Το Δικαίωμα του Πολίτη στην ασφάλεια

Αναμφισβήτητα η ασφάλεια αποτελεί μια από τις προϋποθέσεις της δημοκρατίας. Μια μορφή εμφάνισης της ασφάλειας ως κοινωνικό αίτημα μπορεί να καταγραφεί στο δεύτερο μισό του 16ου αιώνα. Το πρώτιστο καθήκον κάθε κρατικής οντότητας, όπως περιγράφεται από τους θεωρητικούς του φιλελευθερισμού, ήταν η εξασφάλιση της προστασίας του πολίτη, όχι τόσο από τους πρωτογενείς κινδύνους, αλλά από τους δευτερογενείς κινδύνους προερχόμενοι από την ανθρώπινη συμπεριφορά. Το σύγχρονο Κράτος θεωρείται πλέον, ότι έχει τη νομική υποχρέωση να εξασφαλίζει στους πολίτες του συνθήκες ασφάλειας τέτοιες, ώστε να μπορούν αυτοί να έχουν την απρόσκοπτη απόλαυση ορισμένων βασικών αγαθών τους.

Ο όρος «ασφάλεια» εμφανίζεται για πρώτη φορά στο Σύνταγμα της Επιδαύρου του 1822 και στο Σύνταγμα του Ίστρους 1823. Τα δυο αυτά συντάγματα, προστατεύουν κατά κύριο λόγο την ιδιοκτησία, την τιμή αλλά και την ασφάλεια των πολιτών, στους οποίους αναφέρεται. Ειδικότερα, στην παρ. ζ’ του Συντάγματος της Επιδαύρου ορίζεται ότι «Η ιδιοκτησία, τιμή και ασφάλεια εκάστου των Ελλήνων, είναι υπό την προστασία των νομών». Το δικαίωμα στην προσωπική ασφάλεια αν και δεν κατοχυρώνεται expressis verbis στο ελληνικό Σύνταγμα εντούτοις αναγνωρίζεται ως θεμελιώδης αρχή και συνταγματικό δικαίωμα του κράτους μας.

Συγκεκριμένα το άρθρο 25 Σ&1 αναφέρει πως το κράτος οφείλει να εγγυάται την προστασία των θεμελιωδών δικαιωμάτων των πολιτών, ενεργώντας με γνώμονα την αρμονική συνύπαρξη κράτους και πολιτών καθώς και πολιτών μεταξύ τους. Αναπόσπαστο κομμάτι αυτής της επιδίωξης της πολιτείας αποτελεί η προστασία της προσωπικής ασφάλειας του ατόμου. Συνταγματική αναφορά στο ζήτημα της ασφάλειας υπάρχει, αν και με άλλο ειδικότερο περιεχόμενο, στο άρθρο 19 παρ. 1 και άρθρο 48 παρ. 1 Σ όπου το Σύνταγμα αναφέρεται στην «εθνική ασφάλεια» αλλά και στο άρθρο 11 παρ. 2 Σ με αναφορά στη «δημόσια ασφάλεια».

Το εν λόγω δικαίωμα προστατεύεται και από νομοθετικές διατάξεις τόσο του αστικού όσο και του ποινικού κώδικα. Ο νόμος 1977/1991 κάνει αναφορά στη προστασία παθόντων από βίαιο συμβάν και θυμάτων τρομοκρατών μαζί με άλλες διατάξεις. Με τον νόμο αυτόν απονέμεται σύνταξη στους Έλληνες πολίτες που καθίστανται πλήρως ανίκανοι από τρομοκρατική πράξη στρεφόμενη κατά προσώπων της παρ.1 του άρθρου 1 του ν.1897/1990, όπως επίσης και στις οικογένειες των φονευθέντων. Με αυτή τη διάταξη τίθεται μια επιπλέον προστασία της προσωπικής ασφάλειας συγκεκριμένων ατόμων που όμως ενισχύει το γενικό περιεχόμενο του δικαιώματος. Στο αρ. 18 παρ. 3 του Νόμου 2093/1992 προβλέπεται ότι «Φυσικά ή νομικά πρόσωπα που είναι κάτοχοι ή κύριοι κινητών ή ακινήτων πραγμάτων δικαιούνται αποζημίωσης από το Ελληνικό Δημόσιο για ζημίες, που υφίστανται ή υπέστησαν εξαιτίας ή εξ αφορμής τρομοκρατικών πράξεων». Αναφορικά με τα πλαίσια του Ποινικού Κώδικα χαρακτηριστικός νομός με περιεχόμενο που άπτεται του δικαιώματος στη προσωπική ασφάλεια αποτελεί ο Νόμος 2928/2001 όπως αυτό τροποποιήθηκε από τον Νόμο 3251/2004 για τις εγκληματικές οργανώσεις και άλλες διατάξεις.

Το δικαίωμα του κάθε πολίτη στην ασφάλεια στοχεύει να θεμελιώσει την αξίωση του κατά του κράτους ώστε αυτό να λαμβάνει όλα εκείνα τα κανονιστικά, αστυνομικά και άλλα μέτρα που θα συμβάλλουν στην αποτελεσματική αποτροπή των κινδύνων εκείνων που απειλούν την ζωή, και την σωματική ακεραιότητα του.

Είναι γεγονός ότι τα τελευταία χρόνια η έξαρση της εγκληματικότητας καθώς και ο φόβος από την οποία αυτός απορρέει, αποτελεί ένα από τα βασικά προβλήματα της ελληνικής κοινωνίας και οδηγεί σε παντελή ανασφάλεια των πολιτών. Στα δημοκρατικά και ευνομούμενα κράτη η ασφάλεια αποτελεί αυτονόητη προϋπόθεση για την ανεμπόδιστη άσκηση και απόλαυση όλων των Δικαιωμάτων του Ανθρώπου, ενώ παράλληλα η παροχή της ασφάλειας από την πολιτεία αποτελεί απαραίτητη προϋπόθεση για την απαγόρευση της αυτοδικίας. Κατά τους Υ. Μeny και J.C. Thoenig, η αντεγκληματική πολιτική ως δημόσια πολιτική είναι προϊόν της άσκησης κυριαρχίας της δημόσιας δύναμης και της κυβερνητικής νομιμοποίησης.

Υλοποιείται ως ένα πρόγραμμα δημόσιας δράσης ενάντια στην εγκληματικότητα, θέτοντας σε λειτουργία δίκτυα καταστολής και πρόληψης, σχέδια και στρατηγικές διαχείρισης της ανομίας , τα οποία ανταποκρίνονται στην υποχρέωση του κράτους να κατοχυρώσει την τάξη και την ασφάλεια στο πλαίσιο της κυριαρχίας του.

Δημήτρης Κ. Καμμένος
Ανεξάρτητος Βουλευτής της Βουλής των Ελλήνων

Οι απόψεις του ιστολογίου μπορεί να μην συμπίπτουν με τα περιεχόμενα του άρθρου

Νεότερη ανάρτηση Παλαιότερη Ανάρτηση