Ρήξη Ρωσίας - Ισραήλ και νέα επικίνδυνη κλιμάκωση στη Συρία

Την Τετάρτη, οι σχέσεις Ισραήλ και Ρωσίας πήραν εξαιρετικά επικίνδυνη τροπή, καθώς οι Ισραηλινοί απαιτούν να μην δώσει η Ρωσία αντιαεροπορικούς πυραύλους S300 στη Συρία, ώστε να μπορούν να τη βομβαρδίζουν ανενόχλητοι. Ακολούθησε ιστορικά πρωτοφανής προειδοποίηση αξιωματούχων της Μόσχας προς το εβραϊκό κράτος ότι θα αντιμετωπίσει “καταστροφικές” συνέπειες, στην οποία απάντησε ο ακροδεξιός Υπουργός ‘Αμυνας του Ισραήλ Λίμπερμαν διατυπώνοντας ευθείες απειλές κατά της Ρωσίας. Στο σημείο που έφτασαν ήδη τα πράγματα θεωρούμε περιττό να προσθέσουμε περισσότερα σχόλια, εκτός του να διατυπώσουμε την ευχή ο Θεός να βάλει το χέρι του, γιατί δεν βλέπουμε πολλούς άλλους υποψήφιους να το κάνουν.

Του Δημήτρη Κωνσταντακόπουλου

Ο «μονοπολικός» κόσμος δεν μοιάζει να μπορεί να σταθεί στα πόδια του, ούτε όμως ο «πολυπολικός» διακρίνεται στον ορίζοντα.

Μια εικόνα πρωτοφανούς αστάθειας σε όλα τα μέτωπα του κόσμου μας, ετοιμάζει κάθε τόσο και εγκυμονεί πολέμους, αλλά, μετά, σαν να «μαζεύεται» προσωρινά, με τα σύννεφα να ξαναμαζεύονται στη συνέχεια σε ότι αφορά τη Μέση Ανατολή, τις σχέσεις Δύσης – Ρωσίας, αλλά και πιο πίσω τις κρίσεις γύρω από την Κορέα και τους απειλούμενους εμπορικούς πολέμους.

‘Ένα από τα «θύματα» του τελευταίου παροξυσμού γύρω από τη Συρία ήταν η πολύ σημαντική για αμφότερες τις πλευρές σχέση της Ρωσίας και του Ισραήλ, που πέρασε μια από τις σοβαρότερες κρίσεις της μετά την ίδρυση του κράτους του Ισραήλ και δεν έχει ακόμα καταλήξει.

Το σήμα που εξέπεμπε η Μόσχα εδώ και καιρό προς το Ισραήλ, και επανελήφθη εμμέσως πλην σαφώς στην τελευταία διάσκεψη του Μονάχου για την Ασφάλεια (το «Νταβός» της γεωπολιτικής) θα μπορούσε να συνοψιστεί στο «μην ανησυχείτε για την ασφάλειά σας, θα σας προστατεύσουμε εμείς αν απειληθείτε, εν ανάγκη και συνεργαζόμενοι με τις ΗΠΑ, αλλά μην αναλαμβάνετε δράση εναντίον του Ιράν στη Συρία».

Υπήρχε βέβαια μια αντίφαση στις κατά τα άλλα εξαιρετικές ρωσο-ισραηλινές σχέσεις και το ότι τα ισχυρότατα φιλοισραηλινά λόμπυ ήταν πίσω από όλα τα σχέδια των Νεοσυντηρητικών, συμπεριλαμβανομένων και των υποθέσεων Ουκρανία, Λιβύη, Ιράν κλπ. Το Ισραήλ φρόντιζε βέβαια ταυτόχρονα να κρατάει αποστάσεις από την δυτική πολιτική στην πρώην ΕΣΣΔ, όπως π.χ. αρνούμενο να καταδικάσει τη Ρωσία για την Κριμαία. Αλλά οι καταρτίσαντες το εφαρμοζόμενο πρόγραμμα πολέμων στη Μέση Ανατολή Αμερικανοί Νεοσυντηρητικοί, ήταν όλοι στενότατοι φίλοι της παρούσης ηγεσίας του Ισραήλ.

Και οι δύο πλευρές όμως, και οι Ρώσοι και οι Ισραηλινοί, τα παρέβλεπαν όλα αυτά, εκτιμώντας ως πολύ σημαντική την μεταξύ τους σχέση, για να την αφήσουν να διαταραχθεί.

Η Ρωσία άλλωστε έχει ακολουθήσει παραδοσιακά μια μάλλον συντηρητική πολιτική απέναντι και στη Δύση στο σύνολό της, ΗΠΑ, Γερμανία και ΕΕ, Ισραήλ, κάτι που συνέβη και με την ΕΣΣΔ, παρά την υποτιθέμενη επαναστατική ρητορεία και ιδεολογία της, κατά το μεγαλύτερο μέρος της ύπαρξής της.

Οι συντριπτικά περισσότερες συγκρούσεις δεν προκλήθηκαν με πρωτοβουλία της Μόσχας, αλλά μόνο όταν η άλλη πλευρά ξεπέρασε τις «κόκκινες γραμμές» της Ρωσίας.

Και στην περίπτωση της πρόσφατης κρίσης, η ρωσική ηγεσία εκτίμησε ότι επρόκειτο για άμεση πολεμική απειλή κατά της χώρας, η οποία άλλωστε διατυπώθηκε με αρκετή σαφήνεια δια των τουίτ του Αμερικανού Προέδρου. Η πίεση επί της Μόσχας ήταν τόσο μεγάλη, που όλα τα άλλα ζητήματα πέρασαν σε δεύτερη μοίρα.

Η σταγόνα που ξεχείλισε το ποτήρι ήταν τη Δευτέρα 10 Απριλίου, όταν η ισραηλινή αεροπορία έπληξε τη βάση Τ4 στο εσωτερικό της Συρίας, σκοτώνοντας και αριθμό Ιρανών στρατιωτικών. Είχε προηγηθεί μια επίθεση στη Συρία τον Φεβρουάριο, κατά τη διάρκεια μάλιστα της οποίας κατερρίφθη, για πρώτη φορά μετά από 35 χρόνια, ένα ισραηλινό F16.

To αποτέλεσμα ήταν η έκδοση μιας επικριτικής ανακοίνωσης του ρωσικού Επιτελείου για τη δράση της ισραηλινής αεροπορίας αλλά και, σύμφωνα με την ισραηλινή ιστοσελίδα Debka, μια τηλεφωνική λογομαχία Νετανιάχου και Πούτιν.

Όλος ο ισραηλινός τύπος έγραψε για την επιδείνωση του κλίματος των ρωσο-ισραηλινών σχέσεων, αλλά η Debka προχώρησε παραπέρα, υπογραμμίζοντας ότι ο κ. Λαβρέντιεφ, Ρώσος ειδικός απεσταλμένος στην Συρία ταξίδεψε στην Τεχεράνη, συνάντησε τον σύμβουλο εθνικής ασφαλείας του Ιράν και αποφάσισαν τον συντονισμό των ιρανικών απαντήσεων στο Ισραήλ (που οι Ισραηλινοί θεωρούν, πάντα κατά την ιστοσελίδα, ότι θα περιλάβει και χτύπημα σε δυνάμεις του «βαθειά» στο Ισραήλ και όχι μόνο τα συνήθη πυρά από τον Λίβανο στο Βόρειο Ισραήλ).

Κάτι τέτοιο θα σήμαινε την ανατροπή ενός βασικού δεδομένου όλων των πολέμων μετά την «Καταιγίδα στον Κόλπο» εναντίον αραβικών καθεστώτων. Μέχρι τώρα, αυτοί οι πόλεμοι ενίσχυαν εξ αντιδιαστολής το Ισραήλ, δια της καταστροφής από τους Δυτικούς των αραβικών κρατών που ήταν οι κύριοι δυνητικοί αντίπαλοί του. Τώρα, και για πρώτη φορά, θα κινδύνευε όχι μόνο να χάσει την εγγύηση της Ρωσίας, αλλά και να πληρώσει εκείνο τα αποτελέσματα της επέμβασης.

Δεν μπορούμε να γνωρίζουμε κατά πόσον αυτό επηρέασε την έκβαση της κρίσης, γιατί ήταν κυρίως ο Υπουργός Άμυνας και ο αμερικανικός στρατός που εμπόδισαν την κλιμάκωση, αλλά οπωσδήποτε είναι ένα πολύ σημαντικό, νέο δεδομένο της μεσανατολικής κατάστασης, που έχει μεγάλη σημασία που ακριβώς θα καταλήξει, καθώς και οι δύο πλευρές αφενός αισθάνονται ότι έχουν εισέλθει σε τροχιά ρήξης, αφετέρου εξακολουθούν να μην την επιθυμούν.

Ένα πρώτο κρίσιμο τεστ είναι το κατά πόσον η Μόσχα θα παραδώσει στη Δαμασκό σύγχρονα αντιαεροπορικά συστήματα, όπως φαίνεται να επιθυμούν και να πιέζουν, σύμφωνα με καλά πληροφορημένους παρατηρητές στη Μόσχα, οι ρωσικές ένοπλες δυνάμεις.

Οι απόψεις του ιστολογίου μπορεί να μην συμπίπτουν με τα περιεχόμενα του άρθρου

Νεότερη ανάρτηση Παλαιότερη Ανάρτηση