Το Ισραήλ παρακολουθεί προσεκτικά τη συμμαχία Πούτιν - Άσσαντ

Tου Ben Caspit

Σύμφωνα με τις επικρατούσες εκτιμήσεις στο Ισραήλ, η πρόβλεψη είναι ότι το καθεστώς Άσσαντ δεν θα πέσει στο ορατό μέλλον. Επιπλέον, οι Ισραηλινοί πιστεύουν ότι ο Άσσαντ έχει ολοκληρώσει το έργο της εξασφάλισης της συριακής ενδοχώρας, έχοντας, δηλαδή υπό κυβερνητικό έλεγχο το διάδρομο που έχει ως βάση την πρωτεύουσα Δαμασκό και συνεχίζεται βορείως ως το Αλλαουιστάν (το θύλακα των Αλαουιτών στη Λατάκεια), και το λιμάνι της Λατάκειας, με τις πόλεις Χαλέπι και Χομς να βρίσκονται, επίσης, στα χέρια του. Τώρα προσπαθεί να επεκτείνει τον έλεγχό του μέχρι το Ντέιρ εζ Ζορ.

Στη διάρκεια του περασμένου χρόνου, υπήρξε μια σοβαρή εξέλιξη στο χάρτη της διαλυμένης Συρίας. Η συριακή ενδοχώρα που είναι υπό τον έλεγχο του Άσσαντ αυξάνεται και επεκτείνεται με σταθερό ρυθμό, ενώ οι περιοχές που βρίσκονται υπό τον έλεγχο των ανταρτών συρρικνώνονται συνεχώς. Ακόμη και τα εδάφη του Ισλαμικού Κράτους ροκανίζονται γρήγορα. Οι Ισραηλινοί παράγοντες εκτιμούν ότι ο πόλεμος στη Συρία θα συνεχιστεί και στο άμεσο μέλλον, αλλά η ισορροπία δυνάμεων σ’ αυτό το σημείο ευνοεί ξεκάθαρα τον Άσαντ. Στο Ισραήλ, τα υπό τον Άσσαντ εδάφη αποκαλούνται πλέον Ασσαντιστάν. Είναι μια νέα, στενότερη, συρρικνωμένη Συρία. Μπορεί μάλιστα να είναι πολύ μικρότερη και από την ιστορική Συρία, αλλά παρ’ όλα αυτά είναι εδώ για να μείνει. Υπάρχει, ωστόσο, μια επιφύλαξη: «Χωρίς τον Πούτιν δεν υπάρχει Άσσαντ», όπως ανέφερε ένας ανώτερος Ισραηλινός παράγοντας στο Al-Monitor, υπό τον όρο της ανωνυμίας. «Το μόνο προαπαιτούμενο για την επιβίωση του Άσσαντ στην εξουσία είναι η καλή διάθεση του Πούτιν».

Ανώτερη ισραηλινή πηγή είπε ότι: «ο τρόπος που ο Πούτιν εξώθησε τις ΗΠΑ από τη Μέση Ανατολή και κατέστη η κυρίαρχη δύναμη στην περιοχή θα μελετάται μια ημέρα στις σχολές στρατηγικής». Το γεγονός ότι τελικά ο Ομπάμα δεν επιτέθηκε στα συστήματα χημικού πολέμου στη Συρία, συνέβαλε σημαντικά στην μεταμόρφωση της Ρωσίας σε κυρίαρχη δύναμη στην περιοχή και στη διάσωση του Άσσαντ. Ο Πούτιν είχε αντιληφθεί το μεταβατικό χρόνο μεταξύ της διακυβέρνησης Ομπάμα και αυτής του Τραμπ, ως έναν αδύναμο κρίκο, που θα μπορούσε να σφηνώσει και να δημιουργήσει τετελεσμένα γεγονότα πριν η νέα διοίκηση προλάβει να μορφοποιήσει μια νέα θέση και προσέγγιση.

«Δώστε ιδιαίτερη προσοχή στο τι συνέβη» είπε Ισραηλινός εμπειρογνώμονας –πάλι ανώνυμα- «Ο Τραμπ ανέλαβε επισήμως στις 20 Ιανουαρίου, ημέρα Παρασκευή. Κανείς δεν δουλεύει στην Ουάσιγκτον Σαββατοκύριακο. Τη Δευτέρα, στις 23 Ιανουαρίου, ο Τραμπ ξύπνησε το πρωί με τη Διεθνή Διάσκεψη για την επίλυση της Σύγκρουσης στη Συρίας να διεξάγεται στην Αστάνα του Καζαχστάν». Η συνδιάσκεψη ξεκίνησε από τον Πούτιν, και οι τιμώμενοι προσκεκλημένοι, εκτός από τη Ρωσία, ήταν οι Ιρανοί και οι Τούρκοι. Ο Πούτιν έχει εδώ και καιρό οικοδομήσει στενότερους δεσμούς με τον Ερντογάν, ενώ αυτή την εβδομάδα υποδέχθηκε με θερμότητα τον πρόεδρο του Ιράν Χασσάν Ρουχανί στην Μόσχα.

Από την πρώτη κιόλας ημέρα στη δουλειά, ο Τραμπ ανακάλυψε ότι δεν είχε καμία σχέση σε ότι αφορούσε τη Συρία. «Όσο για το τι συμβαίνει τώρα», είπε η ανώτερη ισραηλινή πηγή «οι Αμερικανοί κάνουν τη δουλειά του Πούτιν και του Άσσαντ στο βορρά αντιμετωπίζοντας το Ισλαμικό Κράτος, και βοηθώντας επίσης του Κούρδους. Αυτό απαλλάσσει από έναν πονοκέφαλο τον Άσσαντ, επιτρέποντάς του να επικεντρωθεί στο τι συμβαίνει σ’ αυτές τις περιοχές που είναι πραγματικά σημαντικές για τον ίδιο. Δηλαδή εκεί που θα κριθεί η τύχη του, και το πρόσωπο που καθορίσει αυτή τη τύχη είναι ο Πούτιν, με τη βοήθεια των Ιρανών και της Χεζμπολλάχ».

Το Ισραήλ ελίσσεται με εξαιρετική προσοχή σ’ αυτό την περιπλεγμένο περιβάλλον. Επιδιώκει να επιδείξει αποφασιστικότητα, αλλά, επίσης, και σοβαρή ανησυχία. Σε ένα προηγούμενο άρθρο είχαμε αναλύσει τη ρωσική αντίδραση (καλώντας τον πρέσβη του Ισραήλ στη Μόσχα για διευκρινιστικής συνομιλίες) στην πρόσφατη επίθεση του Ισραήλ επί συριακού εδάφους, κατά τη διάρκεια της οποίας το Ισραήλ αναγκάστηκε να αναπτύξει το αντιπυραυλικό του σύστημα Arrow 2, για να καταρρίψει έναν καταιγισμό από αντιαεροπορικούς πυραύλους που οι Σύροι εκτόξευσαν κατά των ισραηλινών αεροσκαφών.

Το Ισραήλ ισχυρίζεται ότι η ελευθερία δράσης της ισραηλινής πολεμικής αεροπορίας στο συριακό εναέριο χώρα παραμένει και δεν κινδυνεύει. Η εκτίμηση είναι ότι οι Ρώσοι ένοιωσαν να πιέζονται και αντέδρασαν για δύο λόγους. Ο πρώτος είναι η τοποθεσία του στόχου της επίθεσης του Ισραήλ στην περιοχή του Ταντμόρ (Παλμύρα), που βρίσκεται κοντά στη θέση των ρωσικών δυνάμεων. Ενώ οι ρωσικές δυνάμεις δεν ήταν σε άμεσο κίνδυνο, μπορούσαν να δουν και να ακούσουν την ισραηλινή επίθεση, και αυτό προκάλεσε κάποια αίσθηση. Η δεύτερη αιτία είναι ότι, σε αντίθεση με τις προηγούμενες περιπτώσεις, αυτή τη φορά το Ισραήλ ανέλαβε την ευθύνη για την επίθεση λόγω της ανάπτυξης μιας συστοιχία πυραύλων Arrow.

Ότι το Ισραήλ βγήκε από τη γωνία (με επιθέσεις στη Συρία) δημιούργησε μια πίεση στον Πούτιν. Όλοι στην περιοχή έστρεψαν τα μάτια τους στον Πούτιν: οι Ιρανοί, η Χεζμπολλάχ, ο Άσσαντ, οι αντάρτες, οι Τούρκοι και όλοι οι άλλοι. Κάθε ένας αναρωτιόταν πώς θα απαντούσε ο τοπικός σερίφης. Μερικοί από απ’ αυτούς τους παίκτες πίεζαν τους Ρώσους να βάλουν ένα τέλος στην ανεξέλεγκτη δραστηριότητα του Ισραήλ στον αέρα της Συρίας.

Η ρωσική αντίδραση θεωρήθηκε απ’ όλο τον κόσμο ως μια ελάχιστη απάντηση, μόνον για να εκπληρώσει την υποχρέωσή της. Την ίδια ώρα, το Ισραήλ δεν γνωρίζει τι σκέφτεται ο Πούτιν και πώς θα απαντήσει την επόμενη φορά. Τι θα συμβεί εάν ξαφνικά αλλάξει τις θέσεις του και ενημερώσει το Ισραήλ με κατηγορηματικό τρόπο ότι οι αεροπορικές του δυνάμεις θα καταρρίπτουν κάθε ισραηλινό αεροπλάνο που θα διαπερνά το συριακό εναέριο χώρο; Κανείς στο Ισραήλ, από τον πρωθυπουργό Νετανιάχου και σ’ όλη τη δομή προς τα κάτω, δεν γνωρίζει την απάντηση σ’ αυτήν την ερώτηση.

Αφενός το Ισραήλ είναι αποφασισμένο να διατηρήσει τις κόκκινες γραμμές του για τη Χεζμπολλάχ, με τη μεγαλύτερη σχολαστικότητα. Θα κάνει το οτιδήποτε χρειάζεται για να εμποδίσει την μεταφορά όπλων στη Χεζμπολλάχ που θα μπορούσε να διαταράξει την ισορροπία δυνάμεων (συμπεριλαμβανομένων προηγμένων αντιαεροπορικών πυραύλων, πυραύλων Yakhont P-800 Onyx, πυραύλων ακριβείας εδάφους-εδάφους και χημικών όπλων). Αφετέρου, είναι ολοφάνερο ότι το Ισραήλ δεν έχει συμφέρον να μπει σε μια σύγκρουση με τους Ρώσους, ακόμη κι αν παραμείνει σε τοπικό επίπεδο.

Κάθε φορά που εγείρεται το ζήτημα ενώπιον ενός Ισραηλινού στρατηγού ή άλλου παράγοντα, η απάντηση συνήθως τελειώνει με το ακόλουθο χιουμοριστικό αίνιγμα: «Πού θα καθίσει ένας γορίλλας 800 κιλών;». Και η απάντηση είναι: «όπου θέλει!» (δηλαδή η ρωσική υπερδύναμη δρα όπως της αρέσει). Αυτός είναι ακριβώς ο λόγος που το Ισραήλ χρειάζεται τη αμερικανική κυβέρνηση τώρα περισσότερο από ποτέ. Η Ιερουσαλήμ ελπίζει ότι ο Τραμπ δεν θα επιτρέψει στον Πούτιν να συνεχίζει να περιφέρεται στη Συρία με στωική ηρεμία ως τον τελικό κριτή και διαιτητή. Η ανάμειξη των επίλεκτων δυνάμεων των ΗΠΑ, που έχουν προσγειωθεί στη βόρεια Συρία και βοηθούν τώρα τους αντάρτες και τους Κούρδους, είναι πολύ ενθαρρυντικό στοιχείο για τον Νετανιάχου.

Τον Φεβρουάριο, στη συνάντησή τους στην Ουάσιγκτον, ο Νετανιάχου ήλπισε ότι ο Τραμπ δεν θα έθιγε το παλαιστινιακό ζήτημα, προτιμώντας αντιθέτως να προβάλει (προς όφελος του Ισραήλ) το συριακο-ιρανικό ζήτημα. Έως τώρα, η κατάσταση είναι ακριβώς η αντίθετη. Η αναπάντεχη δραστηριότητα του Τραμπ στο παλαιστινιακό μέτωπο είναι ανησυχητική, ενώ παραμένει μάλλον σε λήθαργο για τα άλλα ζητήματα. Ο Νετανιάχου θα προσπαθήσει να κάνει ό,τι μπορεί για να ωθήσει τον Τραμπ ν’ αναλάβει δράση στη Συρία, ενώ θα πιέσει για μια πιο υποτονική στάση προς τη Ραμάλα. Επί του παρόντος, οι πιθανότητες είναι τόσο λίγες, που ο Νετανιάχου προτιμά να πιέζει για πρόωρες εκλογές.

Πηγή Σωτήρης Δημόπουλος
Al-Monitor



Οι απόψεις του ιστολογίου μπορεί να μην συμπίπτουν με τα περιεχόμενα του άρθρου

Νεότερη ανάρτηση Παλαιότερη Ανάρτηση