μόνιμος αντιπρόσωπος της Λιβύης στα Ηνωμένα Έθνη), χωρίς όμως να αναπτύξει ουσιαστικά τους δεσμούς της με την αντίπαλη πλευρά.

Υπό αυτήν την έννοια, η Ελλάδα ναι, θα μπορούσε και να μην δώσει το «παρών» στο Βερολίνο γιατί δεν πρόκειται στην πραγματικότητα να λείψει σε κανέναν. Το ζήτημα, όμως, δεν είναι το πως βλέπουν οι άλλες χώρες την Ελλάδα, αλλά το πως βλέπει η Ελλάδα τον εαυτό της και τον επιδιωκόμενο ρόλο της στην ευρύτερη περιοχή της Μεσογείου.

Η Λιβύη δεν είναι μακριά. Αντιθέτως μάλιστα, οι ακτές της «βλέπουν» απέναντι την Κρήτη. Η πλούσια σε πετρέλαιο Λιβύη είναι, μάλιστα, και μια από τις χώρες με τις οποίες η Ελλάδα θα έπρεπε κανονικά κάποια στιγμή να οριοθετήσει ΑΟΖ και υφαλοκρηπίδα. Και μόνο για αυτούς τους λόγους, χωρίς να συνυπολογίσει κανείς άλλους διόλου ευκαταφρόνητους παράγοντες όπως είναι τα ενεργειακά κοιτάσματα, οι μεταναστευτικές ροές από την Αφρική κ.ά., η Αθήνα θα έπρεπε να είναι παρούσα στις εξελίξεις για τη Λιβύη.

Όπως όντως ήταν παρούσα για παράδειγμα το 2018 στο Παλέρμο της Ιταλίας, με τον τότε πρωθυπουργό Αλέξη Τσίπρα να παίρνει μέρος στην εκεί διεθνή διάσκεψη για τη Λιβύη, δίπλα στους Αμπντέλ Φατάχ αλ Σίσι, Ντμίτρι Μεντβέντεφ, Φουάτ Οκτάι, Φαγιέζ αλ Σάρατζ, Ντόναλντ Τουσκ, Ζαν Ιβ Λε Ντριάν κ.ά. Όπως ήταν «παρούσα» και σε άλλες περιπτώσεις τα προηγούμενα χρόνια, με υπουργούς και αξιωματούχους της Λιβύης να δίνουν για παράδειγμα το «παρών» στις υπουργικές Διασκέψεις της Ρόδου για την Ασφάλεια και τη Σταθερότητα που είχε διοργανώσει τα έτη 2016 και το 2017 ο τότε υπουργός Εξωτερικών Νίκος Κοτζιάς στο νησί των ιπποτών.

Αντιπολιτευόμενα ΜΜΕ αποκήρυσσαν τότε κάποιες από τις πρωτοβουλίες του Κοτζιά ως «διπλωματικό αχταρμά», αναγνωρίζοντάς του ωστόσο αγνές προθέσεις. Εν έτει 2020 πια, ο «υπερβάλλων ζήλος» του Κοτζιά εμφανίζεται ωστόσο να έχει πλέον δώσει τη θέση του σε μια επίφοβη σύγχυση.

- «Φταίει η Γερμανία», λένε πολλοί, «που δεν μας προσκάλεσε στο Βερολίνο και μας θέλει προτεκτοράτο».

- «Μην ανησυχείτε, θα είναι οι ΗΠΑ στο Βερολίνο να μας εκπροσωπήσουν», λένε άλλοι καθησυχαστικά.

- «Καλύτερα να μην είμαστε εκεί, γιατί η διάσκεψη θα καταλήξει σε φιάσκο», λένε κάποιοι τρίτοι….

Απορριπτέα όλα τα παραπάνω, κατά την άποψη του γράφοντος.

Η Γερμανία μπορεί να κάνει ό,τι θέλει. Το θέμα είναι εμείς τι κάνουμε… εάν δεν θέλουμε να μας αντιμετωπίζουν ως προτεκτοράτο.

Πολύ καλή και ευπρόσδεκτη η ενίσχυση των δεσμών με τις ΗΠΑ, αλλά οι ΗΠΑ δεν εκπροσωπούν κανέναν άλλον πέρα από τον εαυτό τους.

Πιθανό το φιάσκο ναι, αλλά η αξία της συμμετοχής σε μια διεθνή διάσκεψη έχει ευρύτερες απολήξεις που δεν περιορίζονται στο όποιο άμεσο αποτέλεσμα.

Έθνος


Οι απόψεις του ιστολογίου μπορεί να μην συμπίπτουν με τα περιεχόμενα του άρθρου

Νεότερη ανάρτηση Παλαιότερη Ανάρτηση