Τα επόμενα βήματα με ΗΠΑ και Κρεμλίνο

Το κυβερνητικό δίλημμα για απάντηση ή όχι στη Μόσχα και το άκαιρο «ενδιαφέρον» για τους τρομοκράτες

Από τον Αλέξανδρο Τάρκα

H κυβέρνηση, η οποία ως την απαράδεκτη Συμφωνία των Πρεσπών τον Ιούνιο είχε καταγράψει επιτυχίες στην εξωτερική πολιτική και είχε καταφέρει την εξαίρεση σημαντικών τομέων της (στα Ελληνοτουρκικά, στο Κυπριακό και το Μεταναστευτικό) από την κριτική της αξιωματικής αντιπολίτευσης, διολίσθησε ξαφνικά στο άλλο άκρο.

Η συμφωνία με την ΠΓΔΜ έχει ήδη προκαλέσει αποσταθεροποίηση στην Αθήνα και στα Σκόπια, που θα διατηρηθεί επί μακρόν, οι χειρισμοί της απέλασης των τεσσάρων Ρώσων «διπλωματών» γεννούν περισσότερα προβλήματα απ’ όσα έλυσαν, ενώ και οι σχέσεις με τις ΗΠΑ, που πραγματικά ήκμαζαν, υπονομεύονται από το ανεξήγητο κυβερνητικό ενδιαφέρον για τους καταδικασμένους τρομοκράτες της 17 Νοέμβρη.

Στο θέμα των ελληνορωσικών σχέσεων η προχθεσινή απόφαση για την απέλαση δύο στελεχών της ελληνικής πρεσβείας Μόσχας και την απαγόρευση εισόδου σε στενό συνεργάτη του υπουργού Εξωτερικών Ν. Κοτζιά προκαλεί στην Αθήνα νέο δίλημμα. Αν «καταπιεί» τη ρωσική απόφαση και την αποδεχθεί ντε φάκτο (διά της σιωπής και της λήθης) ως ισοδύναμη απάντηση στην υπόθεση κατασκοπείας και απόπειρας χρηματισμού που κατήγγειλε στις αρχές Ιουλίου, η ελληνική διπλωματία θα φανεί ταπεινωμένη.

Αν, από την άλλη πλευρά, αντιδράσει με δυναμικό τρόπο, δεν αποκλείεται μια ρωσική ανταπάντηση και ο εγκλωβισμός των διμερών σχέσεων σε φαύλο κύκλο εξελίξεων, που έχει να παρατηρηθεί από τον Αύγουστο του… 1961, όταν ο ηγέτης του Κρεμλίνου Ν. Χρουστσόφ απειλούσε λόγω της εγκατάστασης αμερικανικών βάσεων στην Ελλάδα και ο Κωνσταντίνος Καραμανλής επεσήμαινε ότι τα ιδανικά που συμβολίζει ο Παρθενώνας είναι ισχυρότερα των σοβιετικών πυραύλων.


Η Ελλάδα ανήκει στη Δύση και, όπως είχε επισημάνει η «δημοκρατία» κατά τη «βαρουφάκεια» περίοδο του 2015, η Ρωσία δεν είχε πρόθεση να χρηματοδοτήσει μια καταρρέουσα οικονομία της ευρωζώνης, ριψοκινδυνεύοντας τις σχέσεις της με την Ε.Ε. και τη Γερμανία. Το γεγονός ωστόσο ότι Ελλάδα και Ρωσία βρίσκονται σε διαφορετικά στρατόπεδα δεν ισοδυναμεί με εχθρικές ή ψυχρές σχέσεις.

Η επίσκεψη του κ. Κοτζιά στη Μόσχα, στα μέσα Ιουνίου, στόχευε στην εξασφάλιση στήριξης στις νέες συνομιλίες για την κατάργηση του καθεστώτος εγγυήσεων στην Κύπρο και, κυρίως, στη διακρίβωση της τήρησης ρωσικών ισορροπιών στο Αιγαίο και στη ΝΑ Μεσόγειο μαζί με την αναγνώριση του σταθεροποιητικού ρόλου της Ελλάδας στα Βαλκάνια και στην ευρύτερη περιοχή ως τη Μέση Ανατολή.

Η Μόσχα φέρεται ότι δεν έδωσε σαφείς απαντήσεις και δεν ανέλαβε καμία δέσμευση, ιδίως για τις σχέσεις με την Τουρκία και τη ΝΑ Μεσόγειο, αλλά οι δύο πλευρές θα συνέχιζαν τις διαβουλεύσεις, με επίσκεψη του Ρώσου υπουργού Εξωτερικών Σ. Λαβρόφ στην Αθήνα το φθινόπωρο και του πρωθυπουργού Α. Τσίπρα μερικούς μήνες αργότερα στη ρωσική πρωτεύουσα. Το χρονοδιάγραμμα, ασφαλώς, δεν θα τηρηθεί και η επόμενη κίνηση στη διπλωματική σκακιέρα ανήκει στην Αθήνα με το προαναφερθέν δίλημμα της ανταπάντησης ή μη στις ρωσικές αποφάσεις.

Παράλληλα, σαν να μην έφτασε η κρίση με τη Μόσχα και να χρειαζόταν άλλη μία με την Ουάσινγκτον, η κυβέρνηση Τσίπρα βάζει στην ίδια ζυγαριά τις ελληνοαμερικανικές σχέσεις με τη 17 Νοέμβρη. Δεν είναι η πρώτη φορά που συμβαίνει! Τον Απρίλιο του 2015 και ενώ ο ΣΥΡΙΖΑ (παρά τις αστείες φήμες για προεκλογικό «ντιλ» με το Στέιτ Ντιπάρτμεντ κ.λπ.) δεν είχε βρει ακόμα κώδικα επικοινωνίας με τις ΗΠΑ, είχε αποφασιστεί η αποφυλάκιση του Σάββα Ξηρού με περιοριστικούς όρους, ακριβώς την παραμονή της συνάντησης του κ. Κοτζιά με τον τότε υπουργό Εξωτερικών των ΗΠΑ Τζ. Κέρι.

Κατόπιν της σφοδρής αμερικανικής αντίδρασης, η ελληνική πλευρά διαβεβαίωσε ότι θα συνεχίσει τη στενή αντιτρομοκρατική συνεργασία και ο τότε υπουργός Δικαιοσύνης Ν. Παρασκευόπουλος δικαιολογήθηκε ότι δεν μπορούσε να φανταστεί πόσο θα ενοχλούνταν οι Αμερικανοί.

Σήμερα η κυβέρνηση διαπράττει το ίδιο λάθος εις διπλούν (μεταγωγές Δ. Κουφοντίνα και Χρ. Ξηρού) κατά την καταληκτική φάση των διαβουλεύσεων με τις ΗΠΑ σε δύο σημαντικά θέματα: πρώτον, ολοκληρώνονται οι διαδικασίες ανανέωσης (κατά την υπηρεσιακή διατύπωση «επικαιροποίησης») της συμφωνίας αμοιβαίας αμυντικής συνεργασίας (MDCA) με τις ΗΠΑ, η οποία περιλαμβάνει και τους όρους λειτουργίας της βάσης της Σούδας.

Δεύτερον, αποφασίζεται η παρουσία του αντιπροέδρου των ΗΠΑ Μ. Πενς ή του υπουργού Εμπορίου Γ. Ρος στα εγκαίνια της Διεθνούς Έκθεσης Θεσσαλονίκης, δίπλα στον Ελληνα πρωθυπουργό το Σαββατοκύριακο 8-9 Σεπτεμβρίου. Οι ΗΠΑ είναι η τιμώμενη χώρα κατά τη φετινή ΔΕΘ και η εκπροσώπησή τους σε υψηλό πολιτικό επίπεδο σχεδιάζεται να συμβολίσει αφενός τη διεθνή αναγνώριση της εξόδου της Ελλάδας από την εποχή των Μνημονίων και αφετέρου το γεγονός ότι η χώρα μας αποτελεί τη μεγάλη πύλη εισόδου για επενδύσεις στα Βαλκάνια.

Μετά τους περισσότερους από 90 νεκρούς των πυρκαγιών το πανηγυρικό μήνυμα της ΔΕΘ θα ήταν, ούτως ή άλλως, σε τόνους ηπιότερους από τους αρχικά σχεδιαζόμενους, αλλά οι κυβερνητικοί χειρισμοί για τη 17 Νοέμβρη κάνουν τα πράγματα ακόμα πιο δύσκολα, κλονίζοντας την εμπιστοσύνη της Ουάσινγκτον.

* Ο Αλέξανδρος Τάρκας είναι εκδότης του περιοδικού «Άμυνα & Διπλωματία» και σύμβουλος ξένων εταιριών μελέτης επιχειρηματικού ρίσκου για τη ΝΑ Ευρώπη
Δημοκρατία


Οι απόψεις του ιστολογίου μπορεί να μην συμπίπτουν με τα περιεχόμενα του άρθρου

Νεότερη ανάρτηση Παλαιότερη Ανάρτηση