Τα Εξάρχεια στην μέγγενη της ανομίας σε ένα κράτος - παρατηρητή

Της Κατερίνας Κυρίτση

Αγαπημένη περιοχή τα Εξάρχεια. Τα Εξάρχεια της νεότητάς μας, τότε που οι δρόμοι ήταν ασφαλείς, τα καφέ γεμάτα και στην πλατεία σύχναζαν παιδιά και νέοι άνθρωποι.

Την εποχή που περνούσαμε ημέρες ολόκληρες εκεί: από το πρωί στην Σχολή, το μεσημέρι για φαγητό στον Κάββουρα, το απόγευμα καφές και ποτό μέχρι αργά το βράδυ στα ροκ στέκια της Αραχώβης και της Μπενάκη.

Τότε που παρέες-παρέες καθόμασταν στον μεσημεριανό ήλιο της πλατείας χωρίς να μας ανησυχεί τίποτα και κανείς…

Είναι θλιβερή η εικόνα των Εξαρχείων. Είναι θλιβερές οι κατηγορίες που εκτοξεύονται για την άλλοτε ξεχωριστή περιοχή. Η γκετοποίηση, η απομόνωση και το λεγόμενο «άβατο»… Προτιμώ να κρατώ στο μυαλό εκείνη την εποχή, της αθωότητας, της ξενοιασιάς, του «βατού», από όπου δηλαδή μπορεί να διαβεί ο οποιοσδήποτε οποτεδήποτε. Χωρίς δισταγμό, χωρίς φόβο ή ανησυχία.

Δεν ισχυριζόμαστε, ούτε είμαστε τόσο αφελείς, ώστε να πιστεύουμε ότι τότε δεν υπήρχε ο υπόκοσμος, η διακίνηση, οι άστεγοι, οι αντιεξουσιαστικές ομάδες. Τα βλέπαμε όλα με τα μάτια μας. Ωστόσο, τότε, όλα αυτά απλώς προσέθεταν την… πινελιά τους στην γραφικότητα της γειτονιάς.

Τώρα το πράγμα έχει αλλάξει άρδην. Η κατάσταση τα τελευταία χρόνια έχει εκτραχυνθεί. Ειδικά με την έλευση της κρίσης τα ζάρια γύρισαν. Η κατάσταση είναι γνωστή εξάλλου, δεν χρειάζεται περιγραφές. Την παρακολουθούμε καθημερινά σε τηλεοράσεις και πρωτοσέλιδα εφημερίδων. Κλοπές, πορνεία, διακίνηση ναρκωτικών ουσιών, και ακόμα περισσότερο μολότοφ, πετροπόλεμος με τα ΜΑΤ. Μία δυνάμει εμπόλεμη ζώνη…


Όλα αυτά έχουν δημιουργήσει μία κατάσταση αφόρητη, ειδικά στους κατοίκους των Εξαρχείων. Διαμαρτύρονται, φοβούνται, απογοητεύονται. Υπάρχουν και κάποιοι οι οποίοι επιμένουν: «Αγαπώ τα Εξάρχεια, δεν πάω πουθενά. Μια χαρά ασφαλής νιώθω εδώ». Εντούτοις δύσκολα μπορεί να πιστέψει κανείς ότι δεν έχει τύχει ποτέ να ξυπνήσει ξαφνιασμένος κάποια νύχτα από τις φωνές, τα ποδοβολητά και τις μολότοφ που πετούν στα ΜΑΤ οι κουκουλοφόροι που κρύβονται ανενόχλητοι στο Πολυτεχνείο.

Το χειρότερο είναι το συναίσθημα της εγκατάλειψης από το κράτος, από την Πολιτεία, να τα βγάλουν πέρα μόνοι τους…

Τις πταίει για όλα αυτά; Σίγουρα όχι οι κάτοικοι και σίγουρα όχι μία συγκεκριμένη πολιτική θεώρηση των πραγμάτων που αγγίζει τα όρια του ρομαντισμού ή της ουτοπίας, ξεφεύγοντας από την πεπατημένη.

Το ζήτημα είναι τόσο πολύπλοκο όσο είναι και απλό… Και αυτό διότι είναι τόσο εύκολο, αλλά παράλληλα τόσο δύσκολο να αναλάβει κάποιος δράση. Η ολιγωρία των παρελθόντων κυβερνήσεων να περιορίσουν το πρόβλημα έπαιξε κρίσιμο ρόλο στην διόγκωσή του. Η εμπειρία έχει δείξει ότι όπου το σύστημα λειτουργεί, δύσκολα δημιουργούνται «άβατα».

Αυτό είναι, θεωρούμε, το σημείο-κλειδί στα περισσότερα από τα ζητήματα που απασχολούν την ελληνική κοινωνία: η λειτουργία του κρατικού μηχανισμού. Προφανώς ζούμε σε μία χώρα, όπου το σύστημα τουλάχιστον υπολειτουργεί, αν όχι χειρότερα…

Το γιατί είναι μία άλλη υπόθεση. Και εδώ γεννώνται υποψίες.

Διότι, για παράδειγμα, ο δήμος Αθηναίων, όπως οι περισσότεροι δήμοι στην χώρα δεν βρισκόταν πάντα σε δεινή οικονομική κατάσταση, ώστε να δυσκολεύεται να δημιουργήσει νέες ή να ενισχύσει υπάρχουσες δομές που θα βελτίωναν ίσως την κατάσταση. Διότι η αστυνομία δεν είχε ανέκαθεν τις νυν τραγικές ελλείψεις σε εξοπλισμό και προσωπικό. Ούτε τα πανεπιστημιακά ιδρύματα της περιοχής έχουν την αρμοδιότητα ή τα μέσα να ελέγξουν τα άτομα που εισέρχονται σε αυτά και ουσιαστικά δεν βγαίνουν ποτέ…

Το ζήτημα καταλήγει, όπως φαίνεται, στην πολιτική βούληση να λυθεί ή έστω να βελτιωθεί μία κατάσταση, ή πιο σωστά στην απουσία αυτής. Μήπως τα Εξάρχεια αποτελούν -αποτελούσαν ανέκαθεν στην μεταπολίτευση- ένα βολικό εργαλείο αποπροσανατολισμού της κοινής γνώμης από τα εκάστοτε φλέγοντα ζητήματα της επικαιρότητας; Και ένα πεδίο εύκολης, παγιωμένης πολιτικής αντιπαράθεσης όπου ηθελημένα τίποτα δεν γίνεται και τίποτα δεν αλλάζει;

Το σύστημά μας, φαίνεται, αρέσκεται να έχει στην διάθεσή του τα εργαλεία εκείνα που το διευκολύνουν να κρύβεται πίσω από το δάχτυλό του και που προσφέρονται για μικροκομματικά παιγνίδια.

Ως εκ τούτου, μπορεί να υποθέσει κανείς ότι η πολιτεία «δημιούργησε» ένα τέρας. Αρχικά βολεύτηκε με το «κράτος» (εν κράτει) των Εξαρχείων. Επέτρεψε στην κατάσταση να γιγαντωθεί και τώρα ούτε το ίδιο μπορεί να την μαζέψει.

Από την άλλη πλευρά, μήπως δεν βρίσκει καν τον λόγο να ασχοληθεί ουσιαστικά, θα αναρωτηθεί ίσως κακόβουλα κάποιος. Τα τακτικά ξεσπάσματα βιαιοτήτων και παρανομίας στα Εξάρχεια θα είναι πάντοτε μία αφορμή για αντιπαράθεση…

Θα μπορούσαν ίσως να αποτελέσουν την τέλεια δικαιολογία για μία ανέξοδη αντιπολιτευτική τακτική ή… το «κερασάκι» επάνω στην τούρτα της πολιτικής ανικανότητας και αδιαφορίας. Έχουμε παρατηρήσει, άλλωστε, δεκάδες φορές την σύγκρουση των πολιτικών μας ταγών πάνω στο πληγωμένο κορμί της περιοχής.

Οι κάτοικοι των Εξαρχείων περιμένουν χρόνια κάτι, μία λύση στο πρόβλημα, μία ανακούφιση. Απαντήσεις ξεκάθαρες σίγουρα δεν έχουν λάβει -τουλάχιστον ακόμη. Οφείλουμε ωστόσο όλοι, ως πολιτικά όντα, να αναλογιστούμε ψύχραιμα και αντικειμενικά τα γεγονότα γύρω μας.

Τα Εξάρχεια θα μπορούσαν να παρομοιαστούν με ένα παιγνίδι εξουσίας, το οποίο παίζεται στις πλάτες των πολιτών. Και όλοι γνωρίζουμε τι συμβαίνει όταν παλεύουν τα βουβάλια…

HellasJournal


Οι απόψεις του ιστολογίου μπορεί να μην συμπίπτουν με τα περιεχόμενα του άρθρου

Νεότερη ανάρτηση Παλαιότερη Ανάρτηση