Το πρόβλημα της Μέι έγινε πρόβλημα και όλων των άλλων

Του Κώστα Ράπτη

Είναι μια μορφή ταλέντου. Η Βρετανίδα πρωθυπουργός Τερέζα Μέι κατάφερε την εβδομάδα αυτή να μετατρέψει το δικό της πρόβλημα αρχικώς σε πρόβλημα του ηγέτη των αντιπολιτευόμενων Εργατικών Τζέρεμι Κόρμπιν και κατόπιν σε πρόβλημα των "27”.

Στο φόντο της τριπλής απόρριψης του σχεδίου της για το Brexit από τη Βουλή των Κοινοτήτων, αλλά και της τραγελαφικής αποτυχίας των ίδιων των βουλευτών να δώσουν πλειοψηφία σε οποιοδήποτε σενάριο κατά τους δύο γύρους "ενδεικτικών ψηφοφοριών”, με τις οποίες υποτίθεται ότι η νομοθετική εξουσία θα έπαιρνε την πρωτοβουλία από την εκτελεστική, η ένοικος της Ντάουνινγκ Στριτ προχώρησε σε δύο τολμηρές πρωτοβουλίες. Αρχικά πρότεινε στον Κόρμπιν τη συνδιαμόρφωση μιας πρότασης που θα στηρίξουν από κοινού στο κοινοβούλιο και αφετέρου με επιστολή της ζήτησε από τους "27” τη μετάθεση της προθεσμίας αποχώρησης της Βρετανίας από τις 12 Απριλίου στις 30 Ιουνίου, υπό τον όρο της "ευελιξίας” - δηλ. της αυτόματης υλοποίησης του Brexit οποτεδήποτε στο μεσοδιάστημα εγκριθεί η συμφωνία εξόδου.

Η πρώτη κίνηση εμφανιζόταν να έχει το πλεονέκτημα ότι αντί για την προσδοκία της σταδιακής απόσπασης όλο και περισσσότων βουλευτικών ψήφων σε αλλεπάλληλες ψηφοφορίες μετέφερε την προσπάθεια στην (αναγκαία για μια τόσο διχασμένη χώρα) διακομματική συνεννόηση που θα παραγκώνιζε τους ένθεν κακείθεν αδιάλλακτους.

Η δεύτερη κίνηση, πάλι, περιόριζε αισθητά τον κίνδυνο μιας ασύντακτης εξόδου (από πρόθεση των φανατικών Brexiteers ή από "ατύχημα” λόγω των ασφυκτικών χρονικών ορίων), χωρίς να δίνει την αίσθηση μιας επιχείρησης εγκλωβισμού της Βρετανίας εντός της Ε.Ε.

Όμως τα πράγματα δεν εξελίχθηκαν έτσι.


Η εμπλοκή των Εργατικών σε συνομιλίες με την κυβέρνηση έφερε αμέσως τον Κόρμπιν στη διόλου ζηλευτή θέση να πιέζεται δημοσίως και από τις δύο πτέρυγες του κόμματός του, που δεν μπορούσαν να συγκαλύψουν πλέον τις διαφορές τους. Οι συλλογικές επιστολές αφενός των ευρωπαϊστών βουλευτών που ζητούσαν να τεθεί ως όρος συμφωνίας με την κυβέρνηση η κύρωση του όποιου σχεδίου προκύψει σε νέο δημοψήφισμα και αφετέρου όσων εξόρκιζαν αυτήν ακριβώς την προοπτική, καταδεικνύουν το αδιέξοδο. Η ειρωνεία της τύχης θέλησε το βήμα προς ευρύτερες συναινέσεις απλώς να παροξύνει τον κατακερματισμό του πολιτικού σκηνικού (ήδη εντός των Συντηρητικών η πρωθυπουργός καταγγέλλεται για "ξεπούλημα” στην αντιπολίτευση) και την πλειοδοσία ευρωπαϊσμού από μέρους όσων δεν αποδέχθηκαν το αποτέλεσμα του δημοψηφίσματος του 2016 να δυσκολεύει την επίτευξη συμφωνίας.

Έτσι και αλλιώς οι Εργατικοί κατήγγειλαν την Παρασκευή ότι οι συνομιλίες με την κυβέρνηση έχουν αποβεί άκαρπες. Η λογική της πρότασης Μέι ήταν να διευκολύνει η αντιπολίτευση την έγκριση της "συμφωνίας διαζυγίου”, με αντάλλαγμα την τροποποίηση της συνοδευτικής πολιτικής δήλωσης, στην κατεύθυνση μιας στενότερης σχέσης με την Ε.Ε. (λ.χ. τελωνειακή ένωση) στο μέλλον. Άλλωστε η πρωθυπουργός έχει προαναγγείλει ότι θα αποχωρήσει από την ηγεσία όταν η διαπραγμάτευση με τους "27” περάσει στην επόμενη φάση της.

Όμως, κατά τους Εργατικούς, οι διακομματικές επαφές δεν απέφεραν κάποια σημαντική μετατόπιση της κυβερνητικής πλευράς όχι μόνο στην καθαυτή συμφωνία, αλλά ούτε ως προς την πολιτική δήλωση. Πιθανότατα, διαισθανόμενος παγίδα, ο Κόρμπιν προετοιμάζει "ηρωική έξοδο” από τις συνομιλίες.

Δεν είναι χωρίς σημασία και το γεγονός ότι στην επαναληπτική εκλογή για την βουλευτική έδρα του Νιούπορτ στην Ουαλία, οι Εργατικοί διατήρησαν μεν την πρωτιά, αλλά με σημαντική υποχώρηση του ποσοστού τους (μεγαλύτερη και από αυτήν των Συντηρητικών), προς όφελος του αντιευρωπαϊκού UKIP.

Την ίδια ώρα, οι Βρετανοί πολίτες εμφανίζονται σε δημοσκόπηση να προτιμούν εντέλει την έξοδο χωρίς συμφωνία σε ποσοστό 44%, έναντι 42% όσων προκρίνουν την παραμονή στην Ε.Ε. (αυτές ήταν οι μόνες επιλογές που δόθηκαν στους ερωτηθέντες).

Στο πεδίο της συνεννόησης με τους "27”, η κατάσταση δεν είναι καλύτερη. Η ιδέα της "ευέλικτης παράτασης” τροφοδοτήθηκε από σχετική πρόταση του προέδρου του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου Ντόναλντ Τουσκ (θιασώτη της ανάκλησης του Brexit) για μετάθεση της προθεσμίας κατά 12 μήνες – με τον υπολογισμό ότι ο χρόνος αυτός απελευθερώνει προς κάθε κατεύθυνση τις πολιτικές εξελίξεις στο Ηνωμένο Βασίλειο.

Όμως οι "27” δεν δύνανται, τυπικά και ουσιαστικά, να χορηγήσουν στη Μέι κάτι περισσότερο από αυτό που η ίδια θα αιτηθεί στη Σύνοδο Κορυφής Και αρκετοί εξ αυτών δεν είναι διόλου πρόθυμοι να συναινέσουν ούτε στην παράταση μέχρι τις 30 Ιουνίου, αν δεν δουν από βρετανικής πλευράς έναν "ρεαλιστικό και αξιόπιστο” οδικό χάρτη, τον οποίο όμως οι εσωτερικές πολιτικές εξελίξεις δεν δείχνουν ακόμη να προσφέρουν. Γαλλία, Βέλγιο και Ισπανία δηλώνουν ετοιμότητα για έξοδο της Βρετανίας στις 12 Απριλίου – είναι όμως μέγα ερώτημα αν τολμούν να την προκαλέσουν κόντρα στις επιθυμίες της Άγκελα Μέρκελ.

Παραμένει επίσης πάντοτε η προειδοποίηση ότι αν η Βρετανία επιλέξει το "σκληρό Brexit", θα αντιμετωπίσει σε όποια μελλοντική εμπορική διαπραγμάτευση τις ίδιες ευρωπαϊκές απαιτήσεις: καταβολή των 40 δισ., εξασφάλιση των δικαιωμάτων των Ευρωπαίων πολιτών στη Βρετανία, διασφάλιση ανοικτών ιρλανδικών συνόρων.

Σε πρώτο πλάνο, πάντως έρχεται η αξιοπιστία των ευρωεκλογών. Όχι μόνο η εκλογική αναμέτρηση δεν απεμπλέκεται πολιτικά από το βρετανικό ζήτημα, αλλά η ίδια η σύνθεση του επόμενου Ευρωκοινοβουλίου μένει στον αέρα. Εάν η "ευέλικτη παράταση” δεν έχει τερματισθεί ως τα τέλη Μαΐου, η Βρετανία υποχρεωτικώς θα συμμετάσχει τις ευρωεκλογές και αν η έξοδός της από την Ε.Ε. πραγματοποιηθεί αργότερα θα αποσύρει τους ευρωβουλευτές της, οι περισσότερες έδρες των οποίων θα ανακατανεμηθούν υπέρ των άλλων κρατών-μελών.

Ήδη ο Νάιτζελ Φαράζ του UKIP δηλώνει ότι προετοιμάζει την κάθοδό του στις ευρωεκλογές. Η δε σκέψη ότι σε τυχόν μεγαλύτερη παράταση η Βρετανία θα έχει ψήφο στις διεργασίες ανάδειξης των νέων ηγεσιών των κοινοτικών οργάνων και της διαμόρφωσης του κοινοτικού προϋπολογισμού προκαλεί ανατριχίλα...

Αποτελούν άραγε όλα αυτά κινήσεις απελπισίας, παιχνίδι επίρριψης ευθυνών, ώστε η κυβέρνηση Μέι να αποποιηθεί την ευθύνη ενός ασύντακτου Brexit ή απλώς τον δύσκολο τοκετό μιας νέας σχέσης, ο οποίος για αντικειμενικούς λόγους θα ταλαιπωρεί επί αρκετά χρόνια την Ευρώπη;

Capital


Οι απόψεις του ιστολογίου μπορεί να μην συμπίπτουν με τα περιεχόμενα του άρθρου

Νεότερη ανάρτηση Παλαιότερη Ανάρτηση